به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «با حرف نو، بیان نو و منطق نو، با جوانان گفتگو و گره‌های ذهنی آنها را باز کنید البته در برابر شبهاتی هم که پاسخ آنها را نمی‌دانیم بگوییم نمی‌دانم یا باید بررسی کنم.» این بخشی از سخنانی است که مقام معظم رهبری خطاب به علما بیان کردند تا از این راه، برای ارتباط بهتر با جوانان و دانشجویان استفاده کنند و حضور در مراکز دانشجویی را پررنگ‌تر کنند.
رهبر انقلاب، تشکیل حلقه‌های معرفتی از فضلای جوان و پُر شمار و صاحب‌فکر در شهرهای مختلف با محوریت علمای بزرگ و اعضای مجلس خبرگان را گامی دیگر برای ارتباط مؤثر با جوانان، خواندند و افزودند: «از شبهه هم نباید رنجید و همچنانکه مرحوم شهید مطهری خودش شبهه و پاسخ آن را کشف می‌کرد، باید برای مواجهه با شبهه آماده شد.»
در همین باره با محسن میرطالبی، دکترای مهندسي سیستم‌های فرهنگی و استاد دانشگاه سوره تهران به گفتگو پرداختیم. متن صحبت‌های او را در ادامه می‌خوانید:
میرطالبی می‌گوید: متاسفانه در جامعه به صورت متعدد شاهد هستیم که برخی از گفت‌وگوها و روش‌هایی که طی می‌شود، متعلق به 40 سال پیش بوده و هنوز تغییری در آن رخ نداده است. همین مسئله برای کشور مشکل ساز شده است. برای نمونه سال‌هاست یک برنامه به صورت یکنواخت اجرا می‌شود و این یکنواختی خستگی ایجاد می‌کند. در همه جوامع اگر موفقیتی وجود دارد، به این دلیل است که هر چند سال بر روی برنامه‌های خود بازنگری می‌کنند.
او ادامه می‌دهد: معتقد هستم اگر در زندگی مسیری را انتخاب کرده‌اید، باید در میانه بایستید و ببینید این مسیر درست یا اشتباه بوده است. اگر اشتباه بوده، سریع باید اصلاح شود و اگر مسیر درست بوده که نقاط قوت محسوب می‌شود و باید تقویت شود. میرطالبی می‌گوید: اگر مسیری را در جامعه به ویژه در عرصه فرهنگی آغاز کرده‌ایم و دهه‌ها است که ادامه دارد؛ آن هم بدون اینکه روش و ابزار را تغییر دهیم، این مسیر اشتباه است. همین باعث شده که به مرور زمان، تکنولوژی نسبت به مسایل فرهنگی خیلی جلو بیافتد. تکنولوژی با سرعت مسیر خود را ادامه می‌دهد. اگر در عرصه فرهنگ بخواهیم با ابزارهای قدیمی ادامه دهیم، همسویی و هم مسیری را نخواهیم داشت و این خود ایجاد زاویه و فاصله می‌کند.
او با اشاره به سخنان اخیرِ مقام معظم رهبری، تاکید می‌کند: مقام معظم رهبری تاکید داشته‌اند که فکر نو کنید، خلاقیت داشته باشید. یعنی ترمز را بکشید، بایستید، به عقب نگاه کنید و ببینید مسیر را درست آمده‌اید یا خیر؟ اگر درست آمده‌ایم که نقاط قوت را تقویت و نقاط ضعف را مرتفع کنیم. اگر مسیر را اشتباه آمده‌ایم، با همان نقاط ضعف ادامه ندهیم بلکه مشکلات را حل کنیم و سپس ادامه دهیم.
او می‌گوید: باید دید، ارتباط حوزه و دانشگاه ارتباط صحیحی بوده است؟ آیا اکثریت دانشجویان ارتباط و چسبندگی را نسبت به حوزه علمیه دارند؟ در مقابل آیا حوزه علمیه این ارتباط را با دانشگاه دارد؟ یا نسبت به یکدیگر زاویه دارند؟ باید یک نگاه صحیح نسبت به این موضوع داشته باشیم، اگر نگاه درست باشد یعنی نگاه بازنگرانه کرده‌ایم. وقتی ببینیم خروجی خوبی نیست قطعا باید بازنگری کرد.
