عراق آبستن بحران سیاسی دیگر شد

خبرگزاری شبستان، جهان اسلام: کشور عراق در ماه‌های اخیر شاهد تنش ها و درگیری های پراکنده بین هواداران گروه های سیاسی بود، اما صحنه سیاسی عراق روز گذشته(دوشنبه هفتم شهریور1401) شاهد تحولات مهمی بود.

 

سیدکاظم حسینی حائری، از علما و مراجع مطرح شیعه عراق در بیانیه ای اعلام کرد که به دلیل ناتوانی جسمی از مرجعیت کناره گیری می کند و همه اجازه نامه ها و وکالت های صادر شده از سوی خود و دفاتر نمایندگی اش را باطل اعلام کرد و امت اسلامی را به تبعیت از آیت الله سید علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران فراخواند.

 

آیت الله حائری در بیانیه خود به طور غیرمستقیم خطاب به مقتدی صدر، اعلام کرد:  بر فرزندان دو شهید صدر که رحمت خدا بر آن دو باد، لازم است که بدانند که دوستی آن دو شهید اگر با ایمان به روش آن دو در عمل صالح و با پیروی واقعی از اهداف آن دو همراه نباشد، کفایت نخواهد کرد و بدانند که مجرد ادعا یا نسبت خویشاوندی به آن دو شهید کفایت نمی کند و هر کس تلاش کند به نام آن دو شهید بین فرزندان امت و مذهب تفرقه بیاندازد یا به نام آن دو رهبری را بر عهده گیرد در حالی که فاقد درجه اجتهاد و دیگر شرایط قید شده در رهبری شرعی است، در واقع صدری نخواهد بود هرچند چنین ادعای کند یا نسبتی داشته باشد.

 

ساعاتی پس از این بیانیه مهم، دفترسیاسی «سید مقتدی صدر» رهبر جریان صدر در نجف اشرف در بیانیه ای به سرعت برکناری گیری خود را از فعالیت های سیاسی اعلام کرد و گفت: هیچ زمانی ادعای رهبری و مرجعیت نداشته است.  همچنین این جریان از هرگونه مداخله در امور سیاسی و دولتی منع می شود.

 

سید مقتدی صدر اعلام کرد: نجف اشرف مقر اصلی مرجعیت دینی بوده و هست. هرگز ادعای عصمت یا اجتهاد یا حتی «رهبری» نکرده و صرفا خود را «امرکننده به معروف و نهی کننده از منکر» می‌داند و هدفی جز «اصلاح اعوجاجی که عامل اصلی آن نیروهای سیاسی شیعه بوده‌اند» ندارد و می‌خواسته آنان را «به ملتشان نزدیک کند».

 

پس از اعلام کناره گیری مقتدی صدر، فضای سیاسی در عراق ملتهب شد، به طوری که هواداران وی به خیابان های ریختند و به سمت منطقه الخضراء و ساختمان های اداری عراق حرکت کرده اند. نیروهای امنیتی به سرعت به طور گسترده ای در خیابان ها و مناطق اطراف ساختمان های مهم دولتی از جمله کاخ ریاست جمهوری مستقر شدند.

 

درگیری هواداران صدر با نیروهای امنیتی

مقامات عراق  به دلیل تشدید درگیری ها ممنوعیت تردد در بغداد و شهرهای مهم اعلام کردند. درگیری های مسلحانه بین هواداران صدر و نیروهای امنیتی به استفاده از خمپاره، آرپی جی و موشک کاتیوشا رسیده است.

 

دفتر العالم در بغداد گزارش داد: استفاده از سلاح های سنگین و خمپاره از ساعت 23:00 شب گذشته آغاز شد و تیراندازی بین نیروهای امنیتی و هواداران صدر در طول شب گذشته و صبح امروز(سه شنبه هشتم 1401) ادامه دارد.

 

شبکه العالم گزارش داد: برخی از موشک ها در مجاورت سفارت آمریکا و حیاط آن سقوط کرده است. بنابراین سفارت آمریکا از سامانه ضد موشکی سرام استفاده کرده است. تعدادی از منازل این شهر در منطقه الخضراء نیز هدف گلوله های خمپاره قرار گرفتند.

 

دولت عراق امروز(سه شنبه) همه ادارات و بخش ها را در سراسر عراق تعطیل اعلام کرد و از مردم خواست تا در خانه های خود بمانند و به خیابان های نیایند. شب گذشته مقرهای وابسته به سازمان بدر وابسته به هادی العامری و عصائب اهل الحق و سازمان های وابسته حشد شعبی هدف قرار گرفتند.

