به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان- مهری شیرمحمدی؛
تعطیلات نوروز فرصت خوبی است تا با تامل بیشتری جاذبه‌های تاریخی و طبیعی شهرستان‌های گیلان را ببینیم. شهر لنگرود، روزگاری مرکز حکومت حاکمان رانکوه بود. شعبات رودخانه از محلات قدیمی این شهر می‌گذرد به‌نحوی که به این شهر لقب ونیز ایران داده‌اند.
شهرستان لنگرود، در زمان نادرشاه افشار نیز با ایجا بندر و ساخت کشتی جنگی برای مقابله با روس‌ها، رشد قابل توجهی کرد. در حال حاضر بقایای کشتی کاپتان التون در روستای لله رود به گل نشسته است. نزدیکی به کوه و دریا، بر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی این شهرستان افزوده است.
عمارت منجم باشی، (حکمران لنگرود) ، « پل خَشتَی»، بقعه تاریخی «آقا سید حسین و آقا سید ابراهیم»، «مقبره خاندان منجم باشی»، «باغ ملی»، «بازار لنگرود»، «خانه نصرتیان» و «دودخانه موبندان» برخی از بناهای تاریخی شهر لنگرود است. در شهرهای اطراف همچون «اطاقور و شلمان» نیز می‌توان آثاری از بناهای تاریخی و مذهبی را دید؛ عمارت تحویلداری و خانه نیکوکار درشهرشلمان، عمارت سیگارودی در روستای سیگارود، پل خشتی و محوطه کاروانسرای بلوردکان، عمارت هدایتی در اطاقور و پل خشتی حاجی یحیی در روستای نالکیاشهر و بقعه 12 امامزادگان ملاط را می‌توان دید.
آبشار دیوشل، آبشارهای چندگانه جنگل های بلوردکان، آبشار ماهی مشو، آبشار لیسه، باغ‌های سبز چای، تالاب کیاکلایه، ساحل چاف و چمخاله، تالاب و کومله و باغ‌های مرکبات و رودخانه‌ای که از تمام محلات قدیمی شهر لنگرود می‌گذرد، از جاذبه‌های طبیعی شهرستان لنگرود است. در کنار این جاذبه‌ها می‌توان با خرید نان‌های محلی همچون نان خلفه، نان برنجی و نان تمیجان از جاده توریستی لیلاکوه خاطره سفر را شیرین‌تر کنید. جاروی رشتی یا گوروس جارو از صنایع دستی این شهر است.
*دودخانه روستای موبندان
ماهی دودی، خاطره نوستالژیک سفره‌های شب عید خیلی از ایرانی‌هاست. اگر هوس کردید ماهی دودی بخرید، کافی است به بازار سماکات این شهر بروید و یا از دودخانه روستای موبندان به‌صورت مستقیم ماهی دودی بخرید. ساختمان دودخانه 200 سال قدمت دارد و اکنون متعلق به «علی نقی ترابی نیا» است و سه نسل از این خاندان در این دودخانه هنوز به‌صورت سنتی ماهی دود می‌کنند.
روش تولید ماهی دودی و ماهی شور به این شکل ویژه و سنتی در خطه شمال ایران صورت می گیرد و در گذشته تنها ماهی سفید دودی می شد. دودخانه موبندان شامل چندین مجموعه یکپارچه است؛ حوضچه‌های ماهی شور، بخش لوایی کردن و اتاق‌های ویژه دودی کردن ماهی.
بخش آخر اتاق های گلی است که ماهی های نمک زده را روی چوب های مخصوصی قرار داده و با ساقه‌های برنج از سقف آویزان می‌کنند و کف اتاقک را خاک اره چوب از نوع درختان جنگلی می‌سوزانند. سوختن چوب طی چندشبانه روز بسته به نوع ماهی در دودخانه در بسته صورت می‌گیرد و از دود حاصل از سوختن، ماهی‌ها دودی و خشک می‌شوند.
*روستای دیوشل، مرکز تولید انواع نان برنجی
ازآنجا که مهمترین محصول کشاورزی گیلان برنج است، از گذشته‌های دور تولید انواع نان محلی و شیرینی و حلوا با آرد برنج نیز در گیلان رواج داشت. شاخص‌ترین نان محلی، نان برنجی موسوم به «تیمجان» است که در روستای دیوشل به طور عمده پخت و در مراکز فروش توزیع می‌شود.
در بیشتر خانه‌های روستای دیوشل، یک یا چند تنور چدنی است که نان موسوم به تیمجان بر روی آن پخته می‌شود. این نوع نان از خمیر آرد برنجی تهیه می‌شود که طی سه مرحله پخته می‌شود. یک بار گلوله‌های خمیر را در آبجوش می‌پزند سپس خمیرهای نیم پخت را از هم باز کرده و با وردنه باز می‌کنند و سپس روی کوره‌های چدنی می‌پزند. در سومین مرحله اگر بخواهند نان تمیجان کاملا خشک و بیسکویتی شود، زمان بیشتری روی کوره می‌ماند تا حدی که رنگ آن به سرخی می‌زند.
