به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان- مهری شیرمجمدی؛
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، 11بهمن و در آخرین نشست مطبوعاتی خود در جمع اصحاب رسانه گفت:" دهم اسفندماه، شهر لنگرود میزبان مقامات کشوری در برگزاری جشن ثبت جهانی ابریشم به نام این شهرستان می باشد. " اگرچه این جشن، از جمله برنامه‌های تدارک یافته برای دهه فجر امسال اعلام شد، ولی هیچگاه برگزار نشد. حالا بتازگی ولی جهانی اعلام کرده؛ در تاریخ 23 یا 25 خردادماه سال آتی، جشن ثبت جهانی ابریشم همراه با آئین کج چینی در شهر لنگرود برگزار می‌شود و در همین راستا نیز جلساتی با مسئولان شهرستان لنگرود داشته است.
اگرچه روزگاری شهرستان لاهیجان، قطب تولید ابریشم گیلان بود، ولی همچون سرنوشت تاریک چای، نوغانداری در لاهیجان نیز بشدت افول کرده است. نماد این افول را می‌توان در کارخانه تعطیل شده فلاطوری دید که ساختمان متروک آن ثبت ملی شده است.
به گفته یاسنت لوئی رابینو، نایب کنسول انگلیس در رشت در اوایل قرن بیستم، بیشترین تولید ابریشم در شهر لاهیجان بود. نام قدیم این شهر «دارالاماره» و یا «دارالامان» بوده است. به گفته «حمدالله مستوفی» در «نزهه القلوب» برنج و ابریشم عمده‌ترین حاصل این شهر بود. وزنه سنگین تولید ابریشم، موجب شد دارالماره به «لاهیجان» تغییر نام دهد. این نکته را «منوچهر ستوده» هم متذکر شده که این شهر ابتدا «لاهگان» و سپس به «لاهجان» و «لاهیجان» تغییر نام داده است و «لاه» به معنی ابریشم و آن پسوند مکان است.
حالا اما آمارها نشان می‌دهد، شهرستان لاهیجان مقام چهارم در تولید ابریشم را دارد. بررسی وضعیت تولید ابریشم در دیگر شهرستان‌ها نیز وضعیت خوبی را برای این محصول سودآور نشان نمی‌دهد و به همین دلیل در سال‌های اخیر نوغانداران با از بین بردن باغ‌های توت، سرنوشت محتومی را برای ابریشم رقم زدند.
به گفته محمدنژاد، نماینده مردم شهرستان لنگرود از ۲۲۵ هزار جعبه نوغان که در سال‌های بین ۷۶ و ۷۷ در میان مردم تقسیم می‌شد، در سال‌های اخیر به ۱۵ هزار جعبه کاهش پیدا کرده است.
برای ما که دوران شکوفایی نوغانداری در گیلان را ندیده ایم، تصویرسازی ذهنی ۴۲۳ مَن کلاف ابریشم سفید سخت است و نمی‌توانیم درک کنیم هزار بقچه ابریشم در ایران عصر صفوی تولید می‌شد و 80 درصد این ابریشم را مردم گیلان تولید می‌کردند. ابریشمی که از طریق دریای کاسپین، به کشورهای اروپایی صادر می‌شد.( نک سید رحمان حسنی، ابریشم در عصر قاجار و تجارت آن از طریق دریای خزر)
نوغانداری چند روز پس از اعتدال بهار آغاز می‌شود و اتمام این دوره «کج چینی» است. کج چینی، به جداکردن پیله‌های رسیده از شاخه‌های بهم پیوسته بر روی تل انبار گفته می‌شود. اگر جمع آوری پیله‌ها به تاخیر بیفتد، کرم‌های تغذیه شده با برگ توت، آخرین دوره خواب خود را هم طی کرده و با سوراخ کردن پیله، پروانه خارج می شود و نتیجه کار نوغاندار از بین می‌رود.
حالا برای زمان کج چینی که دقیق نیست، قرار است یک مراسم کشوری برگزار شود. مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، در این باره گفت: درحال حاضر، لنگرود اولین تولید کننده پیله تر ابریشم است. پس از آن به ترتیب، شهرستان صومعه سرا، شهرستان شفت و در آخر شهرستان لاهیجان قرار دارد. به همین دلیل جشن ثبت جهانی ابریشم در شهر لنگرود برگزار می‌شود و نمایشگاه مربوط به ابریشم و صنایع وابسته به آن قرار است در ساختمان تاریخی فلاطوری شهر لاهیجان برپا شود.
جهانی با بیان اینکه ساختمان تاریخی اداره نوغان لنگرود ثبت ملی شده است، اظهار کرد: این بنای دوره پهلوی آمادگی برپایی این نمایشگاه را ندارد و باتوجه به اینکه شهر لاهیجان نیز مقام چهارم تولید ابریشم را دارد، نمایشگاه جانبی این مراسم در ساختمان تاریخی فلاطوری برگزار می‌شود. ساختمان و کارخانه ابریشم کشی لاهیجان، فلاطوری، در زمان مظفرالدین شاه قاجار توسط مهندسان آلمانی و با مدیریت شرکت یونانی لاسقاریدیس بنیان گذاشته شد.
به گفته جهانی، هدف از این برنامه، احیا صنعت نوغانداری و ابریشم است و در این برنامه مسیریابی جاده ابریشم، احیا جاده، احیا پرورش نوغان، فرآوری محصولات جانبی هم به نمایش در می‌آید.
حالا باید دید کمر خمیده صنعت نوغانداری با این جشن استوار می شود!
نظر شما