به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان، آستان مقدس امامزاده محسن(ع) معروف به "امامزاده کوه" از بقاع متبرکه همدان است که نسب این امامزاده بزرگوار بر اساس شجرهنامه موجود در بقعه به دومین امام شیعیان یعنی امام مجتبی(ع) میرسد.
بنای بقعه از آثار دوره مغول و مربوط به قرن هشتم هجری بوده و ساختمان بقعه از بیرون بهشکل مستطیل است و در جلو، ایوان بزرگی ساختهشده که ورودی مقبره را تشکیل میدهد و دو اتاق دوطبقه در طرفین آن قرار دارد.
بنای موسوم به امامزاده محسن(ع) از دو حرم یا شبستان پیوسته و مرتبط با یکدیگر تشکیلشده که در حرم نخستین یا حرم صحابه بنا به نظر و عقیده برخی از پژوهشگران صاحبنظر، ابودجانه انصاری، صحابه پیامبر و چند نفر دیگر از یارانش که در جریان فتح غرب ایران و همدان شرکت داشته و در این نبردها بهشهادت رسیدهاند، مدفون هستند.
تا چند سال پیش، صندوق چوبی منبت زیبایی با تاریخ 935 هجری داخل ضریح چوبی امامزاده وجود داشت که کتیبه و نوشته روی آن صاحب مزار را «محسنبن علیبن ابیطالب» معرفی میکرد.
البته هماکنون صندوق مزبور در بنا موجود نیست و بنا به دلایل نامعلوم به مکان نامشخصی منتقلشده است، اما برخی افراد صاحبنظر در صحت این انتساب تردید کرده و معتقدند که فرزندان حضرت علی(ع) به ایران نیامدهاند. بهروایت لوح و زیارتنامه موجود در بقعه، برخی از احفاد ائمه در معرفی، نام نخستین جدّ خود را هم ذکر میکردهاند که این مطلب درباره امامزاده محسن نیز مصداق دارد.
مرحوم عندلیبزاده درباره شخص مدفون در حرم اصلی بنا، مطالعات گستردهای انجام داده و با استناد به برخی نوشتهها و مدارک تاریخی هویت فرد مدفون را چنین بیان داشتهاند: «محسنبن علیبن الحسین (الأثرم) ابن حسن المجتبیبن علیبن ابیطالب.
وی مینویسد: "در اینکه امام حسن مجتبی فرزندی بهنام «حسین» داشته که به «حسین الأثرم» معروف بوده، بین دانشمندان فن النساب هیچ اختلافی نیست. او سیدی جلیلالقدر و عالمی فاضل و دارای خلقی نیکو بوده است. دارای فرزند و فرزندزادگانی بوده از جمله «علی» و «امسلمه» و امکلثوم.»
بیهقی هم میگوید: "محسن بن علی بن الحسن بن امیرالمؤمنین علی امه اخت محمد باقر دفن بحدود همدان بمسارد» و صلّی علیه قاضی همدان".
بهاعتقاد عندلیبزاده در شجرهنامه فوق نام «حسین الاثرم» افتاده و سپس مینویسد: "بهترین شاهد بر این مدعا این است که در همین عبارت مادر محسن بهعنوان خواهر امام باقر (دختر امام سجاد) معرفیشده، بنابراین پدر «محسن» داماد امام سجاد بوده و بهتصریح همین بیهقی داماد امام سجاد «علی بن الحسین بن الحسن» است نه علی بن الحسن. پس شجرهنامه صحیح همان است که در ابتدای مطلب ذکر شد.
با توجه به آنچه گفته شد و با توجه به عبارت موردبحث از بیهقی باید گفت امامزاده محسن(ع) از طرف پدر با دو واسطه به امام حسن مجتبی و آنگاه به امیرالمؤمنین میرسد و از سوی مادر هم نوه امام سجاد(ع) بوده است".
بیهقی از سبب و تاریخ مهاجرت این امامزاده به همدان و نیز زمان رحلت او سخنی بهمیان نیاورده و میگوید او در اطراف همدان «مسارد» دفن شد و قاضی همدان بر او نماز خواند.
این بقعه بهدلیل قرارگرفتن در دره زیبای ماوشان رود که در منابع تاریخی به آن اشاره شده، پذیرای گردشگران بسیاری بهویژه در فصلهای بهار و تابستان است زیرا دارای هوای مطبوع و خنک است.
نظر شما