بازدید از روستای جهانی قاسم آباد و زیارت سرتربت و بقعه باباجان دره

به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان- مهری شیرمحمدی؛

تعطیلات نوروز فرصت خوبی است تا با تامل بیشتری جاذبه های تاریخی و طبیعی شهرستان های گیلان را ببینیم. شهرستان رودسر، با نام قدیم آن یعنی هوسم، روزگاری مرکز حکمرانی خاندان آل زیار و آل بویه بود. نزدیکی به ساحل دریا از یک سو و کوه های سماموس و املش، بر زیبایی های طبیعی این منطقه افزوده است.

خانه خلاقیت چادرشب بافی و موزه مردم شناسی در روستای قاسم آباد، خانه های تاریخی زرکشوری، خانم رضازاده، جواد نصری، رئیسیان و حسینیه‌های میرجوادی و حاج هادی، عمارت بلدیه و کاخ نهارخوران در شهر رودسر، پل‌های خشتی رودخانه پلورود، بنای تاریخی پیرمحله، قلعه بندبن، سرتربت و بقعه تاریخی باباجان دره، برخی از جاذبه‌های فرهنگی شرقی ترین شهرستان گیلان است.

غار سجیران، سفید آب، آبشار میلانش، چشمه دمکش و باغ های فندوق و گل گاو زبان و دریاچه صمدآباد، جاذبه های طبیعی این شهرستان است.

*عمارت بلدیه رودسر

بلدیه‌ها، محصول تحولات مشروطه خواهی است و از ۱۲۸۷پس از انتخاب نخستین انجمن بلدیه، اداراتی تحت عنوان «بلدیه» در شهرها تاسیس شد که بعدها شهرداری نام گرفت. ساختمان تاریخی بلدیه شهر رودسر، در دوره پهلوی اول ساخته شده است. این بنا در ضلع غربی مجموعه میدان شهرداری رودسر قرار دارد. این بنای دو طبقه، در دیواره شمال شرقی تزئینات ویژه‌ای دارد. همچنین راه پله وسیعی دارد که از طبقه اول از دو سو باز شده و به طبقه دوم می‌رسد. در وسط بنا برجی هست که در انتهای آن ساعت کار گذاشته اند. بلدیه رودسر، به شماره ۱۰۷۸۵ در بهمن ماه ۱۳۸۲ در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت شده است.

*قلعه بندبن، میراثی از دوره ایلخانی

یکی از جاذبه‌های رودسر، در بخش چابکسر، برج بجامانده از یک قلعه تاریخی در روستای «بندبن» است. متاسفانه بنای قلعه تخریب شده و تنها برج آن باقی مانده است. این قلعه مربوط به دوره پیش از ایلخانی بوده است.

برج دیدبانی بندبن در شهریور ماه ۱۳۸۲و به شماره ۹۹۲۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

*سرتربت، مهمترین زیارتگاه کوهستانی شرق گیلان

«سرتربت» مدفن دوتن از حاکمان محلی آل کیا در بخش رانکوه واقع در شهرستان املش است که هرسال در نیمه مردادماه، مراسم علم واچینی در آن برگزار می‌شود.

سرتربت شبیه به هیچ بنای مذهبی دیگری در گیلان نیست. بنایی سنگی و بدون سقف است و در حیاطی محصور، ۶ قبر هست که سنگ مرمرهای قبر را با شیشه پوشانده‌اند. چهار طرف بنا ایوان کتابی دارد و مصالح ساختمان از سنگ لاشه‌های بزرگ سفید رنگ با ملاط آهک ساخته شده و اتاقک کوچکی در انتهای حیاط برای عبادت زائران تعیین شده است. 

درباره نسب خفتگان در سرتربت منابع نوشته اند:«در حیاط این بنا، گورهای سلطان محمد کیا، والی لاهیجان که سلخ ربیع الاول سال ۸۸۳ هجری فوت شد و پسرش کارگیا میرزا علی کیا که در پنجم رمضان سال ۹۱۲ کشته شد و پری سلطان دختر سید محمد که در سال ۹۰۸ هجری فوت شد و گور حسنی که در صفر ۹۰۲ هجری مرد در اینجاست. و دو گورنامعلوم که احتمالا از سادات مرعشی مازندران هستند.کتیبه ای بر سنگ مرمر به دیوار حیاط است که نشان می دهد این بنا به دست «میرزا علی کیا» بنا شده است.»

