خبرگزاری شبستان از استان قزوین- سیده فاطمه هاشمی:
قضاوت زودهنگام و عجولانه یکی از موضوعاتی است که بسیاری از افراد در برخورد با مسائل مختلف و ارتباط با دیگران، درگیر آن شده و بدون در نظر گرفتن منطق، واقیعت و انصاف پیش داوری هایی می کنند که پیامدهای منفی جز بدبینی، پشیمانی، رنجش دیگران و بروز سوء تفاهم نداشته و تنها عجول بودن، سطحی نگری و ظاهربین بودن فرد را نشان می دهد.
قضاوت های عجولانه در کنار آثار منفی که در ارتباط با دیگران می گذارد، فرد را وارد فضای گناهان کبیره ای همچون غیبت می کند که بر اساس روایات كسی كه غیبت می كند منفورترین خلق الله در نزد خدا است و در فرمایشی از پیامبر گرامی اسلام هم آمده بهشت بر سه گروه حرام است: منّت گذارنده، غیبت کننده و شرابخوار.
تهمت گناه کبیره دیگری است که نتیجه قضاوت زودهنگام و بدون تفکر بوده که بر اساس فرمایشی از امام صادق (ع) هرگاه مومن به برادر (دینى) خود تهمت بزند، ایمان در قلب او از میان مى رود، همچنان كه نمك در آب، ذوب مى شود.
* اطلاع از زوایای مختلف یک موضوع لازمه قضاوت کردن است
استاد حوزه علمیه قزوین و کارشناس مسائل دینی با اشاره به نگاه دین اسلام به قضاوت کردن و ضرورت دوری از قضاوت های عجولانه در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از قزوین اظهار کرد: قضاوت یکی از موارد سخت در اسلام است به طوری که در روایات داریم قاضی ها چهار دسته هستند که سه دسته آنها در جهنم هستند، البته این روایات توضیحات بسیاری دارد و بر این اساس، آن قاضی نجات می یابد که قضاوتش دقیق و مستند بوده و بدون دلایل محکم نباشد و حرف های طرفین دعوا را شنیده و یک طرفه قضاوت نکند.
حجت الاسلام «علی عباسی» ادامه داد: در قضاوت کردن جان، مال و آبروی مردم دست قاضی بوده و ممکن است با حکمی که می دهد جان و آبروی مردم به خطر افتد بنابراین قضاوت درست بسیار اهمیت دارد و باید با احتیاط کامل این کار انجام شود.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص قضاوت های زود هنگام افراد در برخورد با مسائل مختلف عنوان کرد: کسی می تواند قضاوت درست داشته باشد که مطلع باشد یعنی از همه زوایای آن قضییه اطلاع داشته باشد از این رو با احتمال نمی شود قضاوت کرد، حتی اگر بگوید «گفته شده چنین است» قضاوت درست نیست و در واقع انسان وارد فضای غیبت و تهمت شده است.
* افراد متدین و فرهیخته اظهارنظر و قضاوت زودهنگام نمی کنند
استاد حوزه علمیه قزوین اعلام کرد: اگر موضوعی به نظام اسلامی بازگردد و قضاوت های زودهنگام و بدون اطلاع در این خصوص صورت گیرد، با این کار موجب وهن و خدشه دار شدن نظام شده اند، اگر کسی را نسبت به عملکردش هم متهم کنند باید به صورت دقیق از عملکرد فرد مطلع باشند برای نمونه بودجه ای قرار است برای کاری صرف شود باید اطلاعات دقیق نسبت به موضوع و همچنین موانع موجود داشته و از روی خیالات نمی شود قضاوت کرد و قضاوت های این چنینی در واقع وارد شدن در فضای غیبت و تهمت است.
وی تأکید کرد: در خصوص نظام اسلامی، قضاوت های عجولانه و به دور از تفکر در واقع حق الناس محسوب شده و انسان باید در مقابل سخنی که گفته و آبرویی که از کسی رفته در آخرت پاسخگو باشد.
حجت الاسلام عباسی در خصوص اظهارنظرهای هیجانی و به دور از اطلاع اظهار کرد: قضاوت ها و اظهارنظرهای به دور از تخصص و زودهنگام به اصطلاح حرف های کوچه بازاری محسوب شده و انسان های فرهخیته، متدین و عالم اینگونه قضاوت و اظهار نظر نمی کنند.
وی گفت: البته وقتی چنین مواردی در فضای مجازی منتشر می شود اثر خود را می گذارد و فرد ضد دین و انقلاب و انسان نادان اینها را منتشر می کند، مانند اتفاق اخیر در خصوص خانم مهسا امینی چقدر تبلیغات سوء شد ولی با نمایش فیلم دوربین مداربسته بخشی از حقایق روشن شد و البته نتیجه نهایی اعلام نشده است که متأسفانه در این فضا شاهد برخی شایعات و قضاوت های زودهنگام هستیم.
* برخی با شایعه پراکنی دنبال به دست آوردن منافع و سود دنیایی هستند
استاد حوزه علمیه قزوین در ادامه در خصوص اثرات شایعه پراکنی تصریح کرد: شایعه پراکنی از دیگر مواردی است که در کنار قضاوت های زودهنگام شکل می گیرد و در واقع کار افراد بیکار، سود جو و یا مزدور بیگانگه است، شایعه یعنی چیزی که حقیقی بودن آن هنوز روشن نیست و منتشر کردن و بیان چنین چیزی کار انسان های فرهیخته، باوجدان و با ایمان نیست.
وی خاطر نشان کرد: در واقع برخی با شایعه پراکنی دنبال به دست آوردن منافع و سود دنیایی هستند و اینها در آخرت مورد مواخذه قرار گرفته و باید پاسخگو باشند اینکه بگویند همه این حرف را زندند، ما هم گفتیم دلیل نمی شود که فرد بخواهد شایعه پراکنی کند چراکه ممکن است بقیه اشتباه کرده باشند و این امر دلیل نمی شود ما هم اشتباه کنیم.
حجت الاسلام عباسی یادآور شد: همه باید وقتی خبری را شنیدیم منتظر بمانیم تا درستی یا نادرستی آن به اثبات برسد و عجول نباشیم، باید صبر کنیم بیینیم آیا این مطلب صحیح هست و از طرفی هم هر راستی را نباید گفت و ما تکلیف نداریم هر چیزی را که شنیدیم هرچند راست باشد، منتشر کنیم.
*حرف پایانی:
قضاوت های زودهنگام و عجولانه در دنیای امروز با توجه به پیشرفت تکنولوژی و گسترش شبکه های اجتماعی و افزایش تعاملات و دسترسی به اطلاعات بسیار مشهود است چراکه افراد مختلفی در این شبکه ها نظرات و حتی قضاوت های زودهنگام و برداشت های نادرست از مسائل مختلف را در معرض دید عموم قرار می دهند و این ما هستیم که با کمی تأمل می توانیم از پیش داوری و قضاوت عجولانه دوری کرده و ادامه دهنده این مسیر اشتباه نباشیم و در واقع گمراه شده این مسیر محسوب نشویم چراکه در حدیثی از امام علی (ع) آمده است اگر بندگان وقتی چیزی را نمی دانستند از اظهار نظر یا انجام آن چیز باز می ایستادند، کافر و گمراه نمی شدند.
نظر شما