خبرگزاری شبستان از خرم آباد، نیاز فزاینده جمعیت رو به رشد جهان به آب، و افرایش میزان آلودگی منابع آبی، و کاهش قابل توجه منابع تجدید شونده جهان به سرعت به سمت بحران آب پیش میبرد.
در این بحران جهانی با توجه به اینکه کشور ایران در منطقه خشک جهان واقع شده است، شاهد خشکسالی های مستمر در کشورهستیم.
خشکسالی های متمادی سال های اخیر اما این روزها بسیاری از مردم را نگران کرده است، عبور بی تفاوت ابرها از فراز شهر و دیار ها موجب نگرانی بسیاری از مردم شده است.
کاهش شدید منابع آبی زیر زمینی، خشک شدن روان آب ها، افت قناتها خشکیدگی جنگل ها و باغات از پیامدهای پدیده خشکسالی است.
«غلامرضا چمن پیرا»، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان در سخنانی اظهار داشت، گفت: پدیده خشکسالی بلای بدون پیشگیری است و انسان با تمام پیشرفتهای علمی و فنی هنوز نتوانسته زمان و محل وقوع خشکسالیهای شدید را پیش بینی کند و رفتار آن را به نظم بکشاند.
وی افزود: خشکی یک صفت اقلیمی و نوعی ویژگی پایدار آب و هوا در مناطق خشک و نیمه خشک است که در آن بارش برای رشد و تداوم حیات کفایت نمیکند.
حفظ عرصههای منابع طبیعی و محیط زیست نیازمند همکاری مسئولان، کارشناسان، صاحب نظران و عموم مردم است
چمن پیرا، اظهار داشت: خشکی از ویژگیهای بارز اقلیمی در نواحی خشک و نیمه خشک است، در حالیکه خشکسالی کاهش و بی نظمی بارش در حدی است که در آن روند عادی رشد حیات، تولید محصول و رابطه متعارف و متوازن انسان و محیط مختل میشود.
وی با بیان اینکه کاهش غیرعادی رطوبت و آب در رابطه با نیازهای آبی را میتوان خشکی اطلاق کرد، افزود: ارائه راهکار در این راستا نیازمند همکاری و مشارکت شخصیتهای علمی و متخصص است.
این کارشناش، تاکید کرد: اهمیت و ضرورت تحقیقات در زمینه مدیریت منابع آب در اینست که در نهایت، نتیجه چنین پژوهشهایی منجر به ارائه الگوهای بهینه بهرهبرداری بر اساس سناریوهای مدیریتی خواهند شد.
چمنپیرا اذعان داشت: نتایج حاصل از تحقیقات در زمینه آب، سرآغاز مطالعات مدیریت منابع آب برای پژوهشگران و سازمانهای مرتبط(وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، دانشگاهها و سایر مراکز پژوهشی و تحقیقاتی) است.
وی با تاکید به توجه به تولید آب در تحقیقات در این زمینه، تصریح کرد: متاسفانه تخریب سرزمینها، پوشش گیاهی و مناطق از مواردی است که این روزها دیده می شود.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان، ادامه داد: ما در قالب های مختلف روی میزان مصرف آب تاکید میکنیم اما به تولید توجهی نداریم.
وی با تاکید به اینکه باید جلوی تغییر کاربری های گرفته شود، افزود: حفظ عرصه های مرتعی باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
چمنپیرا ادامه داد: حفظ عرصههای جنگلی و مرتعی و مدیریت حوزه آبخیزداری نیازمند توجه جدی مسئولان، کارشناسان، صاحب نظران و عموم مردم است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان، تاکید کرد: در این راستا باید یک منطقه را به عنوان پایلوت مورد مطالعه قرار و نتیجه را به کل استان تعمیم داد.
توسعه سدها، بدون توجه به اصولبه محیط زیست ضرر می رساند
عضو کارگروه خشکسالی مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان در ادامه با اشاره به وضعیت سدهای آب، بیان کرد: توسعه سدهای آب مزایا و معایب خاص خود را دارد.
وی با تاکید بر ضرورت توجه به اصول فنی سدها، خاطرنشان کرد: اگر اصول و نکات فنی در احداث سدها رعایت نشور مضررات آن بس بیشتر از فواید آن خواهد بود.
چمن پیرا، با بیان اینکه احداث غیر اصولی و افسار گسیخته برخی سدها موجب بروز بخشی از مشکلات امروز است، تاکید کرد: به طور کلی هرگونه دست کاری درطبیعت شرایط اکوسیستم آن را بر هم می زند.
وی با بیان اینکه سدهای آب صد در صد مفید یا مضر نیست، افزود: در تغییرات باید تبعات منفی حاصل از دست کاری را با کار کاشناسی و علمی به حداقل برسانیم.
مدیریت منابع آبی جهت مقابله با کم آبی ضروری است
«ناصر طهماسبیپور»، عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان نیز در این خصوص گفت: مدیریت منابع آب جهت مقابله با معضل کم آبی باید مورد توجه قرار گیرد.
