«جوانی جمعیت» پنجره ای که باید باز بماند

خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی؛ بحث جمعیت از مباحث مهم اجتماعی و اقتصادی در هر جامعه بوده و جمعیت از نظر ساخت، ترکیب و توزیع از مؤلفه های اقتدار و استحکام ساخت درونی هر جامعه به شمار می رود. توان علمی و منابع مادی و غیرمادی هر جامعه بدون در نظر گرفتن جمعیت معنادار نیست زیرا انسان ها هستند که می توانند سرمایه ها را به کار گرفته و آن را به ارزش افزوده تبدیل کنند. بنا بر این، حفظ تعادل و پویایی ساختار جمعیت، اساسی ترین عامل در بر نامه ریزی توسعه است. سیاست‌های جمعیتی با مسائلی همچون اشتغال، درآمدزایی، مولد بودن، آموزش، مسکن، امکانات رفاهی، پیشرفت اقتصادی، تغییرات اجتماعی و تحولات محیط زیست همراه است و عدم تعادل آن آسیب جدی است که جبران آن به راحتی امکان پذیر نیست.

افزایش میانگین سنی جمعیت و کمی نسل جوان از مشکلاتی است که پیشرفت هر جامعه را با رکود مواجه می سازد بنا براین هر چقدر هرم سنی جمعیتی قاعده بزرگتری داشته باشد با افزایش  نسل جوان مولد در کنار پیشکسوتان، تجربه موفقیت در جامعه بیشتر خواهد بود. در حال حاضر کشور ما با وجود اینکه از جمعیت جوان برخوردار بوده و همچنان الزام است که این ثروت حیاتی حفظ و تقویت شود اما در سال‌های اخیر روند باروری در کشور شیب نزولی به خود گرفته به طوری که بر اساس آمارهای موجود نرخ باروری کلی از ۲.۱ در سال ۱۳۹۵ به ۱.۷۴ در سال ۱۳۹۸ رسیده و در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ این روند کاهشی همچنان ادامه داشته و با سطح جانشینی فاصله زیادی دارد که این موضوع خطر جدی برای آینده کشور به شمار می‌رود.

کشورهای اروپایی در طول 300 سال و با شیب بسیار ملایم با موضوع پیری جمعیت و سالمندی مواجه شدند و این امر موجب شد که این کشورها در موضوع جمعیت دچار بحران نشوند و با اجرای سیاست های دیگر، فرصت جبران را فراهم کنند؛ این در حالی است که سرعت سالمندی در ایران بسیار بالاست و تا 30 سال آینده کشورمان با بحران سالمندی شدید روبرو می شود. به طور حتم افزایش سالمندی جامعه، با پدیده هایی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سلامتی، خانوادگی و علمی همراه خواهد بود و مشکلات کشور را بیش از پیش خواهد کرد و در صورت قرار گرفتن کشور در چاله جمعیتی تا 150 سال امکان خارج شدن از آن وجود ندارد.

اهمیت این موضوع تا آنجاست که مقام معظم رهبری به صورت مستمر طی سالیان اخیر نسبت به موضوع جمعیت و ارائه راهکارهای مناسب در این زمینه تاکید دارند چراکه موضوع بحران جمعیت با هیچ بحرانی قابل مقایسه نیست، بنابراین لازم است این موضوع به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.

رهبر معظم انقلاب بارها بر مسئله «افزایش جمعیت» تأکید کرده‌اند و تلاش برای افزایش نسل و جوان شدن نیروی انسانی کشور و چاره‌جوئی برای نجات کشور از آینده‌ هولناک پیری جمعیت را سیاستی حیاتی و از ضروری‌ترین فرائض دانسته اند.
 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در اردیبهشت ماه امسال در پیامی که در نشست ستاد ملی جمعیت قرائت شد، تأکید کردند: بار دیگر تأکید می‌کنم که تلاش برای افزایش نسل و جوان شدن نیروی انسانی کشور و حمایت از خانواده، یکی از ضروری‌ترین فرائض مسئولان و آحاد مردم است. این فریضه درباره‌ افراد و مراکز اثرگذار و فرهنگ‌ساز، تأکید بیشتر می‌یابد. این یک سیاست حیاتی برای آینده‌ بلندمدت کشور عزیز ما است. کاوش‌های صادقانه علمی نشان داده که این سیاست را می‌توان با پرهیز از همه‌ آسیب‌های محتمل یا موهوم پیش برد و آینده‌ کشور را از آن بهره‌مند ساخت.

