خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زهرا مهرور- رهبر حکیم انقلاب اسلامی با نگاهی عالمانه و واقع‌بینانه، در پیام نوروزی خود با تمرکز بر مشکل اصلی کشور و مردم، شعار ۱۴۰۲ را با هدف رفع این مشکل تعیین و اعلام کردند. انتخاب این نام از سوی رهبر انقلاب، نشان دهنده نوع نگاه و اهمیت موضوع «تولید» در منظومه فکری ایشان است.
حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) با تشخیص درست، مشکل اصلی کشور در سال‌های اخیر از یک سو و با ریشه‌یابی این مشکل از سویی دیگر، شعارهای چندسال گذشته را با هدف حل این مشکل تعیین کردند. شعار سال ۱۴۰۲ هم با همین نگاه تعیین شده و جای امید فراوان است که در پرتو همت مسئولان کشور و آحاد مردم، سال ۱۴۰۲، سال عبور از این مشکل و کاهش چشمگیر آن باشد.
اجرای هم‌زمان رشد تولید و مهار تورم کار سخت و پیچیده و نیاز به متخصصانی دارد که در حوزه اقتصادی دستی بر آتش دارند و برای اجرایی کردن این مهم باید تمام دستگاه‌های دولتی و حتی بخش خصوصی پای کار بیایند چرا که رشد تولید و مهار تورم زمانی اجرایی می‌شود که اصلاحات اقتصادی هم‌زمان با سرمایه‌گذاری خارجی و ورود ارز به کشور صورت بگیرد. رشد تولید ملی در واقع راه اصلی عبور از سختی‌ها و دشواری‌های اقتصادی برای کشور است. یعنی مهمترین مسائل اقتصادی کشور را، مسئله (تولید)، رواج تولید و رونق تولید ملی حل می‌کند.
در راستای بررسی علت نامگذاری سال‌ها توسط رهبر فرزانه انقلاب گفتگوی خبرنگار شبستان با حسین خسروی چاهک، مدیر رسانه‌ای و کارشناس ارشد اقتصاد اسلامی در بیرجند را در زیر می‌خوانید؛
۱. دلیل نامگذاری هر سال از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی چیست؟ مدیران ما در سطح کشور یک مشکلی که دارند این است که معمولا یک نقشه راهی برای چشم‌انداز میان‌مدت و بلندمدت در حیطه کاری خودشان و آنچه مربوط به خودشان با توجه به سطوح اختیارات که دارند و مسئولیت‌هایی که باید پاسخ دهند، ندارند و بیشتر منتظر هستند به صورت متمرکز و در قالب طرح‌ها و قوانین و برنامه‌های مختلف به آنان ابلاغ شود و به اصطلاح مدیران ما روزگذران هستند. اما مقام معظم رهبری از سال ۱۳۷۸ برای هر سالی یک نامی را انتخاب کردند که در سطوح قوای سه‌گانه و سایر دستگاه‌های کشور در قالب آن نقشه راه، اهداف مورد نیاز آن سال را دنبال کنند. از اواسط دهه ۸۰ به دلیل تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی بر علیه کشور ما اعمال شد این انتخاب نام برای سال رنگ‌وبوی اقتصادی گرفت اما قبل از آن بیشتر در حوزه فرهنگی بود. رهبر انقلاب بر اساس قانون اساسی کشور خط و مشی کلی نظام را باید تعیین کنند یک سنتی را از سال ۷۸ بنا نهادند تا نقشه راه کشور را از اول فروردین تا ۲۹ اسفند ماه پایه‌گذاری کنند و این می‌طلبد که به نظر من هر فردی که خود را کارگزار نظام می‌داند خود را نسبت به رسیدن اهداف کلان آن سال که توسط رهبر معظم انقلاب مشخص می‌شود مسئول بداند و البته این اشکال است که کسی پاسخگوی عملکرد آن سال نسبت به تحقق اهداف همان سال نیست.