وی همچنین با تاکید بر ضرورت توسعه منابع آبی، افزود: انتظار می رود در برنامه ششم توسعه منابع آب استان لرستان مورد بررسی قرار گیرند.
این عضو کارگروه خشکسالی مرکز تحقیقات استان با بیان اینکه در بحثهای توسعهای نمیتوان نقش آب را حذف کرد، بیان کرد: اگر حال برای کارهای احداث سدها و آبهای سطحی کار آبخیزداری نکنیم و به آنها توجهی نداشته باشیم تلفات هیدرولوژیکی بیشتر از حد خواهد بود.
وی تصریح کرد: در احداث سدها معضل تبخیر را داریم و هیچ راه حلی برای آن نیست و سدها مانند تشت بزرگی هستند که آنها را در معرض تبخیر قرار دادهایم.
طهماسبی با تاکید بر ضرورت احداث اصولی سدها، افزود: به رغم اینکه سدهای از منابع آبی به شمار می رود، اما باید با برنامه ریزی درست و اصولی احداث شوند.
وی، با بیان هم اکنون بحران کم آبی دراستان لرستان وجود دارد، اظهار داشت: با مدیریت صحیح منابع آب، کمبود آب بحرانی نخواهیم داشت.
این استاد دانشگاه، بهره برداری بی رویه از منابع آبی را زنگ خطری در حوزه آب خواند و افزود: متاسفانه امروز ما به محدودیت منابع دقت نمیکنیم.
طهماسبی با تاکید بر ضرورت نهادینه شدن فرهنگ صرفه جویی در همه موارد مصرف آب، تاکید کرد: متاسفانه امروز نه تنها به اندازه مصرف نمیشود بلکه مازاد هم داریم.
عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان تاکید کرد: مقابله با معضل کم آبی نیازمند مشکارکت و همکاری همه دستگاه های اجرایی، کارشناسان، مسئولان و عامه مردم است.
توجه به نظام زراعی جهت مقابله با پیامدهای کم آبی ضروی است
بهاری عضو کارگروه خشکسالی مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان گفت: کم آبی معظلی است که به دنبال خشک سالی های متمادی و گرم شدن سطح زمین بروز می کند..
وی با بیان اینکه سیستم زراعی و نحوه زراعت می تواند در تشدید کم آبی موثر باشد، افزود: توجه به نظام زراعی در این راستا ضروری است.
بهاری، با بیان اینکه امروز سیستمهای زراعی در کل جهان در حال تغییرند، اظهار داشت: جهت مقابله با کم آبی و کاهش آثار گرمای زمین در کشاورزی باید سیستمهای سنتی کشاورزی را به نوین تغییر داد.
وی با بیان اینکه توجه به تناوب زراعی نیز در این راستا باید مورد توجه قرار گیرد، ادامه داد: توجه نشدن به تناوب زراعت موجب می شود آب بسیاری زیادی از بین برود.
مسئول کشت بهاره مرکز تحقیقات کشاورزی استان تصریح کرد: با توجه به کم آبی همکاری مسئولان و حمایت از کشاروزان باید مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: در این راستا با توجه به شرایط کم آبی موجود در بسیاری از جاها تعطیل شدن کشت تابستانه بخصوص کشت چغندر و ذرت ضروری به نظر می رسد.
بهاری ادامه داد: درحوزه باغات نیز توجه به آبیاری قطره ای و همچنین توجه به کاشت گونه های درختی سازگار با کم آبی و منطقه باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
مدیریت منابع آبی ضروری است
زیودارعضو کارگروه خشکسالی مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان نیز در این خصوص گفت: جهت مقابله با پیامدهای ناشی از کم آبی باید به مدیریت منابع آبی توجه جدی شود.
وی، با بیان اینکه از آب تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز وبسیاری موارد غلط دیگراستفاده میشود، بیان کرد: در این راستا باید به جدا سازی آب شرب و شست و شو توجه شود. که این سیاست غلط است
زیودار تاکید کرد: . توجه به اصل صرفه جویی و تلاش برای حفاظت از منابع آب زیرزمینی در این راستا نیز ضروری است.
عضو کارگروه خشکسالی مرکز تحقیقات لرستان با اشاره به نقش سدها در مدیریت منابع آب، تصریح کرد: توجه به اصول سد سازی در این راستا ضروری است.
وی با اشاره به بهره برداری از دو سد مروک و ایوشان در استان لرستان، افزود: حجم ذخیره دو سد ایوشان و مروک صد میلیون مترمکعب است، این در حالی است که ازطرفی کاهش آب زیرزمینی در شهرستان کوهدشت 107 میلیون مترمکعب است.
به رغم مشکلات عدیده حاصل از خشکسالی و کم آبی، به نظر می رسد اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری به عنوان یکی از مهمترین استراتژی‌ها و تنها راه نجات کشور از بحران آبی موجود باشد که ضرورری است با همکاری ویژه مسئولان، کارشناسان توانمند و مردم باید پی گیری شود.
نظر شما