به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از اهواز، «سید محمدتقی سجادی» ظهر امروز (یکشنبه 2 مرداد) در نشست خبری با اصحاب رسانه با موضوع «آفت درختان بلوط در جنگل‌های زاگرس» از سلسله نشست‌های اتاق خبرذیل شورای اطلاع‌رسانی دولت، با بیان اینکه منابع طبیعی در تعریف ملی و بین‌المللی شامل بخش عمده‌ای از عرصه‌هایی است که پیرامون خود می‌بینیم که بشر در ساخت و ایجاد آن نقشی نداشته اظهار کرد: ۸۵ درصد جغرافیای ایران جزو اراضی ملی و تحت پوشش منابع طبیعی است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان با اشاره به اینکه منافع اراضی منابع طبیعی به شکل ملی تعریف شده و برای افراد خاص نیست افزود: سال ۸۹ قانون انتقال مالکیت این منابع طبیعی از دولت به اشخاص تغییر کرده تا حق انتفاع و بهره‌برداری برای جمع باشد و مستأجران و کسانی که ایجاد ارزش افزوده دارند، فعالیت کنند ولی مالکیت به صورت ملی بماند.
وی انتقال آب بین حوضه‌ای را یکی از رفتارهای اشتباه در برخورد با محیط زیست دانست و با بیان اینکه طبیعت هر حوزه متکی به ظرفیت‌های آن حوزه است اضافه کرد: عرصه‌هایی را که روان‌آب آنها از یک نقطه خارج می‌شوند، حوضه آبخیز می‌گویند و هر اقدامی که نظام آبی آنها را به‌هم بریزد، نتیجه آن تخریب حوضه و جنگل، بیابان‌زایی و ایجاد کانون‌های جدید گرد و غبار خواهد بود.
سجادی افزایش کانون‌های گرد و غبار در خوزستان را نتیجه ساخت سدهای زیاد در بالادست مسیر رودخانه‌ها دانست و تصریح کرد: افزایش دمای کره زمین و رهاسازی گازهای گلخانه‌ای از دیگر عوامل مؤثر در خشکسالی هستند که بخشی دست‌ساز بشر و بخشی دیگر هم نتیجه عملکرد غلط بشر است.
وی بیان کرد: تعداد سیل‌هایی که اتفاق می‌افتد قابل مقایسه با گذشته نیست و دشت‌های آب‌رفتی و سیلابی و فضاهایی که به طور طبیعی فضایی را ایجاد می‌کردند برای نفوذ طبیعت دستخوش تغییر شدند چون آب به نوعی به صورت حجمی در بالادست کنترل می‌شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان با بیان اینکه فعالیت آبخیردازی به صورت کنترل ظرفیت سیلاب و تخلیه زمان‌بندی شده و افزایش پوشش گیاهی در مکان انجام می‌شود ابراز کرد: این اقدامات باعث کاهش پوشش گیاهی، سبزینگی و در نهایت اختلال در فتوسنتز و تولید اکسیژن و غذا می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ۴.۹ میلیون هکتار از مساحت ۶.۴ میلیون هکتاری خوزستان را عرصه‌های منابع طبیعی تشکیل می‌دهد عنوان کرد: البته برخی از این اراضی در حریم شهرها واقع شده و مدیریت آن با سازمان راه و شهرسازی است.
سجادی با بیان اینکه ۹۸۵ هزار هکتار از مساحت جنگل‌های زاگرس در استان واقع شده و اتفاقا جنگل‌های بکر و بی‌نظیر از حیث تنوع هستند خاطر نشان کرد: این جنگل‌ها در نقاط شمال، شرق، شمال شرقی و جنوب شرق خوزستان قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه خوزستان جایگاه سوم را از نظر مساحت جنگل‌های زاگرس در کشور دارد اذعان کرد: حدود ۲.۵ میلیون هکتار از اراضی استان مرتعی و یک میلیون و ۳۵۰ هزار هکتار مساحت بیابان‌های خوزستان است که از این میان ۳۴۰ هزار هکتار کانون تولید گرد و غبار داخلی هستند.
سجادی حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری را چهار وظیفه اصلی سازمان منابع طبیعی دانست و بیان کرد: حفاظت حقوقی از منابع طبیعی با اجرای اقدامات مختلف از جمله طرح ملی کاداس شامل ثبت اموال منقول و غیرمنقول دولت و ثبت چهار میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار از ۴.۹ اراضی ملی خوزستان در این طرح انجام شد؛ ۲۰۰ هزار هکتار مانده که در اختیار دیگر سازمان‌ها همچون اوقاف است.
وی گفت: در بخش احیا، برخورد با تصرفات، تخریبات، آفات و بیماری‌ها، احیای جنگل‌ها و مراتع نابود شده به وسیله کاشت نهال و گونه‌های مرتعی و همچنین بهره‌برداری صحیح از اراضی ملی از دیگر اقداماتی هستند که به عنوان زیرمجموعه وظایف تعریف شده توسط این سازمان انجام می‌شوند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان ادامه داد: رویکرد این سازمان در برخورد با آفات با جهاد کشاورزی متفاوت است و آن هم به دلیل مطرح بودن امنیت غذایی و مسائل اقتصادی است که جهاد کشاورزی برای بهره‌برداری حداکثری از سطح زیر کشت بیشترین توان خود را برای مبارزه با آفات به کار می‌گیرد ولی منابع طبیعی با تکیه بر اینکه طبیعت خودش رویکرد زیست محیطی دارد، اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
وی با بیان اینکه وقتی ۸۵ درصد از مساحت کشور را طبیعت تشکیل می‌دهد این یعنی تولید اکسیژن و دفع گرد و غبار هم باید از سوی طبیعت انجام شود تاکید کرد: آفت‌ها همیشه وجود داشته ولی به دلایل مختلف به ویژه خشکسالی برخی مواقع طغیان می‌کنند.
