«فناوری» موتور پیشرفت در سند الگوی اسلامی ایرانی

به گزارش خبرگزاری شبستان، جبار رحمانی در یادداشتی به بررسی جایگاه «فناوری» در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخت و گفت: «نوسازی یکی از کلیدی‌ترین فرآیندهای معاصر تاثیرگذار بر حیات معاصر ایرانیان بوده است. بدون این مفهوم نمی‌توان برنامه‌های توسعه و تحولات جامعه ایرانی را فهمید.

یکی از ساحت‌های کلیدی برنامه‌های نوسازی در ایران، ‌ حوزه‌های تکنولوژیک است که برخی از آنها نقش زیرساختی و برخی نقش کاربری عمومی و همگانی دارند.

در بخش اول می‌توان فناوری‌های زیرساختی مانند سدسازی، صنایع انرژی هسته‌ای، تاسیسات صنعت نفت و راه‌های ارتباطی را نام برد. در بخش دوم هم صنایعی مانند صنعت خودروسازی، گوشی‌های همراه و تلویزیون، وسایل خانه با تکنولوژی بالا را می‌توان نام برد اما نکته کلیدی فهم منطق سیاستگذاری‌های حکومت دراین‌باره در دوره معاصر و بالاخص چهار دهه اخیر است.

برای این منظور باید دقت کرد هرگونه انتخاب فناورانه در جامعه ایرانی به دلیل دولت محور بودن سیاستگذاری‌های توسعه، عملا ذیل منطق گفتمانی حکومت قابل فهم است از این رو باید رابطه متقابل انتخاب‌های فناورانه و اقتصاد سیاسی آنها را به عنوان یک مولفه ترکیبی برای فهم پیامدهای هرگونه‌ای از فناوری در جامعه ایرانی مدنظر قرار داد.

گرچه محوریت دولت و حاکمیت برای تعیین خط‌مشی و سیاستگذاری‌های فناورانه می‌تواند در مواردی مفید و به وجود آورنده چارچوب در این زمینه باشد، تشویق جامعه و ارجاع موضوع به افراد جامعه، نیز موجب نوآوری و ابتکار و خلاقیت شده و به شکوفایی جامعه کمک کند.

نوآوری لازمه و از ضروریات شکوفایی و پیشرفت و استمرار پایداری جامعه است.

در زمان معاصر که تحولات بسیار شگرفی در سریع‌ترین زمان نسبت به گذشته در جوامع بشری اتفاق می‌افتد، به منظور جلوگیری از عقب ماندگی و مضمحل شدن در دستاوردها و فرهنگ‌های وارداتی نوآوری مبتنی بر نیاز و فرهنگ جامعه خود بزرگترین اقدام برای حفظ آن فرهنگ و تمدن است.

در مواجهه با تحولات فناورانه دنیا، افراط و تفریط به یک اندازه مضر و مخرب است بنابراین نقش حاکمیت به عنوان خط دهنده و تسهیل‌گر و نه تصدی‌گری، نقش بسیار مهمی در به کار انداختن پتانسیل جامعه برای نوآوری و ابتکار و فناوری است.

در این راستا، سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به عنوان سندی راهبردی و بالادستی ضمن توجه به جایگاه حاکمیت در پیشرفت جامعه و کشور، به فناوری توجه و تاکید دارد و از آن به عنوان مهمترین پیشران پیشرفت در فرازهای سند به آن اشاره دارد.»