به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، ربیع از ماده «ربع» و معنای اصلی این ماده به عدد چهار بازمی‌گردد و عرب به فصل بهار که یک چهارم سال است، ربیع گفته است. از آنجا که ماه ربیع الاول و ربیع الآخر در آغاز این فصل جای گرفته‌اند به نام این فصل موسوم شده‌اند.[۱] مسعودی می‌نویسد: سالی که این نامگذاری انجام شده مقارن با فصل بهار بوده‌است. این ماه در بین شیعیان به ماه شادی و سُرور معروف است. میلاد پیامبر اکرم(ص)، امام صادق(ع) و آغاز امامت حضرت مهدی(عج) در این ماه واقع شده‌اند.
میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در کتاب المراقبات می‌نویسد: «این ماه همان‌گونه که از اسم آن پیداست بهار ماه‌ها است، به‌جهت اینکه آثار رحمت خداوند در آن هویداست. در این ماه، ذخایر برکات خداوند و نورهای زیبایی او بر زمین فرود آمده است. زیرا میلاد رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در این ماه است و می‌توان ادعا کرد از اول آفرینش زمین، رحمتی مانند آن بر زمین فرود نیامده است زیرا برتری این رحمت بر سایر رحمت‌های الهی مانند برتری رسول خدا بر سایر مخلوقات است.
با توجه به آغاز ماه ربیع الاول و فضایل این ماه خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام والمسلمین «مهدی حافظی نسب» مبلغ دین و کارشناس مذهبی گفت و گویی انجام داده است که در ادامه می خوانید.
چرا ماه ربیع را ماه شادی اهل بیت (ع) می نامند؟
با توجه به اینکه دو مناسبت بسیار مهم در ماه ربیع الاول قرار دارد از گذشته نیز سیره اهل بیت (ع) بر این بوده است که مسلمانان را در این ماه به شادی جشن گرفتن و پوشیدن لباس نو و تبریک آغاز این ماه توصیه کرده اند. در ربیع الاول ولادت پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد خاتم الانبیا (ص) را داریم، همچنین آغاز امامت امام زمان حضرت مهدی موعود (عج) یعنی خاتم الاوصیا در این ماه واقع شده است.
چگونه می توان در عصر حاضر ماه ربیع الاول را جشن گرفت؟
تبیین مناسبت های مهمی که در ماه ربیع اول واقع شده است و بیان و آشنایی عموم مردم با دستورات اهل بیت (ع) مبنی بر پوشیدن لباس نو، شاد بودن، هدیه دادن، به جا آوردن صله ارحام و کارهایی از این دست می تواند به ایجاد فضای شاد در جامعه کمک کند.
چه مناسبت هایی در این ماه وجود دارد که ربیع الاول را برای مسلمانان خاص کرده است؟
در ماه ربیع الاول و در هر مناسبتی یک سری اعمال خاص وارد شده است که می توان با مراجعه به مفاتیح الجنان این اعمال را انجام داد که از آن جمله می توان روزه گرفتن در سالروز ولادت حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص) اشاره کرد به طوری که در روایات نقل است روزه گرفتن در سالروز ولادت حضرت محمد (ص) بیشترین فضیلت را دارد و به اندازه کفاره یک عمر انسان است.
شب اوّل به نام «لیلة المبیت» مزین است، در این شب یک حادثه مهمّ تاریخى واقع شد و آن این که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(ص) از مکه به قصد هجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان گردید و امیر مۆمنان على(ع) براى اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) خوابید. آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ ؛ بعضى از مردمِ (با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودى خدا مى فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است» در حق آن حضرت نازل شد. سال هجرت رسول خدا(ص) مبدأ تاریخ مسلمانان است و تحولى عظیم در جهان اسلام روى داد. روزه گرفتن به شكرانه سلامتی پیامبر اعظم و امیرمۆمنان از گزند كفار و مشركان در اول ربیع الاول. خواندن زیارت پیامبر (ص) و علی (ع) در این روز.
همچنین در روز هشتم ربیع الأوّل، سال 206، شهادت امام حسن عسکرى(ع) طبق روایتى واقع شده است و از همان روز، امامت حضرت صاحب الزّمان، حجة بن الحسن ـ عجل الله تعالى فرجه الشریف ـ آغاز شد و در این روز شایسته است زیارت امام حسن عسکری (ع) خوانده شود.
روز دهم نیز مصادف است با روز ازدواج رسول خدا(ص) با حضرت خدیجه کبرى(س) است در حالى که رسول خدا(ص) 25 ساله بود و حضرت خدیجه(س)40 ساله. به همین مناسبت روزه این روز به عنوان شکرگزارى مستحب شمرده شده است.
روز دوازدهم نیز مطابق نظر مرحوم شیخ کلینى و مسعودى و همچنین مشهور میان اهل سنت، روز ولادت با سعادت نبى مکرم اسلام(ص)است. همچنین در این روز، رسول خدا(ص) بعد از 12 روز که مسیر راه میان مکه و مدینه را پیمود وارد مدینه شد و نیز روز انقراض دولت بنى مروان در سال 132 است. اعمال مستحب در این روز به شكرانه انقراض دولت اموی دو مورد است؛ روزه گرفتن و دو ركعت نماز مستحبی كه در ركعت اول بعد از حمد، سه بار سوره كافرون و در ركعت دوم بعد از حمد سه بار سوره توحید خوانده می شود.
همچنین در این ماه مبارک قرائت ادعیه و توسل به ائمه اطهار (س) بسیار توصیه و تاکید شده است. در ماه ربیع الاول دو مناسبت ویژه آغاز خاتم الاوصیا و ولادت خاتم الانبیا را داریم که این دو مناسبت بر اهمیت ماه ربیع الاول در نزد مسلمانان می افزاید.
با توجه به اینکه آغاز امامت خاتم الاوصیا در ماه ربیع الاول قرار دارد چه اعمال و رفتاری باید انجام دهیم تا جزء منتظران واقعی آن حضرت قرار بگیریم؟
در گام اول باید نسبت به زمانه خود شناخت داشته باشیم، اگر به تاریخ صدر اسلام تاکنون نگاه کنیم در هر دوره ای امام وظیفه ای داشته است که مردم آن زمان باید درک درستی از هدف امام در آن دوره داشتند. در دوره ای امام صلح انجام می داد، در دوره ای جهاد علمی، در برهه ای جنگ و مبارزه هدف امام بوده است؛ بنابراین باید ببینیم در این دوره هدف امام چیست. افرادی می توانند امام زمان (عج) را خوب همراهی کنند که هدف ایشان را در عصر حاضر درک کرده باشند وگرنه باید به دعا بسنده کنند.
ویژگی امام زمان (عج) انقلاب جهانی است و کسی می تواند کمک کار باشد که نگاه جهانی داشته باشد و خود را در مسجد، شهر و حتی کشور محدود نکند. افق های بلند را دیدن هم به عبادت انسان جهت می دهد و هم مناسبات مذهبی، مدل کار، تحصیل و ازدواج افراد را جهت دار می کند. محدود ماندن و عدم داشتن نگرش جهانی بین ما و امام زمان (عج) فاصله می اندازد و ما را از خاتم الاوصیا دور می کند.
نظر شما