۲. نام و شعار هر سال، مبتنی بر چه مختصات و مصالحی، طراحی و تعیین می‌شود؟ مقام معظم رهبری به عنوان شخصیت عالی نظام، همه روزه گزارشاتی در خصوص مباحث مختلف به ایشان ارائه می‌شود و با توجه به اینکه بالاترین اختیارات را در نظام جمهوری اسلامی دارند نسبت به آنچه که در جامعه می‌گذرد وقوف بیشتری از همه مسئولان دارند. در ابتدا وقتی که سنت نامگذاری سال‌ها بنا نهاده شد در دستگاه‌های فرهنگی روحی دمیده شد و به دنبال آن کار رفتند. پس از آن نزدیک ۱۷ سال است که این تعیین شعار سال‌ها رنگ‌وبویی اقتصادی به خود گرفته است. در میان نسخه‌های اقتصادی که برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور تجویز می‌شود به نظرم وجه مشترک همه این نسخه‌ها «تولید» است. تأکید رهبر معظم انقلاب بر تولید کشور این نکته را به ذهن تداعی می‌کند که باید به ویژه مدیران اقتصادی کشور هر چه می‌توانند بر تولید تأکید بیشتری داشته باشند. وقتی مختصات نام و شعار سال در قالب جزئی‌تر بیان می‌شود یعنی آن مهمتر است لذا به نظرم یکی از مهمترین دلایل انتخاب شعار سال، برجسته کردن مسائل مورد نیاز کشور توسط رهبر معظم انقلاب است.
۳. آیا با پایان یافتن هر سال، شعار و اولویت سال پیش که در قالب نام تجلی یافته است، باید به کنار نهاده شود؛ یا نام و شعار قبلی، ذیل نام و شعار جدید معنا و طبقه‌بندی می‌گردد؟ به عنوان یک مدیر رسانه می‌گوییم دغدغه اصلی من همین است چون متاسفانه با پایان یافتن فروردین ماه دیگر خبری از نام سال و نقشه راه نیست و این یکی از اشکالات بسیار جدی است که به نظرم من قدر متوجه رسانه‌هاست و آن هم به دلیل عدم مطالبه‌گری در این خصوص از مسئولانی است که مستقیم و غیرمستقیم با شعال سال مرتبط هستند. متاسفانه ما شاهد این هستیم که علی‌رغم اینکه اسفند ماه باید زنگ حساب مسئولان باشد اما هیچ مسئولی پاسخ نمی‌دهد که در طول سال برای تحقق شعار سال چه اقدامی انجام داده است.
متاسفانه برنامه‌ریزان و قانون‌گذاران ما آنقدر شعار سال را پایین می‌آوردند و هر اتفاقی را ربط به شعار سال می‌دهند که به معنی واقعی کلمه شعار سال را شهید می‌کنند. یادم هست سال ۸۸ به دستگاهی برای گرفتن نامه‌ای مراجعه کردم. متن نامه را به جای اینکه روی برگه A۴ بنویسند روی برگه A۵ نوشته بودند چون شعار آن سال «اصلاح الگوی مصرف» بود؛ من نمی‌گویم این کار درست نیست اما اگر شما به صورت اصولی و در کنار کار فرهنگی این کار را انجام می‌داد واقعا باید این بحران انرژی در دی ماه ۱۴۰۱ به وجود می‌آمد که ما ادارات را چندین و چند روز تعطیل کنیم؟ متاسفانه پیوست فرهنگی که برای شعار هرسال باید تهیه شود تهیه نمی‌شود. برخی انتظار دارند که رهبر معظم انقلاب همه جزییات را بیان بفرمایند. شما می‌بینید که ایشان در سخنرانی روز اول نوروز در حرم مطهر رضوی حتی به جزییات هم اشاره کردند چون فرهنگ‌بانان کشور مسائل فرهنگی مربوط به شعار سال را رها کردند و لذا ای کاش نام و شعال سال به حد همان سال برسد که متاسفانه نمی‌رسد!
کسانی که مسئول می‌شوند یا کسانی که مسئولان را برمی‌گزینند حتی در حالت کلیشه‌ای هم از آن مسئول نمی‌خواهند که برای تحقق شعار سال چه برنامه‌هایی دارد و چه اقدامی انجام می‌دهد. انتخاب شعار هر سالی این قابلیت را دارد که یک دهه به نام آن سال نامگذاری و کار عملیاتی انجام شود.
۴. آیا زمینه و بستر موضوعی نام و شعار سال، به معنای فراموشی یا کم‌اعتنایی به سایر زمینه‌هاست؟ یقینا اگر قرار است که ما کشور را به صورت همه جانبه اداره کنیم باید به سایر زمینه‌ها هم توجه لازم را داشته باشیم. کما اینکه به نظرم اگر به لحاظ اقتصادی به سراغ انجام کار فرهنگی برویم، اقتصاد ما رشد چشمگیرتر و پایدارتری در مقابل تکانه‌ها و تلاطم‌های مختلف اقتصادی که برای کشور پدید می‌آید، خواهد داشت. مدیران در زمینه تحقق شعار سال می‌توانند در سایر حوزه‌ها هم برنامه عملیاتی ارائه دهند و در واقع همه جانبه‌نگر باشند.
