روز نهم: «حضرت ابوالفضل(ع)»

به گزارش خبرگزاری شبستان از بیرجند، هر شب از شب های محرم، به یکی از شهیدان کربلا اختصاص دارد، مداحان در دهه محرم روضه و نوحه مرتبط با نامگذاری شب های محرم را می خوانند.

ستاره 34 ساله آسمان کربلا و بزرگ ترین یار و یاور حسین(ع). عباس یعنی چهره درهم کشیده و این نام نشان از صلابت و توانمندی سقای کربلا دارد. او فرزند علی(ع) و برادر حسین(ع) بود، با این حال هرگز برادر خود را به نام صدا نزد. عباس(ع) این ادب و فروتنی را تا لحظه آخر بر خود واجب می دانست. او بهترین الگوی رشادت بود. زیرا پرچم دار سپاه بود و پرچم را به دست رشیدترین و شجاع ترین افراد لشگر می سپارند. او به اندازه ای محو یار شده بود که بر امواج دل انگیز آب روان، لب های خشکیده محبوب خود را در نظر آورد و داغ تشنگی را از یاد برد. رشادت، وفاداری و فروتنی عباس(ع) یکی دیگر از برگ های زرین عاشورا است که همه را به شگفتی واداشته است.

زندگی نامه حضرت ابوالفضل العباس (ع)

عباس بن علی مشهور به ابوالفضل در چهارم شعبان سال ۲۶ هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشود. پدر ایشان حضرت علی (ع) و مادرش ام‌البنین نام داشت. حضرت عباس (ع) دارای قد بلند، بدن قوی و چهره زیبایی بودند و مطابق احادیث برای ایشان مقام والایی در بهشت در نظر گرفته شده است. به دلیل کراماتی که خداوند به ایشان عطا کرده است، قدرت رسیدگی به حاجات مردم را دارد. شیعیان از این حضرت با عنوان‌های زیادی همچون علمدار کربلا، قمر بنی هاشم و باب‌الحوائج یاد می‌کنند. نسل حضرت عباس (ع) بسیار گسترده است. فروتنی را از ویژگی‌های بارز حضرت ابوالفضل (ع) می‌توان دانست که در برابر برادران خود باز هم از لفظ «یا سیدی» بهره می‌بردند و خود را همیشه فرمان‌بردار آنها می‌دانستند.

همسر و فرزندان حضرت ابوالفضل العباس (ع)

همسر حضرت عباس (ع)، لبابه از خاندان عبدالمطلب بود. لبابه پس از شهادت حضرت عباس (ع) به ازدواج ولید بن عتبه درآمد سپس پس از مدتی به علت اتفاقات پیش آمده با زید بن حسن ازدواج کرد. فضل و عبیدالله نام دو پسر حضرت عباس (ع) است. نقل شده است که عبیدالله بن عباس با دختر امام سجاد (ع) ازدواج کرد. باید توجه داشت که قاسم، محمد و دختری دیگر در گزارشات برای فرزندان حضرت عباس (ع) ثبت شده اند که به نقل از این منابع در روز عاشورا پس از پدرشان، آنها نیز به شهادت رسیدند.

حضرت عباس (ع) در جنگ صفین چه می‌کردند؟

حضرت عباس (ع) از دسته افرادی بودند که در جنگ صفین در سپاه مالک اشتر برای برداشتن آب از فرات برای لشکریان امام علی (ع) به فرات حمله کردند. تکرار این ماجرا در واقعه عاشورا دلیل شهرت حضرت عباس (ع) به سقا بود. حضرت ابوالفضل (ع) نماد استواری و شجاعت در جنگ‌ها بوده است.

اقدامات حضرت ابوالفضل العباس (ع) در واقعه کربلا

نقش برجسته حضرت عباس (ع) در قیام امام حسین (ع) بیشترین اطلاعات را درباره آن حضرت می‌دهد. نقل شده است که حضرت عباس (ع) فرمودند: یزید هنگامی می‌تواند امام حسین (ع) را به شهادت برساند که بتواند در ابتدا عباس را از میان بردارد و این سخن نشان از ابهت و وفاداری علمدار کربلا دارد.