*بقعه میراثی باباجان دره و نقاشی های دوره قاجار

مردم شرق گیلان به آرامگاه درگذشتگان نیکوکار، بقعه می گویند. پایین تر از سرتربت و در میان دره ای مه آلود، بقعه «آقا سید کاظم» قرار دارد. این بنا، تنها بقعه کوهستانی شرق گیلان است که دارای نقاشی های مذهبی بجامانده از دوره قاجار است.

ساختمان بقعه، دارای معماری بومی است. ایوانی در 3طرف با ستون های چوبی خراطی شده دارد بر هر دیوارصحنه های مذهبی نقاشی شده است. صحنه ای که حارث، قصد جان دوطفلان مسلم را می کند، زمانی که حضرت علی اکبر(ع)، به میدان جنگ می رود و یا زینب(س) که همراه اسیران کربلا به شام می رود،  نقش  سلطان قیس، صحنه قتلگاه کربلا، مجلس طلب آب نمودن علی اکبراز پدرش، مجلس عروسی فاطمه زهرا در جمع زنان قریش، امام موسی الکاظم و حکیم فرنگی، صحنه ضامن آهو، مجلس جنگ مسلم با اهل کوفه، محاربه حضرت قاسم با ازرق شامی،  محاربه ابوالفضل العباس با سدیف، رفتن حضرت سید الشهدا به میدان، درویش کابلی، معراج پیامبر، حضرت امیر و قنبر، خروج مختارثقفی و انتقام از شهدای کربلا و در نهایت آتش دوزخی که زبانه هایش را شعله ور نموده است.این نقاشی ها اثر آقاجان نقاش لاهیجانی است که از دوره قاجاربه جا مانده است.

*پل خشتی تمیجان

«رودسر» نام جدیدی نیست و از قرن هشتم به این سو، شرقی‌ترین شهرستان گیلان، رودسر نامیده می شود. اما پیش از روی کار آمدن سلاطین کیایی (حاکمان محلی شرق گیلان پیش از صفویه)، نامش «هوسم» بود. با روی کار آمدن کیاییان بویژه در دوره «میرزا علی کیا»، منطقه «تمیجان»  روزبه روز آبادتر شد. وجود بقایای ضرابخانه هوسم و چند پل خشتی بر رودخانه پلورود، حاصل آن دوران است.

بزرگترین پل خشتی که آذرماه ۱۳۵۴ ثبت ملی شده است، ۶۰متر طول دارد و عرض آن ۵ متر است. این پل، ۳دهنه اصلی و ۲دهنه کوچک دارد و بلندی دهانه اول از سطح آب ۶۲۰ سانتی متر و بلندی دهانه دوم که مقداری از کف آن از گل پر شده، ۴۵۰ سانتی متر و دهانه سوم ۳۸۰سانتی متر است.  

مسجد جامع تمیجان و بقعه میراثی دوبرادران، از دیگر بناهای میراثی این روستاست که در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

نزدیک به بقعه دوبرادران که با فاصله کمی از پل خشتی قرار دارد، کارگاه تولید «نان تمیجان» قرار دارد. این نان سنتی تماما با آرد برنج تولید شده و بر کوره‌های چدنی پخته می‌شود.

روستای جهانی قاسم آباد و پارچه چادر شب

چاشو یا چادر شب، مهمترین سوغات شهرستان رودسر است. دو روستای «قاسم آباد علیا و سفلی»، مهمترین مرکز تولید کننده پارچه سنتی موسوم به چادرشب است. این روستا بخاطر تولید همین صنایه دستی منحصربفرد، در بهمن ماه سال 1398 ثبت جهانی شد.

در روستای قاسم آباد سفلی، کارگاه چادرشب بافی موسوم به خانه خلاقیت است که می توانید از نزدیک مراحل تولید چاشو را ببینید. در قاسم آباد، مغازه‌هایی است که عرضه کننده محصولات تولید شده با استفاده از پارچه چادر شب است. خوشبختانه در سال‌های اخیر هنرمندان چادرشب باف، با کاربردی کردن چادرشب، وسایل مدرنی همچون؛ کیف، کوسن، جامدادی، روتختی و... تهیه می‌کنند.

بازدید از موزه خصوصی مردم شناسی، از دیگر دیدنی‌های این روستاست که به همت یکی از اهالی روستا، قاسم اصلانی قاسم آبادیان، احداث شده است.