زنگ هشدار سالمندی جمعیت زیر سایه سنگین کاهش فرزندآوری

خبرگزاری شبستان- خراسان شمالی؛ فاطمه مقدسی

نظر به وضعیت بحرانی جمعیت کشور و در راستای اجرای سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی مقام معظم رهبری، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تصویب و ابلاغ شده است. طبق توصیه ها، تاکیدات و فرمایشات مقام معظم رهبری، مسئله فرزندآوری، جوانی جمعیت، حمایت از خانواده و عبور از ابر بحران پیری باید مورد توجه تمام دستگاه ها و نهادها قرار گیرد و اطلاع رسانی ها، ضعف ها و نقاط قوت آن مطرح و علل و عوامل آن ریشه یابی شود.

شادابی و پویایی یک جامعه در گرو جمعیت جوان است ولی کاهش فرزندآوری، رضایت زوج ها به نداشتن فرزند و یا یک فرزندی، بی رغبتی و هراس آنان از این مسئولیت، افزایش میانگین سن ازدواج، افزایش طلاق در جامعه، افزایش تعداد سالمندان و ابر بحران پیری در آینده نزدیک و سایر مسائل همه دست به دست هم داده تا در آینده ای نزدیک در آستانه فاجعه جمعیتی قرار گیریم. اکنون مشاهده می شود زنگ هشدار سالمندی زیر سایه سنگین کاهش فرزندآوری به صدا در آمده است و جامعه به سمت سالمندی و بحران پیری شتاب گرفته، از سویی طعم شیرین فرزندآوری زیرسایه فرار جوانان و بی رغبتی و ترس آنان از این موضوع به بزرگترین آسیب پنهان جامعه تبدیل شده است.

در استان خراسان شمالی و شهرستان شیروان هم مانند سایر مناطق، این مسئله تبعات خاص خود را دارد، موضوعاتی که امروز به بزرگترین دغدغه تبدیل شده و همه دنبال راهکارهای آن و عبور از این بحران هستند.

فرزندان، ثمرات شیرین خانواده هستند
امام جمعه شیروان گفت: یکی از موضوعاتی که در اسلام بسیار تاکید بوده و مورد سفارش واقع شده، خانواده است که مهم ترین رکن یک جامعه و بهترین ثمره آن فرزند و فرزندان هستند که ثمرات شیرین خانواده محسوب می شوند.

حجت الاسلام حسین تکمیلی با اشاره به اهمیت فرزندآوری اظهارکرد: فرزندان یک جامعه نسل جدید آن جامعه هستند و همانطور که خانواده مورد اهمیت است فرزند و فرزندآوری بسیار تاکید و سفارش شده است، فرزندان انسان مورد فخر و افتخار پیغمبر(ص) هستند و فرزندان بیشتر نسل اسلام و شیعه را مورد توجه بهتر و بیشتر قرار خواهد داد.

وی با توجه به تعداد فرزندآوری خاطرنشان کرد: از نگاه مختلف دینی، روانشناسی و جامعه شناسی بهترین حالت این است که انسان در موضوع فرزند توجه داشته باشد که فرزند بیشتر برکاتی دارد که در فرزند کم تر نیست.

حجت الاسلام تکمیلی عنوان کرد: فرزند بیشتر تربیت را آسان می کند زیرا که خود فرزندان حالت خودکنترلی بین خودشان خواهند داشت و یک اخلاق و رفتار خانوادگی و اجتماعی را بین هم تمرین می کنند چراکه درون خانه موقعیت تمرین زندگی در جامعه است.

امام جمعه شیروان گفت: وقتی چند فرزند در خانواده باشد در بحث تمرین برخورد در جامعه موفق تر هستند، در برخی از خانواده ها که فرزندان با یکدیگر دعوا می کنند این دعوا در سنین کودکی خوب و لازم است زیرا که تمرین مواجهه با دیگران می شود، فرزند بیشتر، تربیت آسان تر را به دنبال خواهد داشت و موجب می شود در یک جامعه کوچک بتوانند تمرینی برای جامعه بزرگ داشته باشند.

