ضرورت ظهور مصلح جهانی در میان مذاهب و ادیان جهان

خبرگزاری شبستان، جهان اسلام: انتظار ظهور مصلح جهانی، امید به آینده روشن دنیاست. این امید همیشه در فطرت الهی همه انسان ها وجود دارد، بررسی ادیان الهی و مکاتب بشری نشان می دهد که پیروان مذاهب گوناگون به  ظهور موعود آسمانی که در متون دینی شان به آن وعده داده شده، ایمان دارند.

برهمین اساس می توان گفت که موعودگرایی یا اعتقاد به منجی و صلح از دیرباز در جوامع بشری وجود داشته است و وجوه مشترک بین ادیان به شمار می آید. ادیان بزرگ توحیدی به وجود منجی مصلح که عدالت و کلام خدا را در آخر الزمان بر روی زمین منتشر می کند و همچنین به اجتناب ناپذیر بودن ظهور مصلح جهانی که امنیت و عدالت را گسترش می دهد، اشاره می کنند.

باوجود اختلاف نظر درباره شخصیت این مصلح و منجی، اما بروجود این شخصیت اتفاق نظر وجود دارد که برای نجات بشریت از یوغ ظلم و ستم ظهور می کند و همه کتاب های آسمانی و انبیاء و رسولان این مسئله را ابلاغ کردند. به همین دلیل پیروان همه ادیان بر ضرورت ظهور منجی اعتقاد دارند، اما اختلاف در شخصیت منجی است که این مسئله نیز ناشی از تحریفاتی است که بر برخی از کتاب های آسمانی تاثیر گذاشته است.

منجی در آیین هندو

آیین هندو از قدیمی‌ترین آیین‌ها به شمار می آید که بیشتر شبیه یک سیستم مذهبی اجتماعی اخلاقی است که از یک ایدئولوژی فکری خاص مبتنی بر مبانی و مناسک عبادی و یک سیستم معنوی هماهنگ پیروی می کند.

برخی از پژوهشگران آن را هندوئیسم نامگذاری کردند، زیرا نمایانگر سنت‌ها، آداب و رسوم و اخلاقیات و تصاویر زندگی هندوهاست. برخی نیز به آن «برهمن» اطلاق کردند.

کتاب مقدس هندوئیسم، ودا یا وداهاست که شامل کتاب های متعدد است و به موضوعات مختلفی همچون خلقت، مقدسات و محرمات می پردازد و به زبان سانسکریت باستان است.

در آیین هندو، موعود نجات بخش «کلکی یا کلکین» نامیده می شود که دهمین اوتاره(مظهر) ویشنوست است، در پایان کلی یوگه در پایان آخرین دوره زمانی از ادوار چهارگانه خانه جهانی یعنی «کالی یوگه» ظهور خواهد کرد و زمین را از دست شاهان درنده خو نجات خواهد داد و دهرمه را برقرار خواهد کرد.

«کلکی» جنبه الوهیت دارد، او مردی الوهی و به نوعی متحد با مقام بی انتهای خداست. پیش بینی وقایعی که شاید بتوان آنها را مقدمات حدوث آخرالزمان دانست، در ادبیات هندویی جایگاه ویژه ای دارد.

هندوها معتقدند که کتاب های مذهبی آنها آسمانی و آورندگان شان پیامبر بوده اند. به طوری که در کتاب اوپانیشاد، کتاب باسک، کتاب پاتیکل، کتاب دید، کتاب ریگ ودا و کتاب شاکمونی ، مطالبی درباره ظهور و وجود پادشاه عادل در آخرالزمان وجود دارد.

منجی در آیین بودایی

آیین بودا از بستر اندیشه هندویی گرفته شده و ارتباط تنگاتنگ با دیگر آیین‌های هندی به ویژه آیین چین دارد. بودایی را می توان به عنوان یک نظریه جدید اصلاح طلبانه برای حل مشکلات مربوط به سیستم طبقات هندویی و واکنشی دربرابر خودسرری و تعصب ناسی از برخی قوانین است.