میرطالبی ادامه می‌دهد: مقام معظم رهبری تاکیدشان بر این نکته است که آیا در این مسیر که آمده‌ایم، ابزار، تفکر و منطق تغییر کرده است یا خیر؟ فکر باید در مسیرهای مختلف نو باشد و ایده و خلاقیت داشته باشد.
این استاد دانشگاه سوره تهران می‌گوید: برخی از افراد در فضاهای فرهنگی و اجتماعی نوع کلام، مثال و پیام را تغییر دادند. با پیام نو پا در مسیر گذاشته‌اند، ابزار و روش را تغییر داده‌اند. در نتیجه به اهداف تعیین شده رسیده‌اند.
او با اشاره به ارتباط بین حوزه و دانشگاه ادامه می‌دهد: باید شیوه‌های حوزه علمیه در پاسخگویی به سوالات دانشجویان مورد بررسی قرار گیرد؛ این پاسخگویی چگونه بوده است آیا صحیح بوده یا خیر؟ اگر صحیح نبوده بازنگری شود.
میرطالبی می‌گوید: نوآوری به این مفهوم نیست که اساس منطق را تغییر دهیم؛ بلکه باید روش را متفاوت کنیم. اگر در روشِ انجام کار نوآوری و خلاقیت به وجود بیاید؛ مطمئناً ارتباط بهتری با دانشجویان و قشر جوان برقرار می‌شود. دانشجو و علما؛ جملگی با هم در یک کشور زندگی می‌کنیم و همه برای یک مملکت هستیم.
او ادامه می‌دهد: اگر دانشجویی پرسشی را با یک روحانی مطرح کند، اما پاسخ قانع کننده‌ای دریافت نکند؛ این حس به دانشجو منتقل می‌شود که گویی کسی نمی‌تواند پاسخ او را بدهد، یا شاید هم پاسخی وجود ندارد یا اصلا کسی پاسخگو نیست. این دانشجو خود به خود با حوزه و علما فاصله می‌گیرد. مقام معظم رهبری برای به وجود نیامدنِ چنین امری، راهکار نشان می‌دهند، می‌فرمایند: «در برابر شبهاتی هم که پاسخ آنها را نمی‌دانیم بگوییم نمی‌دانم یا باید بررسی کنم.»
میرطالبی می‌گوید: یکی از ارکان تعلیم و تربیت این است که معلم در کلاس باید نکته‌ای را یاد بگیرد و یکنواختی وجود نداشته باشد. من ممکن است خیلی از مسایل را بلد نباشم، باید به دانشجویانم بگویم که نمی‌دانم، شما مطالعه کنید، من هم مطالعه و تحقیق می‌کنم و جلسه آینده در این باره صحبت خواهیم کرد. این صداقت را نشان می‌دهد. متاسفانه برخی گمان می‌کنند که اگر در کلاس درس و در برابر پرسشِ دانشجویان بگویند که «نمی‌دانم»، جایگاه‌شان به عنوان استاد و معلم به خطر می‌افتد. باید بگویم که این تفکر بسیار اشتباه است. صداقت نکته مهمی است. متاسفانه این صداقت در جامعه فرهنگی و دانشگاهی ما مقداری خدشه‌دار شده است. همین مسئله ساده باعث ایجاد فاصله میانِ دانشجو و استاد می‌شود.
این استاد دانشگاه سوره تهران تاکید می‌کند: اگر بتوانیم ارتباطی خوب را برقرار کنیم و اگر در کلام خود صداقت داشته باشیم و در برخی از جاها و زمان‌ها صحبت کنیم یا به جای توجیه کردن همراهی کنیم و از خرد جمعی استفاده کنیم قطعا نتیجه می‌گیریم. می‌توانیم با تعامل و با خرد جمعی مسائل را حل کنیم. بحث کرسی‌های آزاد اندیشی همین است که دانشجویان خود تعامل و گفتگو کنند.
نظر شما