 

منابع نزدیک از جریان صدر اعلام کرد: کاروان های نظامی در نزدیکی الدجیل وبرخی از جاده های منتهی به بغداد هدف قرار گرفتند و به آتش سوزی برخی از چرخ های این کاروان های نظامی و کشته و زخمی شدن شماری از آنها شده است.

 

منابع خبری عراق همچنین اعلام کردند: گلوله های خمپاره نیز داخل منطقه الخضراء در بغداد و در اطراف مقرهای وابسته به عملیات مشترک در داخل الخضراء فرود آمده است. چهار موشک نیز به مجتمع مسکونی در منطقه الخضراء اصابت کرده است.

 

صدای انفجارهای متقطع در منطقه الخضراء شنیده می شود. درگیری ها در منطقه الخضراء متمرکز است و موشک های کاتیوشا از خارج از منطقه الخضراء به این منطقه پرتاب می شود.

 

منبع امنیتی عراق اعلام کرد که مسلحان سرایا السلام وابسته به جریان صدر  تعدادی موشک از منطقه البلدیات به سمت منطقه الخضراء و مقر الدعوة و جریان الحکمه در منطقه الزعفرانیه در جنوب بغداد پرتاب کردند.

 

در همین حال، منابع امنیتی اعلام کردند:عناصر سرایا السلام، حمله مسلحانه ای به ساختمان کنسولگری ایران در بصره و مقر دیگر یکی از احزاب سیاسی انجام داده است. این حمله تلفات انسانی نداشته است.

 

یک منبع عراقی اعلام کرد: سیستم دفاع هوایی برای حفاظت از سفارت آمریکا در بغداد فعال شده است. کارکنان سفارت آمریکا روز گذشته با چند بالگرد از این منطقه خارج شدند.

 

منابع پزشکی عراق اعلام کردند: بیش از 30 نفر در درگیری های مسلحانه داخل منطقه الخضراء در بغداد کشته شدند و 700 نفر زخمی شدند.

 

شماری از هواداران جریان صدر دربرابر ساختمان استان میسان تحصن کردند. شمار دیگری از آنها نیز درهای اصلی ساختمان محلی در استانداری کربلا را بستند.

 

واکنش های بین المللی

در همین حال، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد از مردم عراق خواست تا آرامش خود را حفظ کنند و خویشتن دار باشند.

 

اتحادیه عرب نیز تحولات در عراق را خطرناک دانست و خواست تا منافع ملی را در نظر بگیرند.

 

نماینده سازمان ملل در عراق گفت: ما همه نیروهای سیاسی را به فعالیت برای کاهش درگیری و متوسل شدن به گفتگو برای حل اختلافات دعوت می کنیم.

 

مدیر دفتر العالم در این زمینه گفت: خطر وقوع فتنه همچنان موجود دارد. برخی از رسانه ها به انتشار اخبار دورغ درباره تظاهرات اقدام کردند. رسانه های سعودی تلاش می کنند تا به فتنه افکنی و اختلاف بین عراق و تحریک علیه حشد شعبی و متهم کردن آنها به قتل تظاهرکنندگان اقدام کنند.

 

رسانه های سعودی اخبار ضد نقیضی از تظاهرکنندگان کشته شدن اعلام می کنند.

 

خبرنگار العالم گزارش داد: منابع رسمی شمار کشته شدگان تظاهرکننده را اعلام نکردند.

 

واکنش های داخلی

در حال حاضر مذاکرات بین مسئولان دولتی و رهبران در چارچوب هماهنگی و جریان صدر درحال انجام است.

 

فالح الفیاض، رئیس هیئت حشد شعبی گفت: ما در حشد شعبی برعهد و پیمان خود با مردم قهرمان خود باقی می مانیم که خارج از صف بندی سیاسی باشیم. ما بر اصول مان در حمایت از فرآیند سیاسی و احترام به انتقال مسالمت آمیز قدرت تاکید می کنیم.

 

حسن العذاری، رئیس کمیسیون صدر گفت: سید مقتدی صدر، اعتصاب غذا اعلام کرد تا خشونت و استفاده از سلاح متوقف شود.

 

کاظمی نشست فوق العاده ای را با فرماندهای امنیتی برگزار کرد و از تظاهرکنندگان خواست تا از منطقه الخضراء به سرعت خارج شوند تا وضعیت کل کشور به ثبات برسد.