آیین بودا برعکس هندو است که نمی دانیم چه کسی پایه گذار آن است، پایه گذار آیین بودا منسوب به شخصی به نام «بودا» مردی روشنفکر یا معلم بوده است که در سال 563 قبل از میلاد در شهر کاپیلا واستو در مرز هند و نپال به دنیا آمد. او از نوادگان سلطنتی قبیله ساکیا بود که پدرش از او مراقبت می کرد و مادرش را از دست داده بود. او زندگی متمولی داشت. بودا در بیست و نه سالگی گوشه نشینی پیشه کرد و به زندگی زاهدانه روی آورد و معلمی را برای خود برگزید.

بودا وقتی به روشنگری یا نیروانا رسید، تصمیم گرفت تا آموزه های جدید خود را به بشریت یاد دهد و این چرخه را به حرکت درآورد و به پیروان خود توصیه کرد با مخالفان با اخلاق و رحمت رفتار کنند.

آموزه های بودا در مجموعه های مختلف به زبان پالی مشابه زبان سانسکریت ثبت شده است، این قوانین در حدود اواسط قرن اول قبل از میلاد در سریلانکا نوشته شده اند.  

در آیین بودا، اندیشه منجی با مفهوم میتریه (به معنای مهربان) است و در آیین بودایی، موعود «بودای پنجم» و آخرین بودا از بودایان زمینی است که هنوز نیامده است، اما خواهد آمد تا همه انسان‌ها را نجات دهد.

منجی در آیین زرتشت

اندیشه موعودگرایی زرتشت نسبت به ادیان دیگر سابقه بیشتری دارد، منجی یا موعود آخرالزمان «سوشیانت» یا «سوشیانس»(رهاننده) است.

در کتب مذهبی زرتشی مانند«یشت‌ها»، «بندهش»، «دینکرت»،«زند و هومن یسن»، «جاماسب نامه» و سایر کتب می توان مفهوم سوشیانت را فهمید. در یشت ها مفهوم سوشیانس با فرجام محتوم گیتی و هنگام غلیه نهایی نیکی بر بدی است، اما در کتاب های دیگر به اندیشه سوشیانس موعود و وقایع آخرالزمان پرداخته شده است.

سوشیانس، دین را به جهان گسترش می دهد و فقر و تنگدستی را ریشه کن می کند و مردم جهان را از دست اهریمن نجات می دهد و آنها را همفکر و هم گفتار و هم کدار می کند.

منجی در یهودیت

یهودیان مانند دیگر پیروان ادیان الهی به موعود اعتقاد دارند و در کتاب‌های مقدس آنها تکرار شده است. به همین دلیل می توان گفت که موعودگرایی یک اندیشه اصیل است که هسته اصلی از دین نشأت می گیرد و منجی و مصلح با ظهورش زمین را پس از پرشدن ظلم و ستم، مملو از عدل و داد می کند.

منجی در یهود ماشیح است که از سوی خدا مامور نجات بنی اسرائیل شده است. ماشیح، واژه عبری است که به معنی «مسیحا»(مسح شده با روغن مبارک) است و اطاعت او بر همگان واجب گردیده است.

یهود معتقد است که ماشیح حکومت خود را بر جهان برپا می کند و بنی اسرائیل برهمه امت های رجحان می بخشد و آنها را  حاکمان زمین می کند.

واژه «ماشیح» در تلمود بسیار تکرار شده است ولی در عهد عتیق تنها در کتاب دانیال آمده است. منجی یهود به عنوان ماشیح در متون مقدس یهود به نام های مختلف مطرح شده است،یهودیان معتقدند که او از سوی خدا ماموریت دارد و لقب او «فرزند داوود» است. زیرا یهودیان براین باورند که فرزندی از نسل داود یا فرزند منتخب داوود است که در آخرالزمان می آید و با سیطره بر جهان، همه ستمگران را نابود می کند و زمین از آنِ یهودیان خواهد شد.

ماشیح منجی یهود علاوه بر قدرت اجرایی، جنبه روحانی دارد و پس از اینکه روغن مقدس، به دست نبی مسح شد، حاکمیت الهی می یابد و اطاعت بر همگان واجب است.

