سبک معماری منحصر به فرد مساجد خشتی در غرب آفریقا

خبرگزاری شبستان،جهان اسلام: غرب آفریقا میزبان مجموعه ای از مساجد خارق العاده باورنکردنی است.

در سرتاسر جهان عبادتگاه ها، کلیساها، کنیسه ها، مساجد و معابد این فرصت را برای معماران فراهم کرده اند تا ساختمان هایی با مقیاس، عظمت و شگفتی ایجاد کنند.

هر جا که دین وجود داشته باشد، نمونه هایی از معماری مقدس باورنکردنی از کلیساهای باشکوه ایتالیا گرفته تا معابد رنگارنگ هند وجود دارد. هر کشور و منطقه ای از جهان میزبان ساختارهای مذهبی متنوع و منحصر به فردی است.

در غرب آفریقا، این سازه ها اغلب مساجد هستند که از مصالح محلی ساخته شده و به سبکی منحصر به فرد طراحی شده اند که معماری اسلامی را با زیبایی شناسی و سبک ساختمانی محلی ترکیب می کند.

 اسلام در قرن نهم توسط بازرگانان به غرب آفریقا معرفی شد. اکثر مناطق غرب آفریقا اکنون اسلامی است.

مساجد محل عبادت مسلمانان هستند و در سراسر جهان یافت می شوند. در غرب آفریقا، این مکان‌های مقدس از ساختمان‌های سفید بزرگ تا محوطه‌های گلی بدون سقف را شامل می‌شود.

مسجد خارق‌العاده‌ای در غرب آفریقا

اما یک نوع خاص از معماری مسجد وجود دارد که سزاوار توجه ویژه است: مساجد خشتی غرب آفریقا. این سبک معماری منحصر به فرد در غرب آفریقا توسعه یافته است.

مساجد با استفاده از آجرهای گلی ساخته شده اند و با کنده های چوبی بزرگ که از نمای ساختمان بیرون زده اند، تقویت شده اند.

این اکستروژن ها «تورون» نامیده می شوند و هم به عنوان تزئین و هم به عنوان یک نوع داربست برای کارگرانی که هر ساله وظیفه بازسازی سطح مسجد را دارند، عمل می کنند.

در حالی که هر مسجد خشتی در غرب آفریقا با توجه به مکانی که در آن قرار دارد و توسط چه کسی ساخته شده است متفاوت است، همه آنها تقریبا از یک طرح پیروی می کنند و دارای ی مدل برج، سقف مسطح و حیاط هستد.

در داخل مسجد، کف زمین ها ماسه ای هستند با سجاده های نماز پوشیده شده اند.

این ساختمان های بزرگ تنها با نوری که از پنجره های کوچک سقف به داخل می آید روشن می شوند.

 فضای داخلی مساجد عمدا ساده نگه داشته شده است تا حواس نمازگزاران را پرت نکند.

مسجد جامع کبیر جنه در مالی

معروف ترین این مساجد خشتی، مسجد بزرگ جنه در مالی است. این مسجد عظیم تنها صد سال است که به شکل کنونی خود پابرجا بوده است، اما تصور می‌شود که قدمت مسجد اصلی که در همان مکان ساخته شده به قرن سیزدهم بازمی‌گردد.

مسجد اصلی در طول سال‌ها آسیب دید و در نهایت به‌جای محل عبادت، به عنوان قبرستان مورد استفاده قرار گرفت. پس از تصرف جنه توسط فرانسوی ها، آنها تصمیم به بازسازی مسجد گرفتند. بسیاری استدلال می کنند که به همین دلیل است که مسجد دارای ویژگی های فرانسوی متمایز است.

مسجد بر روی یک سکوی گلی بزرگ قرار گرفته است که ساختمان را ده فوت بالاتر از سطح زمینقرار می دهد.

 این یک ساختمان غیر معمول و با ابهت از گل زرد ماسه ای است و سراسر آن با تکیه گاه های چوبی پر شده است.

مورخ هنر آمریکایی، ژان لوئیس بورژوا، فکر می کرد که مسجد منحصر به فرد آفریقایی است و تأثیر فرانسوی ها را بر طراحی ساختمان کم اهمیت می دانست.

این مسجد امروزه هنوز مورد استفاده قرار می گیرد، اما بازدیدکنندگان غیر مسلمان فقط می توانند ساختمان را از بیرون ببینند.

مسجد جامع جنه ساختمانی بزرگ ساخته شده از بانکو یا خشت خام است که توسط بسیاری از معماران به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای سبک معماری سودانی-ساحلی شناخته می‌شود.

این مسجد واقع در شهر جنه در مالی، در مسیل رودخانه بانی است. مسجد اولیه در قرن ۱۳ میلادی ساخته شده بود اما ساختار فعلی آن متعلق به سال ۱۹۰۷ میلادی است.

این مسجد علاوه بر این مرکز اجتماعی شهر جنه است، یکی از معروف‌ترین نشانه‌ها در آفریقا است.

همراه با «بافت تاریخی جنه»، این مسجد به عنوان یک سایت میراث جهانی توسط یونسکو در سال ۱۹۸۸ برگزیده شد.