آیا فرهنگ نمی تواند ریشه آسمانی داشته باشد؟/ پیامبر (ص) با دعوت به اسلام در زندگی میلیون ها بشر انقلاب روحی نوین ایجاد کرد

حجت الاسلام «ابوالفضل ساجدی»در گفت و گو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در خصوص شبهات منتشره شده دین ستیزان در فضای مجازی مبنی بر اینکه فرهنگی که اکنون مسلمانان دارند نمی تواند فرهنگی باشد که حاصل وحی بر پیامبر اسلام در غار حراء باشد، یعنی فرهنگ نمی تواند ریشه اسمانی داشته باشد گفت:ابتدا به تعریفی از فرهنگ از نگاه جامعه شناسان اشاره می کنم.اگر فرهنگ ما فرهنگ غاری است، احتمالا فرهنگ غرب هم یک فرهنگ عالی است یعنی فرهنگ غاری در برابر فرهنگ عالی که این درست نیست.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) اظهار کرد: خود جامعه شناسان غربی تعاریف زیادی در خصوص فرهنگ ارایه داده اند. یکی از تعاریف مشهور این جامعه شناسان این است که فرهنگ مجموعه عبارت است از مجموعه باورها، ارزش ها، هنجارها و نمادها،یعنی فرهنگ دارای این چهار مولفه می باشد. باورها ناظر بر اندیشه ها و اعتقادات بنیادی و درونی است که افراد در جامعه دارند. ارزش ها آن احساسات ها و آرمان هایی است که باورها بر اساس آن شکل می گیرد؛ مثلا اعتقادات بنیادی ما مسلمانان خداوند است، یعنی ما خداوند را قبول داریم. فردی که ملحد است خداوند را باور ندارد، لذا او در این جهت مادی گرا است و خداوند را نفی می کند، ارزش ها هم از دل همان ها بیرون می آید، مجموعه آرمان هایی که از دل ارزش ها خارج می شود.

وی بیان کرد:هنجارها هم همان بایدها و نبایدهای رفتاری هستند که از دل آنها حاصل می شود،نمادها هم آداب و رسوم تولیدات مادی و ظاهری آن را در بر می گیرد لذا باور، ارزش، هنجار و نماد مجموعه فرهنگ را تشکیل می دهند. بر اساس این امر ما باید ببینیم باورمان چیست. اگر باور اسلام متفاوت از ملحد باشد، فرهنگ اش متفاوت می شود. کسی که می گوید از درون غار نمی شود فرهنگ حاصل شود، یعنی اینکه باور را فقط از بنده بگیرید. من مادی گرا اگر به شما می گویم این جهان فقط ماده است و دخالتی هم نیست، پس قبول کنید و برای من استدلالی نیاورید.

حجت الاسلام ساجدی تصریح کرد: باید ببینیم باورها از کجا شکل می گیرند و مبنایش چیست. آیا درست است یا غلط ، از دل هر باوری یک سری ارزش ها و هنجارهایی به وجود می آید و بر اساس آن عمل می کند؛ مثلا اگر ما معتقدیم خداوند هست و خداوند در راس امور  قرار دارد، لازمه اش این است که ما در این جهان به رغم اینکه در زندان زندگی می کنیم ولی خداوند را باور داریم، خواسته های او را زیر پا نمی گذاریم؛ اینکه امام حسین (ع) یک شخصیت الهی است که در این جهان هم ایثار و هم گذشت کرده و هم به حقوق مردم و حق الناس توجه داشته. ما هم در رفتارهای خود به باورهای حسینی توجه کنیم.

وی اظهار کرد: بنابراین دو  نوع باور شکل می گیرد که از دل هر کدام از این باورها ارزش ها ی فرهنگی شکل می گیرد که این فرهنگ در سبک زندگی ما تاثیر گذار است ؛ اینکه چگونه فرزند خود را تربیت کنم، چگونه بیاشامم و چگونه امرار معاش کنم و چگونه با مردم در بازار و محل کار تعامل داشته باشم لذا بر اساس این باورها باید رفتار کنم؛ بنابراین اینکه ما بگوییم فرهنگ اسلام از داخل غار خارج شده و از داخل غار فرهنگی ایجاد نمی شود، این به معنای نفی مولفه های اساسی در مقوله فرهنگ است؛ ثانیا ما وقتی بررسی می کنیم، می بینیم که این اسلامی که شما می فرمایید فرهنگ اش تا این حد غاری است و از داخل غار خارج شده است، آیا این فرهنگ به فرهنگ مردم صدر اسلام یا به جهان بشریت کمک کرده یا نه تخریب کرده؛ بنابراین نیاز است که ما در اینجا به اندیشه های خود غربی ها اشاره کنیم.

 در ادامه افزود: «ویل دورانت» در کتاب تاریخ  تمدن خود، هم در مورد شخص پیامبر اکرم (ص) نوشتند و هم در مورد اقداماتی که در آن زمان انجام داده اند. وی اشاره کرده که هیچ کس در فکر این نبود که خواندن و نوشتن بیاموزد ولی  حضرت محمد(ص) وقایع امور را بهتر از مردم تعلیم دیده، می شناخت، سپس به این مسئله می رسد که حضرت چه نقشی در صدر اسلام داشتند. از جمله نقش های ایشان مبارزه با ارزش های جاهلی آن زمان بود؛ به عنوان مثال زنده به گور کردن دختران و نژادپرستی و قوم گرایی که امروزه از آن به عنوان یک فاشیسم یاد می شود.

