بررسی منطق و شیوه های بازسازی ساختار فرهنگی کشوردر همایشی ملی

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، دکتر مسعود فیاضی، رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نشست خبری تشریح برنامه های همایش ملی ساختار فرهنگی کشور گفت: همان طور که مستحضر هستید حضرت آقا در سال 1400 در شهریور ماه به موضوع بازسازی ساختار فرهنگی کشور اشاره کردند که اصلاح و بازنگری در ساختارهای فرهنگی کشور ضروری است و عبارت انقلابی بودن این بازسازی را مطرح کردند و فرمودند که نیاز به یک بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور داریم. از این جهت بعد از فرمایش ایشان در شورای عالی انقلاب فرهنگی موضوع مطرح شد و دبیرخانه ای برای بررسی این موضوع ایجاد شد که این دبیرخانه در سازمان تبلیغات اسلامی مستقر است.

فیاضی ادامه داد: از همان ابتدا این سوال مطرح بود که این بازسازی بر اساس چه منطق و با چه روشی باید صورت گیرد چون به هر حال ما یک گام 40 ساله را طی کرده ایم و ساختارهای موجود کارآمدی و ناکارآمدی خود را نشان داده اند که دارای چه نقاط قوت و ضعفی هستند؛ از این جهت بررسی این قضیه و طراحی ساختارهای جدید که نقاط ضعف قبلی را نداشته باشد مبتنی بر مباحث نظری و پیشینه است تا این بازسازی رخ دهد.

رییس شورای سیاستگذاری همایش ملی ساختار فرهنگی کشور ادامه داد: من به این نکته تاکید دارم که در بازسازی ساختار فرهنگی آن تلقی ای که من عرض می کنم از ساختارهای فرهنگی، سیاست ها و فرآیندها، ماموریت ها، نهادها و سازمان ها است. مجموعه اینها ساختارهای فرهنگی کشور را تشکیل می دهند که البته یک تلقی دیگری از ساختارهای فرهنگی وجود دارد که مربوط به سازمان ها و نهادها نیست، بلکه مربوط به ذات فرهنگ است.

دکتر فیاضی گفت: فرهنگ در درون خود ساختارهایی دارد و صرف نظر از نهادها و سازمان ها و تحولات؛ فرهنگ تابع این ساختارهاهستند؛ مثلا در فرهنگ ما یک سری نهادهای فرهنگ ساز داریم مانند نهاد خانواده، نهاد دین، نهاد تعلیم و تربیت، نهاد رسانه، فرهنگ عمومی مردم که هم نوعی فرهنگ است و هم خود مولد فرهنگ است. اینها ساختارهای درونی خود فرهنگ هستند صرف نظر از نهادها و سازمان ها یعنی وقتی ساختارهای فرهنگی را بر می شماریم هم به نهادها و سازمان ها اشاره داریم هم به نهادهای فرهنگ ساز. طبیعتا آن چیزی که اصالت دارد همین نهادهایی هستند که برشمرده شد و سازمان ها تابع این نهادها هستند و همه در پی ارتقای کانون ها و نهادهای فرهنگ ساز می باشند.

وی ادامه داد: این سوال از ابتدا مطرح بود با توجه به اینکه فرهنگ خود قواعد درونی دارد، منطق بازسازی ساختار فرهنگی چیست. از همان ابتدا پاسخ به این سوال در دستور کار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به ویژه پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی قرار گرفت و جلسات متعددی برگزار شد؛ نتیجه این بحث ها منجر به برگزاری همایشی با عنوان منطق بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی شد. این همایش در واقع در پی آن است که منطق، روش و شیوه های بازسازی ساختار فرهنگی کشور را مورد بحث قرار دهد.

رییس شورای سیاستگذاری همایش ملی ساختار فرهنگی کشور گفت: طبیعتا بحث در خصوص ساختار فرهنگی کشور دامنه دار است و این همایش تنها نقطه عطفی در این راستا است تا جامعه هدف را درگیر کند و برای آنها دغدغه ایجاد کند و بتواند زیرساخت های فکری ساختار فرهنگی کشور را طبقه بندی و ساماندهی کند. در همایش ساختار فرهنگی کشور؛‌ نهادهای فعال در حوزه فرهنگی حضور دارند در خصوص این مسئله بحث خواهند کرد که بازسازی ساختار فرهنگی کشور با چه منطقی باید صورت بگیرد.