 

کاظمی گفت: تحولات خطرناک امروز تنها نشانه جدی بودن پیامدهای مستمر اختلافات سیاسی است. تعرض تظاهرکنندگان به نهادهای دولتی، اقدامی محکوم شده و خارج از چارچوب قانون است.

 

برهم صالح، رئیس جمهوری عراق گفت: شرایط سختی که در کشورما می گذرد، ایجاب می کند همه آرامش و خویشتن دار باشند و از تشدید تنش جلوگیری کنند. این وقایع مسئولیتی  مضاعف بر دوش نیروهای ملی می گذارد تا اختلافات رفع شوند. تعطیلی نهاد دولتی مسئله خطرناکی است و کشور و منافع مردم را در معرض خطر جدی قرار می دهد.

 

حیدر العبادی، رئیس ائتلاف نصر در بیانیه ای از مردم خواست با خویشتنداری از فتنه دوری کنند. همچنین از نیروهای امنیتی برای نقش شان در حفاظت از امنیت مردم و کشور قدردانی کرد.

 

حزب چارچوب هماهنگی اعلام کرد: ما از همه بازیگران می خواهیم تا برای جلوگیری از فتنه و در امان ماندن از هرج و مرج و خونریزی بیشتر پیشقدم شوند. ما از جنبش صدر می خواهیم به میز گفتگو و تفاهمات مشترکی که نقش راه براساس قانون اساسی برای تحقق منافع ملت تدوین کرده است، بازگردیم.  دولت و نهادهای امنیتی باید برای حفاظت از نهادهای دولتی و منافع عمومی و خصوصی وظیفه ملی خود را انجام دهند.

 

ادامه درگیری ها

 

منابع نزدیک از جریان صدر اعلام کردند: هشت نفر در گیری منطقه الخضراء امروز کشته شدند، اما منابع رسمی عراق آن را تاکید نمی کنند.

 

خبرنگار العالم گزارش داد: باوجود بیرون کردن نیروهای جریان صدر از کاخ ریاست جمهوری از منطقه الخضراء، همچنان تنش و التهاب در این منطقه وجود دارد و صدای تیراندازی شنیده می شود. هواداران صدر به تدریج از منطقه الخضراء خارج می شوند.

 

مرزهای عراق با کشورهای همسایه تا اطلاع ثانونی به دلیل ناآرامی در این کشور بسته است. فرماندهی عملیات مشترک اعلام کرد: منع عبور و مرور کامل در سراسر استان های عراق تا ساعت 19:00 امروز و تا اطلاع ثانونی ادامه دارد.

 

عملیات مشترک عراق همچنین از شهروندان خواست تا به منع عبور و مرور پایبند باشند و از شایعات مغرضانه دوری کنند.

 

تظاهرکنندگان دفتر مجلس نمایندگان در کربلای معلی را بستند.

 

منابع آگاه اعلام کرد: ستون پنجم تلاش می کند تا بین نیروهای مردمی درگیری ایجاد کند. این درحالی است که نیروهای امنیتی به طور مستقیم شلیک نمی کنند و برای متفرق کردن تظاهرکنندگان از شلیک هوایی استفاده می کنند.

 

درحالی که نیروهای امنیتی برای خروج تظاهرکنندگان از همه منطقه الخضراء تلاش می کنند که شماری از هواداران جریان صدر به مراکز در استان های الدیوانیه، دیالی، شرکت نفت در ذی قار یورش بردند.

 

سرقت از پاساژهای تجاری در استان بصره باعث شده تا شهروندان از نیروهای امنیتی بخواهند تا از مستغلات شخصی آنها محافظت شود. آرامش به تدریج به بصره بازگشته است و تظاهرکندگان در بصره برخی از خیابان ها را که بستند، بازکردند.

 

آستان مقدس کاظمین در بغداد برای نخستین بار از سال 2003 میلادی، بسته شد.

 

سکوت احزاب سنی در این وضعیت تعجب برانگیز است.

 

نیروهای ضد شورش از حمله کنندگان به کاخ ریاست جمهوری خواست تا آنجا را ترک کنند. دهها تظاهرکننده به منطقه الخضراء و مساجد شهرک صدر حرکت کردند.

 

منابع عراقی اعلام کردند: تظاهرات هواداران جریان صدر در بصره دوباره آغاز شد.