خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی، مریم داوری: پاکستان کشوری اسلامی با جمعیتی بیش از 200 میلیون در شرق آسیاست که 96 درصد جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می دهند. حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد مسلمانان پاکستان شیعیان اعم از اثنی عشری و اسماعیلی و بقیه را اهل‌سنت هستند. بیشتر مردم پاکستان با توجه به تفکر صوفی‌گرایانه در آن از افراط‌گرایی دور هستند. شخصیت‌های تقریبی متعددی در پاکستان زندگی می‌کنند که زمینه‌ساز تقریب در بین مسلمانان این کشور هستند و در مقابل بخشی از جامعۀ پاکستان گرفتار تفکرات تندروانه و افراطی شده است. کتابی با عنوان « درآمدی بر جریان شناسی مذهبی پاکستان» که به تازگی منتشر شده است به تبیین جریان‌های حاکم و شخصیت‌های تأثیرگذار کشور پاکستان و ارائه گزارشی از وضعیت مذهبی این کشور می پردازد. به منظور اطلاع از جزئیات این کتاب که از سوی مجمع تقریب مذاهب منتشر شده است، گفتگویی با نویسنده آن، «حجت الاسلام مصطفی اسکندری»، استاد حوزه و دانشگاه، محقق و نویسنده ترتیب دادیم که بدین شرح است:
کتاب «درآمدی بر جریان شناسی مذهبی پاکستان» مشتمل بر چند بخش یا فصل است؟
این کتاب شامل یازده فصل است. در فصل اول کلیاتی در مورد پاکستان از جمله ویژگی های جغرافیایی و جمعیتی آن بیان شده است. فصل دوم به جمعیت دینی و مذهبی پاکستان پرداخته است، اینکه پاکستان چقدر مسلمان دارد و مسلمانان این کشور از چه فرقه هایی هستند. احزاب و گروه های پاکستان فصل دیگری از این کتاب است. در یک فصل نیز به گروه های افراطی پاکستان پرداختم زیرا پاکستان یکی از کشورهایی است که مرکز گروه های افراطی محسوب می شود. زمینه های افراط گرایی جمعیت در پاکستان، عنوان فصل دیگر این کتاب است. پاکستان کشوری است که قریب به اتفاق آن مسلمانان سنی و صوفی هستند. احزاب و گروه های تقریبی، موسسات و مدارس تقریبی، احزاب و شخصیت های افراطی و تقریبی از دیگر عناوین فصول این کتاب به شمار می روند. در این کتاب فصلی هم داریم که به نکاتی در مورد روابط پاکستان و ایران اشاره می کند و آنچه که قابلیت طرح عمومی داشت در آن ارائه شده است. ارتباط ما با پاکستان بسیار مهم است چون این کشور مهد گروه های افراطی شده است و می تواند برای ما خطرناک باشد از این رو جریان شناسی مذهبی این کشور یکی از ضروریات است.
نوشتن کتاب «درآمدی بر جریان شناسی مذهبی پاکستان» چقدر طول کشید؟
نگارش این کتاب حدود یک سال زمان برد.
چه شد که تصمیم گرفتید کتابی با این موضوع به رشته تحریر درآورید؟
این کتاب برای مجموعه تقریب مذاهب نوشته شده است. تقریب مذاهب برای اینکه شناختی از وضعیت فکری و مذهبی کشورها داشته باشد باید زمینه ها و شخصیت های افراطی و تقریبی آنها را بشناسد و به همین دلیل تصمیم گرفت که مجموعه جامعی در مورد کشورها در این زمینه داشته باشد و بر این اساس «جریان شناسی مذهبی پاکستان» به بنده سپرده شد.
مخاطبان کتاب «درآمدی بر جریان شناسی مذهبی پاکستان» چه کسانی هستند؟
مخاطبان این کتاب در درجه اول مسئولان مجموعه تقریب مذاهب هستند. همچنین بخشی از مسئولان کشور به خصوص آنهایی که در حوزه های امنیتی کار می کنند از دیگر مخاطبان این کتاب محسوب می شوند. دسته سوم هم قشر فرهیخته جامعه هستند.
مهمترین هدف از نگارش کتاب«درآمدی بر جریان شناسی مذهبی پاکستان» چیست؟
هدف از نگارش این کتاب که مجلدی از یک مجموعه است، در درجه اول شناختی است که برای مجموعه تقریب مذاهب نسبت به کشورها به وجود می آورد. افراد دیگری هم در این حوزه در مورد کشورهای دیگر مشغول مطالعه و نگارش هستند. مطالعه جهان اسلام هدف این طرح است و در نظر گرفته شده که 51 کشور اسلامی از منظرهای مختلف همچون جمعیت کل مسلمانان، زمینه های تقریب و موانع تقریب و... مورد مطالعه قرار گیرند.
برای نگارش این کتاب از چه منابعی استفاده کردید و آیا سفری به کشور پاکستان داشتید؟
در گذشته به پاکستان سفری داشتم البته نه برای نوشتن این کتاب و به واسطه این سفر اطلاعاتی در مورد این کشور داشتم. علاوه بر آن بیشتر از 20 سال است که در جامعه المصطفی تدریس می کنم و بخش اعظمی از دانشجویانم، طلبه های پاکستان هستند که با آنها ارتباط داشتم و دارم و برای نگارش این کتاب گفت و گو و مصاحبه هایی با آنها داشتم و در کنار این موارد از منابع کتابخانه ای و اینترنتی هم استفاده کرده ام.
آیا در این حوزه کتاب های دیگری نوشته شده است؟
بله، سازمان اندیشه سازان نور در این حوزه، کتاب منتشر کرده است. کتاب های دیگری هم در حوزه جریان شناسی مذهبی پاکستان منتشر شده است. برخی از مراجع اهل سنت و بعضی از مراجع تشیع پاکستان نیز در این باره کتاب نوشتند.
مهمترین تفاوت کتاب شما با سایر کتاب هایی که در این حوزه نوشته شده است، چیست؟
من سعی کردم در این حوزه، کتاب جامع و در عین حال گزیده‌ای بنویسم. در کتاب های دیگر شاید فقط به یک موضوع به عنوان مثال زمینه های افراط گرایی یا گروه های تقریب در پاکستان اشاره شده است اما این کتاب حاصل مطالعات گسترده ای است و تقریبا اطلاعات خوب و جامعی در مورد جریان های مذهبی پاکستان در اختیار مخاطب قرار می دهد.
نظر شما