 

ایشان در پیام خود به دست‌اندرکاران این حسنه‌ ماندگار توصیه کرده اند که در کنار تدابیر قانونی و امثال آن، به فرهنگ‌سازی در فضای عمومی و نیز در نظام بهداشتی اهمیت دهند.

در این راستا قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که در جلسه 24 مهرماه سال 1400 کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، 24 آبان سال 1400 توسط رییس جمهوری ابلاغ شد. در این قانون که در ۷۳ ماده تنظیم شده، تکالیف دستگاه های اجرایی مشخص شده است که پس از ابلاغ این قانون، قرارگاه جمعیت در وزارت بهداشت به ریاست وزیر  بهداشت تشکیل شد. قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در چند بخش همچون جوانان در آستانه­ ازدواج یا زوجین جوان، درمان زوجین نابارور و پیشگیری از ناباروری، حمایت‌های دوران بارداری و شیردهی، مزایای تولد هر فرزند و چندقلو بودن فرزندان، مزایایی برای خانواده‌های دارای فرزند، حمایت از مادران در چند بخش (حمایت از عموم مادران، حمایت از مادران شاغل و غیرشاغل، حمایت از مادران دانشجو و طلبه) و تسهیلات اقتصادی، خدمات اجتماعی و فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است.

برنامه های حمایتی از خانواده و جوانی جمعیت طی یک سال گذشته با جدیت در تمام شهرها و حتی روستاها در حال اجراست و در خراسان شمالی هم با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته از سوی نهادهای فرهنگی در راستای فرهنگ سازی، علوم پزشکی در جهت حمایت های بهداشتی و حمایت از زوج های نابارور و بانک ها در خصوص اعطای تسهیلات، این موضوع مورد توجه قرار گرفته است.

پنجره جمعیتی کشورمان هنوز باز است

حجت الاسلام «رضا نوری» نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی خردادماه امسال در نخستین جشنواره ملی «هنر در مامایی» در خصوص اهمیت توجه به مسئله جوانی جمعیت گفت: بحث پیری جمعیت در کشور و توجه به افزایش جمعیت از سال های گذشته مطرح است و رهبر معظم انقلاب نیز به این مهم تاکید جدی دارند زیرا که این روند بزرگترین آسیب را به یک جامعه وارد می کند و مسیرهای رسیدن به رشد و پویایی را در آن جامعه کاهش می‌دهد.

وی افزود: با وجود این، اینک فرصت‌های جمعیتی بسیار خوب و قابل ملاحظه‌ای در ساختار اجتماعی کشورمان وجود دارد و  پنجره جمعیتی کشورمان هنوز باز است به گونه ای که ما می‌توانیم با اعمال سیاست‌های جمعیتی سبب تصحیح آمارهای جمعیتی شویم.

تمامی دستگاه ها برای طرح جوانی جمعیت تکلیف دارند

«محمدرضا حسین نژاد» استاندار خراسان شمالی هم تیرماه امسال در نشست قرارگاه جوانی جمعیت خراسان شمالی با اهمیت دانستن قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با بیان اینکه تمامی دستگاه‌ها و نهادهای استان باید برای تحقق اهداف قرارگاه جوانی جمعیت تلاش کنند، افزود: مشکلات اقتصادی و معیشت مردم از دغدغه های مطرح در جامعه برای فرزندآوری است، هر چند که در این زمینه فرهنگ، سنت های گذشته و اعتقادات کمرنگ شده و برخی نگرانی ها سبب شده تا زوجین معیشت و موضوع مشکلات مالی را مانع فرزندآوری عنوان کنند.

وی با بیان اینکه تمامی دستگاه ها با وجود مشکلات برای طرح جوانی جمعیت تکلیف دارند تا بستر را برای این مهم فراهم کنند، به تبلیغات منفی مبنی بر نامناسب بودن اوضاع اقتصادی و تاثیر آن بر کاهش فرزندآوری اشاره کرد و افزود: دشمنان سعی دارند تا تاثیر مسائل اقتصادی و مشکلات مالی را پررنگ کنند و آن را مانع افزایش جمعیت نشان دهند، هر چند که برای جوانی جمعیت مشوق هایی هم در نظر گرفته شده که رغبت برای ازواج و فرزندآوری را بیشتر می کند.

