خبرگزاری شبستان- خراسان شمالی؛ بنای چهارطاقی یا مقبره تیموری را به مربوط به اوایل دوران تیموریان می دانند و براساس تاریخی که بر روی سنگ قبر داخل مقبره حک شده، تاریخ آن را 785 ه.ق ذکر کرده اند. مقبره تیموری متعلق به یکی از سرداران معروف تیمور گورگانی است، به احتمال فراوان این بنا مقبره یکی از سرداران تیمور به نام عید خواجه بوده که وجود نقیب هایی در طرفین آن و شایعاتی که در مورد وسعت این نقیب ها ذکر شده، ابهام برانگیز است.
این بنا مدفن «عید خواجه» یکی از بزرگان دوران تیموری است و از مصالحی از قبیل خشت و آجر ساخته‌شده و در مواردی با چوب استحکام‌بخشی شده است. این بنا در سال ۱۳۸۰ با شماره ۴۸۰۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. بارزترین خصوصیت و ویژگی بنا ویژگی مشخصه تیموریان یعنی استفاده از آجر (خشت) در بنا و حتی تزئینات آن است و نیز کتیبه هایی که در قسمت فوقانی داخل بنا نقش شده است.
این اثر تاریخی با قدمت بالایی که دارد مورد توجه بسیاری از زائران و گردشگران است، البته ناگفته نماند با توجه به قرار گرفتن در بخشی از محوطه امامزاده حمزه رضا(ع) شهر زیارت در ابتدای ورودی امامزاده، چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
مردم ایران که همواره به آثار و بناهای تاریخی علاقه وافری داشتند و همیشه در حفظ و نگهداری آن کوشا هستند، با مشاهده این آثار قبل از اسلام و قدمت و اهمیت آن خود و خانواده با قرار گرفتن در کنار بنا اقدام به عکس و فیلمبرداری می کنند تا خاطره خوشی و یادگاری از مسافرت نوروزی خود داشته باشند.
عوامل تزئین شده بنای چهارطاقی
در نماهای خروجی بنا از اتاق ها به صورت جناغی و قوسی استفاده شده است و در ساقه گنبد آجر را به صورت افقی- عمودی به عنوان تزیین به کار برده اند همچنین فضای درونی بنا دارای پوشش گچ است و در جاهای مختلف به ویژه تقاطع اضلاع از گچبری استفاده شده است. بالای سردرها دور تا دور به رنگ فیروزه ای گچبری و کتیبه نویسی شده که آثار آن به خوبی مشاهده می شود، البته قسمت اعظم این گچبری ها و به ویژه کتیبه ها از بین رفته و در آن ها علامه بر خط نقوش اسلیمی نیز استفاده شده است.
اقدامات انجام شده در مورد بنا
بنای چهار طاقی در قسمت شمال شرقی مقبره امامزاده حمزه رضا(ع) واقع شده و به جهت تعمیراتی که در چند سال قبل صورت گرفته بویژه از نظر استحکام بنا در آجر چینی(سفت کاری) اوضاع مساعدی دارد. در طرح پیشنهادی و کلی اداره اوقاف شهرستان شیروان که با هماهنگی و حضور نمایندگان میراث فرهنگی خراسان انجام گرفته، این بنا و محدوده های اطراف آن با تعیین حدود مشخص شده تا از هرگونه اقدام غیر فنی تخصصی مصون بماند.
طی چند سال قبل بنا مورد تعمیر واقع شده و شرایط نسبتا مساعدی دارد فقط در بعضی جاها از سیمان سیاه استفاده کرده اند که بسیار محدود و کمتر در معرض دید است و بیشترین قسمت در معرض دید و نامناسب فضای قبل از پلکان برای رسیدن به سقف بنا است.
توسعه و یا تعمیرات بنا
طی چند سال قبل تعمیراتی به صورت نسبی به ویژه در قسمت گنبد و فضاهای زیر آن صورت گرفته و همچنین در سال 86 نیز مرمت بر روی بنا صورت گرفته از جمله آوار اطراف گنبد و ساق گنبد برداشته تا پوشش اصلی آن مشخص شود و عملیات بند کشی با مصالح گچ و خاک در روی بنا صورت گرفته و آجرهای مناسب جایگزین آجرهای فرسوده شده است. فضاهای اطراف بنا به ویژه در ضلع شمالی غربی مزارسازی شده و این مورد در ضلع شمال شرقی نیز در دست اقدام است.
فاصله بنای چهار طاقی تیموری یا بنای امامزاده حمزه رضا در حدود 50 متر است که مقبره در جهت شمال شرقی آن واقع شده است. این بنا با شماره 4808 در 19 بهمن ماه سال 80 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
نظر شما