خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام «احمد میر مرشدی» استاد دانشگاه و کارشناس مذهبی در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری شبستان به مناسبت هفتم ذی الحجه که شهادت امام باقر (ع) است به نقش این امام بزرگوار در توسعه تمدن اسلامی پرداخت.
در ادامه مشروح آن را می خوانید:
امام محمد بن علی الباقر (ع) معروف به باقر و باقرُالْعُلوم پنجمین امام شیعه امامیه پس از پدرش امام سجاد و پیش از پسرش امام جعفر صادق (ع) است. کنیه‌اش «ابوجعفر» است. مادرش، فاطمه بنت حسن دختر امام حسن مجتبی( ع) است؛ و بنابراین او اولین امام شیعه، از نسل هر دو نوهٔ پیامبر، حسن و حسین علیهم السلام است.
باقرالعلوم(ع) در علم، زهد، عظمت و فضیلت سرآمد بنی‌هاشم بود و احادیث فراوانی در زمینه‌های مختلفی همچون فقه، توحید، سنت نبوی، قرآن و اخلاق از او نقل شده است تا جایی که محمد بن مسلم ۳۰ هزار حدیث و جابر بن یزید جعفی ۷۰ هزار حدیث از امام باقر(ع) نقل کرده‌اند. او جنبشی علمی پدید آورد که در دوره امامت فرزندش امام صادق(ع) به اوج خود رسید. شمار اصحاب و شاگردان او را ۴۶۲ تن دانسته‌اند.
در دوره امامت او، تدوین دیدگاههای شیعه در رشته‌های گوناگون مانند اخلاق، فقه، کلام و تفسیر آغاز شد.ازاین تاریخ شاگردان تربیت شده مکتب ایشان به اقصی نقاط جهان سفر کردند و با ایجاد ارتباط علمی باسایر ملت ها زمینه ی شکل گیری تمدن اسلامی فراهم شد. هرچند قرن چهارم و پنجم قمری در واقع عصر طلایی و شکوفایی تمدن اسلامی (رنسانس) است که همزمان با تجربه‌ی بزرگترین امپراتوری قرون وسطا یعنی خلافت عباسی بود. این امر که باعث بروز و ظهور استعدادهای بالقوه ملل و اقوام دیگر در گستره‌ی نظام سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شد، شکوفایی و عظمت مسلمانان را به همراه داشت که مایه‌ی سرافرازی و مباهات بوده است.
در این دو قرن علی رغم پیوستگی کلی میان سرزمین‌های اسلامی حاکمیت سیاسی هر منطقه به سمت استقلال پیش رفت. این مسأله تأثیری هم بر افکار و اندیشه‌ها داشت. حاکمان هر منطقه‌ای از نوعی سیاست مذهبی جانبداری می‌کردند و به جهان اسلام ظهور کرد و در هر منطقه، بنا به سنت‌های دیرین آموزش و همچنین گرایش حاکمان یکی از این اندیشه‌ها بر افکار دیگر غلبه کرد. قرن چهار و پنج از طلایی‌ترین دوران‌ها بعد از زمان پیامبر (ص) برای مسلمانان بوده است، که مهمترین زمینه پیشرفت مسلمین و تمدن‌شان در آن دوره وجود حاکمانی است که علما را به رسمیت شناختند و جایگاه ویژه‌ای برای آنها قرار دادند و همیشه پشتیبانشان بوده‌اند که در پیشرفت علوم و پرورش استعدادها برای همه قشرهای جامعه بسیار مؤثر بوده است.
همان‌طور که اشاره شده دولت آل بویه زمینه ای برای تمدن اسلامی بود، در این دو قرن که همین جهت هم در قلمرو حکومتشان این پیشرفت‌ها بسیار دیده می‌شد.شهرهایی همچون بغداد و ری و شیراز مراکز تمدنی آن بودند و دانشمندانی همچون ابوریحان بیرونی و ابن سینا و ابن هیثم و زکریای رازی و ...فصلی جدید از تاریخ تمدن اسلامی را گشودند.
در بخش "بنیادهای تمدن امروز" از مجموعه "تمدن آسمانی" شاهد خواهیم بود که چگونه علم و حکمت تولید شده در جهان اسلام به دیگر سرزمین ها از جمله اروپا انتقال یافت و نهضت های ترجمه این بار در اروپا و برای ترجمه کتب عربی به زبان های دیگر برپا شد.که به حق همه مدیون تلاشهای دوامام بزرگوار حضرت باقرالعلوم وصادق آل محمد علیهماالسلام می باشد.
نظر شما