دکتر فیاضی ادامه داد: همایش ملی منطق بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور شنبه 23 مهر ماه در دو نوبت صبح و عصر در مرکز همایش های صداو سیما برگزار می شود. در نوبت صبح سخنران اصلی همایش حجت الاسلام سید سعید رضا عاملی،‌ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیت الله علی اکبر رشاد رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رییس حوزه های علمیه تهران، حجت الاسلام قمی رییس سازمان تبلیغات اسلامی و دکتر پیمان جبلی رییس صدا و سیما حضور دارند و در مراسم افتتاحیه همایش سخنرانی می کنند. در نوبت بعد از ظهر شش میزگرد برگزار خواهد شد که موضوعات آنها به ترتیب ارتباط ساختارهای فرهنگی و نهاد دینی، ساختارهای فرهنگی و خانواده، ساختارهای فرهنگی و نهاد تعلیم و تربیت، ساختارهای فرهنگی و رسانه و فضای مجازی، ساختارهای فرهنگی و مردم و ساختارهای فرهنگی و دولت می باشد. مدعوین این همایش را اساتید و نخبگان فرهنگی و کارگزاران فرهنگی کشور تشکیل می دهند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: نهادهای حاکمیتی فرهنگ که پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی را در برگزاری این همایش همراهی کرده اند عبارتند از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،‌شورای عالی انقلاب اسلامی، سازمان صدا و سیما، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، سازمان تبلیغات اسلامی و ... می باشند.

لزوم بازسازی کلی در ساختار فرهنگی کشور 

بنا بر این گزارش، در ادامه این نشست خبری دکتر سید حسین فخر زارع، دبیر علمی همایش ملی منطق بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور به سخنرانی پرداخت و گفت: مقام معظم رهبری بحث فرهنگ را شالوده اساسی همه مباحث دیگر چون اقتصاد، سیاست و مباحث اجتماعی می داند. ایشان فرمودند یک بازسازی کلی در ساختار فرهنگی کشور صورت گیرد و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گروه فرهنگ پژوهی این دغدغه را داشت که در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری همایشی را برگزار کند و این همایش برخلاف همایش های دیگر که مقاله محور هستند در پی جمع آوری ایده می باشد.

دکتر فخر زارع ادامه داد:  22 نشست تخصصی، علمی و تحقیقی پیش از برگزاری این همایش برگزار شده است و چند کرسی علمی تحقیقی با موضوع همایش تا کنون برپا شده است. با برگزاری این نشست ها در پی آن بودیم که محورهایی را برای همایش ساختار فرهنگی کشور ترسیم کنیم که نهایتا به چهار محور اصلی رسیدیم که در محور اول مباحث نظری و تعاریف را مورد توجه قرار داده است. محور دوم به دغدغه ها و چالش هایی که در ساختار فرهنگی وجود دارد و محور سوم به وضعیت مطلوبی که در حوزه ساختار فرهنگی کشور در پی رسیدن به آن هستیم و ایده آل هایی که نظام اسلامی دارد و در محور چهارم به چگونگی رسیدن وضع موجود به وضع مطلوب در همه مباحث مورد توجه قرار خواهد گرفت.

دبیر علمی همایش ملی منطق بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور خاطر نشان کرد: مقام معظم رهبری در فرمایشات شان به بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور پرداختند یعنی فرهنگ ناب اسلامی که برخواسته از آرمان های ناب انقلابی شکل گرفت گویا هم اکنون بر اساس تحولاتی که رخ داده دچار تزلزل و آسیب شده است و مقام معظم رهبری اشاره کردند که باید بازسازی انقلابی در ساختار فرهنگی کشور صورت گیرد یعنی شالوده های اساسی فرهنگ ما دچار آسیب شده است. اینکه چگونه می توانیم به بازسازی برسیم، یک راه میان بندهای بیانیه گام دوم انقلاب است. کافی است دولت و فرهنگ عمومی ما استراتژی اساسی خود را در راستای بندهای مختلف بیانیه گام دوم انقلاب ترسیم کنند. در این همایش و نشست ها الزامات اساسی که در ساختارهای فرهنگی کشور لازم است را مورد بررسی قرار می دهیم و این همایش اولین همایش نخواهد بود و پس از این اگر نهادی بخواهد مبتنی بر این نظریات تحول فرهنگی در ساختارها ایجاد کند، انشاءالله با این پشتوانه نظری موفق خواهد بود.