سجادی با اشاره به اینکه طغیان آفت باعث افزایش جمعیت آنها شده و آن وقت طبیعت به تنهایی قادر به مبارزه با آفت‌ها نیست اضافه کرد: یک میلیون هکتار عرصه جنگلی در خوزستان وجود دارد و برای مبارزه با آفت‌ها در عرصه‌های بسیار محدودی از BT غیرشیمیایی و کم‌خطر با عمر ماندگاری ۴۸ ساعته استفاده شده است.
وی با بیان اینکه انجام این کار جمعیت مازاد آفت که برای گونه‌های گیاهی مختلف آسیب‌زا و خسارت‌زا است را از بین می‌برد تصریح کرد: البته از چندین ماه قبل ۵۳۷ هزار هکتار از جنگل‌های خوزستان پایش شد و این کار سختی‌هایی داشت چون جنگل‌ها غالبا در مناطق کوهستانی و صعب‌العبور قرار دارند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان با اشاره به برخی آفت‌های پروانه سفید و جوانه‌خوار و برگ‌خوار تصریح کرد: استان‌های چهارمحال و بختیاری، خوزستان، فارس و کهگیلویه و بویراحمد با آفت پروانه سفید روبه‌رو شدند که بنا به اعلام سازمان مرکزی از این بین خوزستان بهترین عملکرد را داشته و سطح درگیری این استان قابل قیاس با استان‌های دیگر نیست.
وی با بیان اینکه طرح تنفس با هدف مبارزه با قاچاق چوب ابتدا برای جنگل‌های هیرکانی و توقف بهره‌برداری از درختان این جنگل‌ها مطرح شد ابراز کرد: البته این قانون تبصره‌ای نیز دارد که درختان آلوده، آفت‌زده و شکسته را مستثنی کرده و همین دلیل به ظاهر موجه و بهانه‌ای برای قاچاق می‌شد.
سجادی با اشاره به اینکه بعد از آن طرح فشار روی جنگل‌های زاگرس برای بهره‌برداری بیشتر و پس از آن طرح زارعت چوب تصویب شد و افزایش یافت عنوان کرد: امسال ۴۰ هزار هکتار تصویب شد و در نهایت ۲۵ هزار هکتار آن تحقق یافت که از این بین خوزستان ۹ هزار هکتار داشت که رتبه اول را کسب کرد.
وی خاطر نشان کرد: سند هر استان به تناسب شرایط اقلیمی کاشت گونه‌های درختی طرح زارعت چوب در استان‌های کشور متفاوت است ولی در خوزستان از گونه اوکالیپتوس استفاده شده چون خیلی زود و با آب نامتعارف و پساب رشد می‌کند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان اذعان کرد: طرح صیانت از زاگرس تدوین شده و در انتظار تصویب است؛ در این طرح ساز و کار ترکیبی برای حفاظت دولت و مردم از زاگرس دیده شده و شاخص‌های مختلفی را از جمله ترویج فرهنگ صیانت از جنگل‌ها به وسیله جنگل‌نشینان بومی، استفاده از سوخت‌های جایگزین به جای سوخت طبیعی و همچنین آبگرمکن‌های خورشیدی دارد.
وی با بیان اینکه مسائل در حوزه اقتصاد با مسائل زیست محیطی مرتبط است اظهار کرد: وقتی معیشت و اشتغال نباشد و چوب ارزش ریالی داشته باشد انگیزه برای قطع درخت بالا می‌رود چه به وسیله ساکنان و بومیان و چه دیگر افراد؛ پروژه‌های عمرانی، جاده‌سازی، بهره‌برداری‌های معدنی و ... نیز منجر به تخریب عرصه‌های جنگلی شده است.
سجادی افزود: زمانی می‌توانیم امیدوار باشیم که این مصوبات عملا تحقق پیدا کرده که سند جامع و آمایشی که شامل همه این مباحث است، اجرایی شود و آن هم به وسیله یک دستگاه نمی‌تواند اتفاق بیفتد بلکه باید همه دستگاه‌های مرتبط همکاری کنند.
وی با اشاره به اینکه خشکسالی قطعا بر جنگل‌ها اثرگذار بوده تاکید کرد: البته واقعیت این است که جنگل‌ها دوران‌های زیادی از خشکسالی و ترسالی را پشت سر گذاشتند؛ ما هر اقدامی که می‌خواهیم در طبیعت انجام دهیم باید بر اساس واقعیت‌های طبیعی باشد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان اذعان کرد: اگر جایی مرتع است و تخریب ایجاد شد باید به دنبال توسعه و احیای مرتع باشیم نه اینکه ۲۰۰ اصله در هکتار در جایی که تاکنون جنگل نبوده، نهال بکاریم و انتظار داشته باشیم علی‌رغم همه کاستی‌ها و کمبودهایی که وجود دارد این درختان حفظ و تبدیل به جنگل شوند؛ این یک رویکرد غلط و غیرفنی است.
وی با بیان اینکه ما اگر می‌خواهیم نهالی بکاریم باید متناسب با اکوسیستم و منطقه دیده شود یاد آور شد: کانون‌های ریزگرد و گرد و غبار از ابتدا جنگل نبودند بلکه مرتع بودند و اگر می‌خواهیم آنها را احیا کنیم باید به اصل آن یعنی مرتع تبدیل شوند؛ لذا باید برنامه‌هایی انجام دهیم که متناسب با اصل و ظرفیت‌های آن طبیعت باشد.
نظر شما