حسین نژاد با اهمیت دانستن ارزش های اسلام و احیای عقیده های مذهبی حاکم بر زندگی خانواده ها، بیان کرد: باید در این زمینه اقدام فرهنگی انجام شود.

بیش از دوهزارو ۵۰۰ میلیارد ریال وام فرزندآوری پرداخت شده است

«علی اصغر هدایتی» دبیر کمیسیون هماهنگی بانک‌های خراسان شمالی هم در خصوص تسهیلات فرزندآوری و جوانی جمعیت با بیان اینکه نیمه اول امسال پنج هزار و ۷۷۸ فقره وام فرزند آوری به ارزش دوهزار و ۵۱۱ میلیارد ریال  در استان پرداخت شد، افزود: 950 فقره وام فرزندآوری در شعب بانک ملت پرداخت شد که بیشترین میزان را در میان بانک های استان دارد و پس از آن بانک سپه با ۹۲۶ فقره، بانک صادرات با ۸۷۵ فقره و بانک ملی ۶۷۰ فقره در رده های بعدی قرار دارند.

وی افزود: بانک ها مکلف به پرداخت وام فرزند آوری هستند اما از آن استقبال نمی کنند به طوری که برخی از بانک ها از جمله پاسارگارد، اقتصاد نوین و سرمایه در این زمینه پرداخت تسهیلات نداشته اند.

دبیر کمیسیون هماهنگی بانک‌های خراسان شمالی تصریح کرد: سقف تسهیلات فرزندآوری برای فرزند اول تا پنجم به ترتیب 20، 40، 60، 80 و 100میلیون تومان است که با نرخ چهار درصد محاسبه می‌شود.

وی درباره پرداخت تسهیلات ازدواج هم با بیان اینکه طی نیمه نخست امسال ۶ هزار و ۸۵۹ فقره وام ازدواج به مبلغ ۹ هزار و ۸۴۰ میلیارد ریال در استان پرداخت شده است، اظهارکرد: اکنون ۶ هزار و ۱۰۰ زوج جوان در صف انتظار دریافت تسهیلات ازدواج هستند.

تجهیز مرکز ناباروری در بیمارستان بنت الهدی بجنورد

«علی عفتی زاده» معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی هم در خصوص حمایت از زوج های نابارور گفت: 705 زوج طی ۶ ماهه نخست امسال به مرکز درمان ناباروری استان مراجعه و از خدمات با تعرفه دولتی این مرکز استفاده کرده اند که در این خصوص ۶۲ پرونده جدید تشکیل شده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر تنها مرکز درمان ناباروری استان در بیمارستان بنت‌الهدی بجنورد از سال ۹۸ دایر است، از انجام دارو درمانی (IO) برای ۹۱ نفر و همچنین انجام IUI برای ۲۲ نفر طی نیمه نخست امسال خبر داد.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بیان اینکه زوج‌های نابارور تاکنون با تحمل هزینه‌های سنگین برای انجام عمل "آی وی اف" به دیگر استان ها سفر می کنند، گفت: با تجهیز این مرکز ناباروری، آی وی اف (IVF) نیز به زودی با تعرفه دولتی در این مرکز انجام می شود و خدمات دهی به زوج های نابارور تسهیل خواهد شد.

پویش ملی «لبخند مادری»

پویش ملی «لبخند مادری» هم در راستای حمایت از تعالی و جوانی جمعیت و بهره‌مندی مادران مناطق کم برخوردار از کمک‌های مادی و معنوی از ابتدای آبان ماه در خراسان شمالی آغاز شد که در مرحله نخست اجرای این طرح، 30 بسته شامل 40 قلم مورد نیاز مادر و کودک از جمله انواع پوشاک، حوله، تب سنج، پتو و لوازم بهداشتی به ارزش هر بسته چهار میلیون تومان بین خانواده‌های نیازمند دارای بیش از سه فرزند در بجنورد اهدا شد.

«محمدنبی شکیبایی» مدیرکل ستاد اجرایی فرمان امام خمینی(ره) خراسان شمالی با بیان اینکه شناسایی این خانواده‌ها توسط گروه‌های جهادی با اولویت مناطق محروم و حاشیه شهر انجام ‌می‌شود، اظهارکرد: این طرح تا پایان امسال ادامه خواهد داشت و در مراحل بعدی خانواده‌های بیش از سه فرزند دیگر شهرستان و دارای سه قلو از این بسته ها بهره مند می‌شوند.

سمیرا نیستانی