۵. چگونه نام و شعار سال، جنبه عملی و اجرایی می‌یابد؟ هر مدیر بالادستی باید از مدیران پایین‌دستی بخواهد که برنامه‌های خودش را در قالب شعار سال به آنها ارائه دهند و این برنامه‌ها جمع‌آوری و تجمیع شود تا برنامه‌های که قابلیت ملی و استانی دارد در سطح ملی و استانی اجرا شود. رسانه‌ها نیز اینجا می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند و از مدیران برنامه آنان برای تحقق شعار سال را مطالبه کنند تا زمینه اجرایی پیدا کند. البته باید این نکته را بیان کنیم که رهبر معظم انقلاب امسال پای مردم را هم وسط کشانند تا برنامه‌هایی را که برای تحقق شعار سال طراحی می‌شود را اجرا کنند. و زمینه اینکه مردم این برنامه‌ها را اجرا کردند یا نه را هم بیشتر رسانه‌ها می‌توانند مورد ارزیابی قرار دهند.
۶. متولی هدایت واحد، در جهت اجرایی و کاربردی شدن نام و شعار سال، کجاست؟ بالاترین اختیارات براساس قانون اساسی متعلق به مقام معظم رهبری و بیشترین اختیارات متعلق به رئیس جمهور است که بین بالاترین و بیشترین تفاوت وجود دارد بنابراین وظیفه رئیس جمهور از همه افراد جامعه برای تحقق شعار سال از همه بیشتر است و مدیریت واحد هم به نحوی به رئیس جمهور برمی‌گردد که بایستی شعار سال تحقق یابد. اما متاسفانه شعار سال حالت سمبلیک و نمادین پیدا کرده است که در این زمینه خاطره‌ای را نقل می‌کنم که در زمان دولت گذشته زیر نظر معاون اول رئیس جمهور، ستاد فرماندهی اقتصاد مقاوتی طراحی شد که در استان نیز کارگروهی داشتیم که یکی از معاونین استاندار مسئولیت این ستاد را بر عهده داشت که من گزارشاتی را که این معاون استاندار ارائه می‌داد را بررسی کردم. هر اتفاقی که در حوزه اقتصادی انجام می‌شد را در قالب اقتصاد مقاومتی مطرح می‌کردند که به نظرم نیاز است یکسری افرادی که متخصص در حوزه نامگذاری شعار سال هستند به صورت تخصصی اقدامات مسئولان را در این زمینه ارزیابی و به مردم اطلاع‌رسانی کنند.
۷. این نامگذاری تاکنون واجد چه دستاوردهای کلانی بوده است. بیشترین دستاوردهای نامگذاری هر سال، حوزه‌های فرهنگی را متاثر کرده است و برای خیلی از مردم سخنرانی مقام معظم رهبری در لحظه تحویل سال اهمیت فراوانی پیدا کرده تا بدانند معظم له چه نامی را برای سال پیش‌رو انتخاب کردندو و این ارزشمند است که مردم طالب این باشند که نام نقشه راه سال را بدانند. اما اینکه این امر چه دستاوردهای کلانی داشته است، بیاد دارم که چند سال قبل فعالان اقتصادی کشور نامه‌ای به مقام معظم رهبری نوشتند و درخواست کردند که نام سال را همچنان اقتصادی انتخاب کنند پس کسانی که ذی‌نفع در حوزه اقتصاد هستند و بهتر و بیشتر از مدیران ما درگیر حوزه اقتصادی هستند این درخواست را از مقام معظم رهبری دارند پس مشخص است که نامگذاری هر سالی برای آنها هم برکاتی داشته است. اما دلیل اینکه چرا این برکات را متوجه نمی‌شویم یا خیلی از آن اطلاعی پیدا نمی‌کنم، این است که رئیس جمهور (هر دوره‌ای) به صورت یک بسته واحد و گزارش جامع این دستاوردها را ارائه نداده است.
امیدوارم با توجه به تورم فوق‌العاده‌ای که در کشور داریم که متاسفانه میراث گذشتگان است به دولت سیزدهم خداوند این توفیق را عطا بفرماید که در اسفند ماه ۱۴۰۲ شاهد این باشیم که حداقل تورم به نصف نرخ کنونی کاهش پیدا کرده باشد و یک ثبات اقتصادی در جامعه پدید آمده باشد. اما دستاوردهای شعار هر سال به دلیل عدم اطلاع‌رسانی از مسئولانی که مربوط به آن شعار بودند را بنده نمی‌توانم به آن پاسخ کارآمدی بدهم. به نظرم یکی از نکات مبهم شعار هر سال در واقع می‌توان همین باشد.
نظر شما