هنر در مکتب «مولانا» یادآور زیبایی ذات احدیت است

لیلا ضامنی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان،  ادبیات و بویژه شعر و از هنر جدا نیست در واقع هنر راهی برای بیان زیبایی ها به گونه ای متفاوت است و همین بیان متفاوت است که به هنرمند اختیار عمل می دهد که با استفاده از زیبایی شعری یا داستانی  اثری  خلق کند که بر مخاطب تاثیر بگذارد؛ بنابراین می توانیم بگوییم که ادبیات و هنر بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند و مکمل یکدیگر هستند؛ در میان شعرای پارسی گوی «مولانا» از جمله شاعرانی است که با شعر سخن گفته و تمام هنر خود را از طريق قصه منتقل مي كند؛ هستي شناسي مولانا از وجود آغاز و با گذر از معرفت به درك زيبايي مي رسد، درباره زیبایی شناسی اشعار مولانا در هنرهای تجسمی به مناسبت 8 مهر روز بزرگداشت مولانا جلال الدین محمد بلخی با دکتر «حجت امانی»، هنرمند نقاش و استاد دانشگاه و پژوهشگر هنر اسلامی به گفتگو نشسته ایم که در زیر می آید:

زیبایی در آثار هنری متاثر از اشعار مولانا چگونه شکل می گیرد؟

از میان اشعار مولانا می توان دریافت که هستی شناسی او بر مدار عشق و زیبایی است که تنها از این راه می توان به معرفت الهی رسید  از منظر مولانا پرتو جمال الهی در تمام هستی انعکاس یافته و همه موجودات جلوه ی آن زیبایی هستند و برای دیدار زیبایی باید درون زیبا داشت همان طور که در مثنوی بیان کرده است:  «چون شدی زیبا بدان زیبا رسی» از این رو زیبایی نزد مولانا امری سوبژکتیو یا به نوعی درونی است.

هنر چگونه نزد مولانا اهمیت می یابد؟

هنر از آنجا که محملی برای درک مفهوم زیبایی است نزد مولانا اهمیت دارد در واقع هنر یادآور زیبا یی است که همان ذات احدیت است به بیان دیگر هنرمند از این منظر خود عارف و سالک است با این تفاوت که هنرمند به زیبایی های کشف شده، صورت محسوس می بخشد. زیبایی، ذاتی اشیاء نیست، بلکه تجلی ذات او است.

هنرمند از منظر مولانا چگونه اث هنری خلق می کند؟

از منظر مولانا هنرمند خلق نمی کند بلکه خود وسیله ای است که قابلیت و استعداد تجلی زیبایی را داراست و چنانچه شایستگی و اهلیت آن امر زیبا را داشته باشد می تواند به آن صورت محسوس دهد و خود از آن بهره مند شود.اغراض و خود نمایی در هنر  موجب حرمان می شود و حجاب های نفسانی، چشم و گوش دل انسان را از مشاهده و استماع حقایق بسته نگه می دارد. «چون غرض آمد، هنر پوشیده شد/صد حجاب از دل به سوی دیده شد»؛ بنابراین کسب فضایل و ترک رذایل شایستگی بازنمایی زیبایی را برای هنرمند فراهم می سازد.