منجی در مسیحیت

مسیحیت یکی از ادیان بزرگ توحیدی است که حضرت عیسی بن مریم (ع) پیامبر مسیحیان است، نسبت حضرت عیسی(ع) در اناجیل به داود پیامبر و حضرت یعقوب و حضرت اسحاق و تا ابراهیم(ع) می رسد.

دین مسیحی در بحبوبه وقایع بزرگی که دین یهود تحت حاکمیت بت پرستان روم از سرمی گذراند، به وجود آمد.  کثرت پیروان و کسانی که به دین او وارد شدند، خطر بزرگی برای دین یهود شد، از این رو دشمنی یهودیان با حضرت عیسی(ع) به وجود آمد، به طوری حکامان آن دوره به تعقیب و دستگیری او اقدام کردند، تا زمانی که با 12 نفر از حواریون خود دیدار کرد و عید فصح را به همراه شاگردانش برگزار کرد که آن را شام آخر می نامند. رخدادهای آن زمان اتفاقاتی دیگری را رقم زد که برخی ادعا کردند که حضرت عیسی(ع) به صلیب کشیده شده است. به طوری که در عهد جدید آمده است که آنچه باعث به دارکشیده شدن عیسی (ع) شد، ادعای ماشیح بودن است نه ادعای دین جدید و زایل کردن دین قدیم. زیرا پیروان حضرت عیسی(ع) تا 50 تا 80 سال یک فرقه یهودی به نام «ناصریان» شناخته می شدند.

منجی و موعود مسیحیان بر خلاف منجی یهودی است، زیرا مصداق موعود آنها حضرت عیسی(ع) است. موعود مسیحی ها مانند مسلمانان است که لقب و نسبش همه معین و مشخص است.

برخی از اناجیل می گویند که مسیح بازخواهد گشت، منتهی این بازگشت فرازمینی و آسمانی است. زمان بازگشت دوباره او در مجموعه عهد جدید نامعلوم است، در برخی از آیات عهد جدید، حضرت عیسی(ع) به یارانش وع.ده های خیلی نزدیک می دهم.

برهمین اساس، اندیشه منجی موعود در مسیحیت، دو مفهوم دارد. موعودی از بنی اسرائیل که ظهور کرد و رفت و موعود مسیحی که خواهد آمد تا حکم خدا را اجرا کند و جهان را مملو از عدل و داد کند.

منجی در اسلام

 دین اسلام به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین از ادیان آسمانی است که آموزه‌های آن دچار تغییر و تحریف نشده است و کسی نتوانسته مثل و مانند بر آن بیاورد.

موعود و منجی نزد شیعیان و سنی، مهدی(عج) نام دارد که به معنای هدایت شده است. در آستانه دوره غیبت صغری حوادثی رخ داد که باعث شد که غیبت کوتاه مدت امام (عج) آغاز شود و پس از گذشت مدت زمانی، غیبت کبری یعنی بلند مدت این حضرت آغاز شد که تا امروز نیز ادامه دارد.

آیات و احادیث متعددی درباره برمسئله مهدویت در اسلام و ظهور حضرت مهدی(عج) وجود دارد. پیامبر اکرم(ص) در روایت‌های مختلف ظهور آخرین حجت الهی را آشکارا بشارت دادند. حضرت محمد(ص) می فرماید: «من أنکر القائم من ولدی فقد أنکرنی»

مسئله موعود بودن حضرت مهدی در شیعه و سنی به دلیل روایت‌های متعدد در هر دو مذهب مسئله مهم و محوری است. به طوری کتاب «منتخب الاثر» از بیش از 60 کتاب معتبر اهل سنت را نام می برد، که به مسئله حضرت مهدی و مهدویت پرداختند. باوجود اینکه اهل سنت به اصل امامت به مانند شیعیان اعتقادی ندارند. اما به دلیل روایت‌های معتبر درباره ظهور حضرت مهدی(عج) به اعتقاد دارند و انکار آن را خروج از دین می دانند.

برهمین اساس می توان گفت که پیروان همه ادیان و مذاهب بر مسئله منجی و ضرورت ظهور منجی برای ایجاد عدل و داد در جهان متفق هستند، تنها اختلافات ناشی از تحریفات برخی از متون دینی و کتب آسمانی است.