وی گفت: همچنین  ویل دورانت در بحث علم حضرت می گوید: تمدن اسلام از سال ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ اوج تعالی و پیشرفت و ترقی در زمینه انواع علوم و فنون قرار داشت؛ این علوم تجربی اعم از پزشکی، شیمی، فیزیک، زمین شناسی، زیست شناسی و گیاه شناسی در اوج خود بود و بزرگترین دانشمندان ما در دایره گستره علوم اسلامی تدریس و در عین حال اشتغال داشتند و در عین حال آنها این دانش های گسترده بنیادی را به همسایگان و جویندگان دانش های مختلف در که از سرزمین های مختلف به آنجا می رفتند، می آموختند.

حجت الاسلام ساجدی ادامه داد: سپس ویل دورانت می گوید: محمد با دعوت به سوی اسلام در زندگی میلیون ها بشر انقلاب روحی نوینی پدید آورد، آنها نیز صدای رسای محمد (ص) را شنیدند و از جان دل او را پذیرفتند. این بعدی که من اشاره کردم بعد تمدنی آن بود. یعنی فرهنگ باورها، ارزش ها و هنجارهاست که یکی از ظواهر آن همین تمدن و رشد علم است. همچنین «گوستاولوبون» دانشمند فرانسوی می گوید: بعضی ها ( اروپاییان) عار دارند اقرار کنند که یک قوم کافر و ملحد (منظور مسلمانان) سبب شده است اروپای مسیحی از حال توحش و جهالت خارج گردد.

وی در ادامه گفت: در واقع این به این معناست که آنها ( امثال ویل دورانت) با وجود اینکه اسلام را کافر و ملحد می دانستند ولی خودشان آن (اسلام) را باعث تحول در اروپا می دانند ولی این نظر به درجه ای بی اساس و تاسف آور است که به آسانی می توان آن را رد کرد، سپس ادامه می دهد، نفوذ اخلاقی مسلمانان آن اقوام وحشی اروپا را که سلطنت رم را زیر و رو نمودند، داخل طریقت آدمیت نمود و نیز نفوذ  عقلانی آنها دروازه علوم، فنون و فلسفه  را که ما اروپایی ها از آن به کلی بی خبر بودیم، روی ما باز کرد که حدود ۶۰۰ سال مسلمانان استاد ما بودند. همچنین خود غربی ها ذکر کردند، وقتی اسلام آمد علاوه بر اینکه با آن فضای آن دوران مبارزه کرد، فرهنگ را اصلاح و ارزش های اخلاقی را ترویج نمود.

وی با اشاره به فرهنگ غرب اظهار کرد: آیا فرهنگ غرب فرهنگ قابل قبولی است؟ وقتی ما می گوییم فرهنگ اسلام با غرب متفاوت است به این معنا نیست که ما با علم و تمدن مخالفیم، در گذشته هم علم و تمدن را داشتیم الان هم کشور ما در حال پیشترفت است، خود غرب هم شاهد رشد و توسعه ماست، ما اکنون صادر کننده پهباد به روسیه هستیم، بنابراین ایران مخالف با رشد علم نیست.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در ادامه اظهار کرد: اسلام می فرماید: شما در عین اینکه باید رشد علمی داشته باشید، رشد اخلاقی هم باید بکنید. در حال حاضر خود غربی ها از شرایط موجود در کشورهایشان ناراحت هستند، یکی از ناراحتی های آنها همین سند 2030 است که قرار بود در ایران هم اجرایی شود، این سند در کشورهای غربی در حال اجرایی شدن است.آنها از بیان مساله جنسی در این سند برای کودکان راضی نیستند به نظر شما اگر من علم و تمدن داشته باشم باید این سند را با این محتوا بپذیرم، یعنی من هیچ کاری با دین و ارزش های فرهنگی و اخلاقی خودم نداشته باشم هر آن چه را که آنها می گویند قبول کنم. 

وی افزود: لذا اسلام می گوید در جایی که فرهنگ غربی جامعه ای را مورد آسیب قرار می دهد، نپذیرید، این عقل و منطق است یا استبداد؟ ما باید کورکورانه آنچه را که غرب می گوید: قبول کنیم تا متمدن و علمی محسوب شویم، اصلا دین آمده کاستی های عقل را برطرف کند. ما نباید به انسان تک بعدی نگاه کنیم.لذا آن چه دین به ما فرموده درست است، هرچند غار به ما گفته ولی غار با با خداوند در ارتباط است و هر آن چرا را که وحی به ما گفته با عقل قابل تبیین می باشد.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: امروزه بعد از 1400 سال غرب تاز می گوید سلامت معنوی مهم است در حالی که اسلام 14 قرن پیش این مهم را عنوان کرده است. کمکی که وحی با ما می کند همین است، قبل از اینکه ما در چاله بیفتیم ما را آگاه می کند، یعنی عقل و وحی در ارتباط است. غربی که اکنون ادعا دارد، متاسفانه می بینیم که حتی در مسایل علمی هم منافقانه برخورد می کند، اجازه نمی دهند در کنفرانس های علمی اندیشمندان ما شرکت کنند.