حضرت ابوالفضل (ع)، علمدار کربلا

در روزهای سخت و گرمای طاقت‌فرسای کربلا، امام حسین (ع) در روز عاشورا علم را به حضرت عباس (ع) دادند و از او خواستند که با چند نفر از لشکریان خود به فرات بروند و با آب به اردوگاه برگردند. در این هنگام بود که حضرت عباس (ع) با حملات مکرر دشمن رو به رو شدند. در این میان چند تن از نیروهای دشمن توسط ایشان در این حمله کشته شدند.

رد امان نامه‌ها توسط حضرت عباس (ع)

دو نفر از سپاه ابن زیاد برای حضرت عباس (ع) و دیگر یاران او امان نامه‌ای آوردند تا بتوانند از مرگ در این جنگ رهایی یابند. با میانجی‌گری برادرزاده ام‌البنین این امان نامه‌ها آورده می‌شد تا حضرت عباس (ع) تسلیم شوند اما ایشان از پذیرفتن امان نامه خودداری کردند. دور دوم امان نامه‌ها در روز عاشورا از جانب شمر به ایشان و برادرانش توصیه شد تا در برابر یزید تسلیم شوند اما حضرت عباس (ع) نپذیرفتند بلکه مصمم‌تر به همراهی امام حسین (ع) پرداختند.

چگونگی شهادت حضرت ابوالفضل العباس (ع)

در واقعه عاشورا از آن جا که دشمنان از حضرت عباس (ع) وحشت زیادی داشتند، تصمیم گرفتند که مانع برگشت ایشان به خیمه شوند. بنابراین هنگامی که حضرت عباس (ع) با مشک پر از آب از فرات بیرون آمد توسط سپاهیان شمر دوره شد تا نتواند آب را به خیمه ببرد. سپاهیان شمر در روز عاشورا بیشتر از هر کس قصد داشتند که حضرت عباس (ع) را در ابتدا از میان بردارند اما از میان سپاهیان تقریباً کمتر کسی جرأت می‌کرد که به ایشان حمله کند. شمر که خودش هم از نگاه حضرت عباس (ع) ترس داشت در تلاش بود تا با دوره کردن حضرت عباس (ع) و کشتن ایشان آسوده خیال شود اما با این وجود هیچ یک از افراد سپاهش حریف علمدار کربلا نمی‌شد. به دستور شمر دست راست حضرت را زخمی کردند تا نتواند آب را به خیمه ببرد اما حضرت عباس (ع) با در دست گرفتن مشک و شمشیر در دست دیگر خود می‌جنگیدند تا به سمت خیمه بروند اما مجدد بر دست چپ او ضربه زدند. در این میان حضرت عباس (ع) مشک را بر دهان خود گرفتند تا به خیمه ببرند. به همین جهت روز ولادت حضرت عباس (ع)، روز جانباز نامگذاری شده است. حضرت عباس (ع) با وجود آنکه بسیار زخمی بودند اما همچنان دشمن جرأت نزدیک شدن به ایشان را نداشت. با اصابت نیزه بر سر حضرت ابوالفضل (ع) ایشان به شهادت رسیدند. نهمین روز از ماه محرم را با نام روز تاسوعا به شهادت ایشان اختصاص داده اند.

آرامگاه حضرت ابوالفضل العباس (ع)

یکی از زیارتگاه‌های همیشگی شیعیان، حرم حضرت عباس (ع) است. آرامگاه ایشان در شهر کربلا و در شمال شرقی حرم امام حسین (ع) قرار دارد. فاصله بین حرم امام حسین (ع) و حرم حضرت عباس (ع) را بین‌الحرمین نام گذاری کرده اند. شیعیان به حکم ادب در ابتدا مانند حضرت عباس (ع) در مقابل امام حسین (ع) عرض ادب و کسب اجازه کرده سپس به زیارت امام حسین (ع) می‌روند.