اگر فرصت رفتن به دیوشل را ندارید، سری به جاده توریستی لیلاکوه به سمت ملاط بزنید. در میانه این جاده نیز زنان محلی با پخت انواع نان‌های محلی بویژه نان خلفه بر روی هیزم، از مسافران پذیرایی می‌کنند.
*پل خشتی دوره ایلخانی
مهمترین جاذبه تاریخی شهر لنگرود، پل آجری موسوم به «خشتَ پورد» است که در محل اتصال دو شعبه رودخانه لنگرود بنا شده و دو محله قدیمی فشکالی محله و راه پشته را به هم متصل می‌کند. این پل در امتداد همان راه قدیمی لاهیجان به لنگرود معروف به «راه شاه عباسی» احداث شده و به بازار لنگرود متصل می‌شود.
رودخانه لنگرود، عمق و وسعت زیادی داشته و آب آن با جریانی آرام از بسیاری از محلات قدیمی لنگرود عبور و در ساحل بندر چمخاله به دریا می‌ریزد. رودخانه‌های لنگرود و شعبات آن در گذشته کار تردد بار و کالا را هم بر عهده داشت.
بستر عبور این پل، با قلوه سنگ‌های صیقلی پوشیده شده و برخی منابع قدمت این پل را به دوره ایلخانی نسبت می‌دهند. براساس مستندات میراث فرهنگی در واقع دو پل خشتی متصل بهم بر این رودخانه ساخته شده بود، ولی در اثر گذشت زمان و ساخت و ساز در حریم پل، بخشی از سازه اول پل از بین رفته است.
*بقعه‌ای با نقاشی‌های مذهبی
بقعه تاریخی آقا سید حسین و آقا سید ابراهیم، مدفن سید حسین کیا و دیگر پسر سید علی کیا، از فرمانروایان محلی شرق گیلان در پیش از صفویه است. معماری این بقعه، بومی است.
دیوارهای ورودی و داخلی این بقعه تماما نقاشی های دیواری با مضامین مذهبی بویژه حوادث کربلا است. درب، پنجره‌ها و ضریح بقعه نیز چوب‌های منبت کاری است. ازاره‌های این بنا کاشی‌های دوره قاجار دارد. داخل بنا، کتیبه سنگی وجود دارد که سال مرمت بنا، آتش‌سوزی بزرگ لنگرود و برخی حوادث تاریخی لنگرود بر آن نقش بسته است.
از دیگر ضمایم این بقعه، مسجد تاریخی و سقاخانه ای است. در انتهای این مجموعه تاریخی، آرامگاه خانوادگی خاندان منجم باشی، حاکم لنگرود قرار دارد.
*عمارت سیگارودی
عمارت سیگارودی، بنایی بجامانده از دوره قاجار، در روستای سیگارود و از توابع شهر شلمان قرار دارد و به‌عنوان حسینه تغییر کاربری داشته است. «عمارت سیگارودی»، بنایی دو طبقه، مربع شکل و کاملا قرینه است که دورتا دور آن را تالار چوبی فراگرفته است. سقف عمارت سفالی و از سه جهت پنجره‌های مشبک ارسی با شیشه‌های رنگی دارد. از قدیم تالارهای عمارت، حکم حسینیه را داشته و مردم سیگارود، شلمان و روستاهای اطراف برای عزاداری به این حسینیه می‌آیند.
این عمارت، در اوایل دوره قاجار ساخته شده و بیش از 200 سال قدمت دارد، مصالح عمارت؛ خشت و آهک و ساروج و آجر است. ستون‌های عمارت از چوب درخت آزاد است و بدون میخ بهم چفت شده. داخل عمارت شومینه‌هایی است که در قدیم با هیزم گرم می‌شد و کل عمارت را گرم می‌کرد.
سالن طبقه فوقانی دارای گچ‌بری‌های زیبا و پنجره‌های ارسی با شیشه‌های رنگی است. عمارت در اصل دو تالار بزرگ با پنجره@های ارسی مشبک و اتاق‌های تودرتو است.
*حسینیه تحویلداری در شلمان
عمارت تحویلداری، عمارت دیگری در شهر شلمان است. این بنا قبلا مسکونی بوده و بعدها مالک ان را به نیت حسینیه تغییر کاربری می‌دهد. باوجود فوت مالک نخست، فرزندان و نوادگان خاندان تحویلداری، هنوز نیت جد خود را بجا آورده و در دهه محرم مجالس عزاداری در خانه تحویلداری برپا می‌شود.
این عمارت یک طبقه با درب و پنجره‌های ارسی زیباست. تالار این عمارت چوب‌های بلندی دارد و تماما دارای نقاشی‌های نفیس دوره قاجار است. تالار اصلی نیز ارسی پرنقش و نگار نفیسی دارد و چوب‌های سقف نیز تماما نقاشی شده است.
نظر شما