مدیریت منابع آبی ضروری است

خبرگزاری شبستان _ خرم آباد؛ خشکسالی های متمادی سال های اخیر اما این روزها بسیاری از مردم را نگران کرده است، عبور بی تفاوت ابرها از فراز شهر و دیار ها موجب نگرانی بسیاری از مردم شده است.

کاهش شدید منابع آبی زیر زمینی، خشک شدن روان آب ها، افت قناتها خشکیدگی جنگل ها و باغات از پیامدهای پدیده خشکسالی است.

با توجه به اینکه کشور ایران در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده است و حدود 90 درصداین کشور جزو مناطق خشک و 10 درصد جزو مناطق نیمه خشک به شمار می‌رود، به یقین بحران آب مساله جدی برای کشور است.

غلامرضا چمن پیرا، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان در این خصوص به خبرنگار شبستان در خرم آباد، گفت: پدیده خشکسالی بلای بدون پیشگیری است و انسان با تمام پیشرفت‎های علمی و فنی هنوز نتوانسته زمان و محل وقوع خشکسالی‎های شدید را پیش بینی کند و رفتار آن را به نظم بکشاند.

وی افزود: خشکی یک صفت اقلیمی و نوعی ویژگی پایدار آب و هوا در مناطق خشک و نیمه خشک است که در آن بارش برای رشد و تداوم حیات کفایت نمی‎کند.

چمن پیرا، اظهار داشت: خشکی از ویژگی‎های بارز اقلیمی در نواحی خشک و نیمه خشک است، در حالی‎که خشکسالی کاهش و بی نظمی بارش در حدی است که در آن روند عادی رشد حیات، تولید محصول و رابطه متعارف و متوازن انسان و محیط مختل می‎شود.

وی با بیان اینکه کاهش غیرعادی رطوبت و آب در رابطه با نیازهای آبی را می‎توان خشکی اطلاق کرد، افزود: ارائه راهکار در این راستا نیازمند همکاری و مشارکت شخصیت‎های علمی و متخصص است.

این کارشناش، تاکید کرد: اهمیت و ضرورت تحقیقات در زمینه مدیریت منابع آب در اینست که در نهایت، نتیجه چنین پژوهش‎هایی منجر به ارائه الگوهای بهینه بهره‎برداری بر اساس سناریوهای مدیریتی خواهند شد.

چمن‎پیرا اذعان داشت: نتایج حاصل از تحقیقات در زمینه آب، سرآغاز مطالعات مدیریت منابع آب برای پژوهشگران و سازمان‎های مرتبط(وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، دانشگاه‎ها و سایر مراکز پژوهشی و تحقیقاتی) است.

وی با تاکید به توجه به تولید آب در تحقیقات  در این زمینه، تصریح کرد: متاسفانه تخریب سرزمین‎ها، پوشش گیاهی و مناطق  از مواردی است که  این روزها دیده می شود.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان، ادامه داد: ما در قالب های مختلف روی میزان مصرف آب تاکید می‎کنیم اما به تولید توجهی نداریم.

وی با تاکید به اینکه باید جلوی تغییر کاربری های گرفته شود، افزود: حفظ عرصه های مرتعی  باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

چمن‎پیرا ادامه داد: حفظ عرصه‎های جنگلی و مرتعی و مدیریت حوزه آبخیزداری نیازمند توجه جدی مسئولان، کارشناسان، صاحب نظران و عموم مردم است.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان، تاکید کرد: در این راستا باید یک منطقه را به عنوان پایلوت مورد مطالعه قرار و نتیجه را به کل استان تعمیم داد.

توسعه سدها، بدون توجه به اصولبه محیط زیست ضرر می رساند

عضو کارگروه خشکسالی مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان در ادامه با اشاره به وضعیت سدهای آب، بیان کرد: توسعه سدهای آب مزایا و معایب خاص خود را دارد.

