به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن ۲۵ آذرماه که در تقویم رسمی کشور «روز پژوهش» نام دارد و به منظور بررسی الزامات و بایدهای پژوهشی که گر‌ه‌گشای منتظران در عصر غیبت می‌شود با حجت‌الاسلام والمسلمین «حسین الهی‌نژاد»، رئیس پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهیِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفتگویی داشته‌ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می‌شود:
در میان حوزه های مختلف پژوهشی، پرداخت به پژوهش های مهدوی در جامعه منتظر چه ضرورت ها و الزاماتی دارد؟
مهدویت به مثابه حوزه‌ای مهم و تاثیرگذار در اعتقاد همه باورمندان اسلام به ویژه شیعیان است، این آموزه با این گستره فراگیر و باورمندی قاطبه جهان اسلام و تشیع به آن، نقش اساسی در آرامش‌بخشی و سامان‌دهی جوامع اسلامی به ویژه شیعی دارد.
اما ... این نقش متاسفانه بر اساس برخی چالش ها و مشکلات و آسیب ها به محاق و انزوا رفته و افراد بسیاری در این عرصه ورود و با ادعاهایی که مطرح کرده اند به نحوی سبب تشتت و دودستگی و تخریب باورهای مردم می شوند.
زمینه و بستر ایجاد این نگاه های مخرب و بروز مدعیان دروغین، آن است که حوزه مهدویت بیشتر با نگاه شور و عاطفه و هیجان و در قالب نگاه احساسی تعریف و توجیه شده و هر چه این نگاه در مهدویت بیشتر حاکم شود از ناحیه مدعیان سودجو و فرصت‌طلب و منفعت‌خواه بیشتر آسیب می بیند. بر این اساس باید حوزه مهدویت را لزوماً و ضرورتاً از این آسیب ها و چالش ها دور کرد و مهدویت را به اثربخشی بنیادین و هویتی‌اش نزدیک کرد.
لازمه این مهم پژوهش و تحقیقات اثرگذار است؛ هر چه پژوهش های علمی و متقن انجام شود مهدویت کمتر دچار شورزدگی و احساس‌زدگی شده و به سمت فضای عقلانی و شعور و معرفت میل می کند و بدین ترتیب کمتر دچار آسیب و خدشه می شود؛ از این‌رو، ضرورت دارد پژوهش های اصیل و بنیادین درباره ابعاد مختلف آموزه مهدویت با نگرش عقلانی و با روش تحقیق انجام شود تا مهدویت نسبت به آسیب مدعیان مصون شود.
با این نگاه و با توجه به اهمیت و نقشی که پژوهش های مهدوی برای منتظران دارد، نیازسنجی و اولویت های پژوهش در این باره چیست و امروز باید به چه عرصه هایی در این باره ورود کرد؟
با توجه به اهمیت و ضریب نفوذ بالایی که مهدویت در مردم دارد، پژوهش ها و تحقیقات این عرصه باید اولاً مسئله‌محور باشد یعنی باید بررسی کرد و دید جامعه در باور به مهدویت با چه چالش ها و مطالبات و سوالات و مسائلی روبرو است و درصدد پاسخ و رفع آنها برآمد، با این نگاه، گره گشای نیازهای مردم می شویم؛ باید به جامعه مخاطب نظر داشته باشیم و به فکر گره‌گشایی از مشکلات اقشار مختلف آنها اعم از دانش آموز، دانشجو، طلبه و ... باشیم.
وقتی نیاز مردم و مشکلات در پژوهش دیده و برای رساندن نتایج تحقیق به زندگی مردم تلاش شود، برکات پژوهش را در میدان عمل و سبک زندگی روزمره مردم خواهیم دید و مهدویت اینچنین در زندگی مردم موثر می شود.
چه مصادیقی از نیازهای امروزی به پژوهش های مهدوی وجود دارد که پژوهش باید به آنها ورود کند؟
امروزه گروه های مختلف انحرافی در حوزه مهدویت شکل گرفته که ابزار و تمسک‌شان به رویا و خواب و بیان تشرفات و ملاقات ها و نیابت و امثال آن است؛ اینها بعضا مدعی مسائلی همچون نشان دادن راه ملاقات با امام زمان(عج) هستند!
مقابله با اینها نیازمند آن است که مسئله ملاقات با امام زمان(عج) بر اساس مستندات متقن مورد تحقیق و پژوهش قرار بگیرد و مسلمات این باور که مثل باب و ظهور امام زمان(عج) مورد تعرض گروه های انحرافی قرار گرفته، بررسی و تبیین دقیق و علمی شود؛ به عبارت بهتر، ضرورت دارد ببینیم چه موضوعاتی بیشتر دستاویز گروه های انحرافی و مدعیان دروغین قرار گرفته و برای پاسخ علمی و متقن به آنها، پژوهش کنیم.
در میدان جهاد تبیین که مطالبه جدی امروز مقام معظم رهبری است، پژوهش های نیازسنجی‌شده مهدوی چه تاثیراتی دارد؟
امروز نیازمند جهاد تبیین در همه عرصه ها ازجمله مهدویت هستیم، باید مسئله ولایت فقیه و جانشینی امام زمان(عج) و مشروعیت این نظام مقدس تبیین شود، یعنی در جهاد تبیین با رویکرد مهدوی باید عقبه های مهدوی نظام و اهداف آخرالزمانی آن به بحث و تبیین گذاشته شود، وقتی نظام جمهوری اسلامی را به مهدویت گره بزنیم و در راستای تبیین آن قدم برداریم، تقدس نظام بیشتر بر مردم روشن و هر چه با نگاه اعتقادی این تقدس را تبیین کنیم تداوم و استحکام آن هم بیشتر می شود.
پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی چه اولویت های پژوهشی را در دستور کار دارد؟
ما در پژوهشکده، دو رویکرد را دنبال می کنیم، نخست مسئله‌محور بودن پژوهش ها و دوم همسو بودن آنها با چرخه حکمرانی؛ یعنی اولاً پژوهش ها با نگاه به چالش های روز تدوین و انجام می شود و در گام بعد دامنه اشراف آن به جامعه و افراد و مراکز در چرخه حکمرانی خود را نشان می دهد.
نظر شما