وی با تاکید بر ضرورت توجه به اصول فنی سدها، خاطرنشان کرد: اگر اصول و نکات فنی در احداث سدها رعایت نشور مضررات آن بس بیشتر از فواید آن خواهد بود.

چمن پیرا، با بیان اینکه احداث غیر اصولی و افسار گسیخته برخی سدها موجب بروز بخشی از مشکلات امروز است، تاکید کرد: به طور کلی هرگونه دست کاری درطبیعت شرایط اکوسیستم آن را بر هم می زند.

وی با بیان اینکه سدهای آب صد در صد مفید یا مضر نیست، افزود: در تغییرات باید تبعات منفی حاصل از دست کاری را با کار کاشناسی و علمی به حداقل برسانیم.

مدیریت منابع آبی جهت مقابله با کم آبی ضروری است

«ناصر طهماسبی‎پور»، عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان  نیز در این خصوص گفت: مدیریت منابع آب جهت مقابله با معضل کم آبی باید مورد توجه قرار گیرد.

وی همچنین با تاکید بر ضرورت توسعه منابع آبی، افزود: انتظار می رود در برنامه ششم توسعه منابع آب استان لرستان مورد بررسی قرار گیرند.

این عضو کارگروه خشکسالی مرکز تحقیقات استان با بیان اینکه در بحث‎های توسعه‎ای نمی‎توان نقش آب را حذف کرد، بیان کرد: اگر حال برای کارهای احداث سدها و آب‎های سطحی کار آبخیزداری نکنیم و به آنها توجهی نداشته باشیم تلفات هیدرولوژیکی بیشتر از حد خواهد بود.

وی تصریح کرد: در احداث سدها معضل تبخیر را داریم و هیچ راه حلی برای آن نیست و سدها مانند تشت بزرگی هستند که آنها را در معرض تبخیر قرار داده‎ایم.

طهماسبی با تاکید بر ضرورت احداث اصولی سدها، افزود: به رغم اینکه سدهای از منابع آبی به شمار می رود، اما باید با برنامه ریزی درست و اصولی احداث شوند.

 وی، با بیان هم اکنون بحران کم آبی دراستان لرستان وجود دارد، اظهار داشت: با مدیریت صحیح منابع آب، کمبود آب بحرانی نخواهیم داشت.

این استاد دانشگاه، بهره برداری بی رویه از منابع آبی را زنگ خطری در حوزه آب خواند و افزود: متاسفانه امروز ما به محدودیت منابع دقت نمی‎کنیم.

طهماسبی با تاکید بر ضرورت نهادینه شدن فرهنگ صرفه جویی در همه موارد مصرف آب، تاکید کرد: متاسفانه  امروز نه تنها به اندازه مصرف نمی‎شود بلکه مازاد هم داریم.

عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان تاکید کرد: مقابله با معضل کم آبی نیازمند مشکارکت و همکاری همه دستگاه های اجرایی، کارشناسان، مسئولان و عامه مردم است.

با توجه به اینکه از نگاه کارشناسی به مقوله اقتصاد، می توان گفت، اقتصاد علم استفاده بهینه از منابع است و اقتصاد مقاومتی نیز به طور خلاصه، اقتصادی است مدیریت منابع بویژه منابع آبی مهم ترین گام در راستای بهبود اقتصاد است.

استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری، حمایت از توسعه گلخانه‌ها و انتقال کشت از فضای باز به فضای کنترل شده، رعایت الگوی کشت مناسب اقتصادی، سازگار به شوری و مقاوم به خشکی و منطبق با ظرفیت‌های آبی مناطق، افزایش عملکرد در واحد سطح با افزایش بهره وری و مصرف کمتر آب، به جای افزایش سطوح زیر کشت، اولویت دادن به محصولات و کالاهای استراتژیک و البته با نیاز آبی کمتر و استفاده عملیاتی از مفهوم آب مجازی، می‌تواند هدفگذاری مناسبی برای حفظ و پایداری منابع آب به لحاظ محیط زیستی و خودکفایی در تولیدات کشور باشد.