حجت الاسلام تکمیلی بیان کرد: برخی دغدغه رزق و روزی و مسائل مالی و اقتصادی را دارند و بهانه ای می کنند تا فرزند کمتر داشته باشند که این نگاه با مبانی دینی و اسلامی سازگار نیست و اسلام تاکید می کند مبادا به سمت کشتن فرزندان بروید و در پاسخ به کسانیکه می گویند مگر ما فرزندان خود را می کشیم؟ می گوید: بسیاری از این جلوگیری ها و ممانعت ها یک نوع از بین بردن فرزند است.

وی تصریح کرد: بنا به گفته اسلام، روزی دست خدا است و خدا به ما روزی می دهد و روزی یک، دو و چند فرزند دست خداوند است و واقعیتی هست، ضمن اینکه فرزندان بیشتر برکات و روزق و روزی الهی را بیشتر و بهتر فراهم می آورد، نسل آینده در گروه فرزندان خوب، سالم، صالح که هم تربیت خوبی داشته باشند و هم مفید برای جامعه باشند است.

کاهش ۱۲ درصدی ازدواج در شیروان

مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی گفت: سال گذشته ازدواج در شهرستان شیروان در مقایسه با سال قبل‌تر آن، ۱۲ درصد کاهش داشته است.

علی زاهدی نیا اظهارکرد: در سال 1400، هزار و 405 ازدواج در این شهرستان ثبت شده که سال 1401، هزار و 235 ازدواج انجام شده و در مقایسه با سال قبل آن، کاهش 12 درصدی داشته است.

وی خاطرنشان کرد: میانگین سن ازدواج در این شهرستان برای مردان، 31 سال و برای زنان، 25 سال بوده که میانگین کشور برای مردان، 30 سال و برای زنان، 25 سال است.

زاهدی نیا عنوان کرد: میانگین سن ازدواج مردان در این شهرستان در مقایسه با میانگین کشوری، یک درصد بالاتر و برای زنان برابر است.

مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی با اشاره به طلاق های انجام شده بیان کرد: سال گذشته، 487 مورد طلاق در این شهرستان ثبت شد که در مقایسه با سال 1400 که 474 مورد ثبت شده، 2.7 درصد طلاق در این شهرستان افزایش داشته است.

زاهدی نیا تصریح کرد: میانگین سن طلاق در این شهرستان برای مردان، 37 سال و زنان، 31 سال است که در کشور برای مردان، 38 سال و زنان، 33 سال است.

وی اضافه کرد: میانگین سن طلاق در این شهرستان برای مردان، یک درصد و برای زنان، دو درصد پایین تر از میانگین کشوری است.

نرخ سالمندان شیروان بالاتر از میانگین کشوری است

کل جمعیت این شهرستان، 167 هزار و 696 نفر است که از این تعداد، 84 هزار و 701 نفر مرد و 82 هزار و 997 نفر زن هستند.

سن سالمندی، 60 سال به بالا است که این شهرستان 20 هزار و 335 سالمند دارد که معادل 12.37 درصد جمعیت است و نسبت به  میانگین استان که، 10.17 درصد و کشور که 10.43 درصد است از رشد بالایی برخوردار است.

بیشترین سالمندان این شهرستان خانم هستند که از مجموع کل این قشر، 9 هزار و 569 نفر مرد و 10 هزار و 766 نفر خانم هستند و جمعیت آنان از سال 96 که 19 هزار و 48 نفر بوده تا پایان سال گذشته به 20 هزار و 335 نفر افزایش یافته است.

پرفشاری خون درسالمندان، دیابت، سوء تغذیه، افت فشارخون وضعیتی، افسردگی، احتمال سقوط، تست تعادل مختل و سالمندان دچار هیپرکلسترولمی از جمله مشکلات این قشر است.

سایه بحران کاهش جمعیت و غفلت جوانان از فرزندآوری

سرپرست شبکه بهداشت و درمان شیروان گفت: با توجه به توصیه ها و تاکیدات مقام معظم رهبری در بحث فرزندآوری، حمایت از خانواده و جوانی و پیری جمعیت که آینده کشور را تهدید می کند، زوج های جوان از موضوع مهم فرزندآوری غفلت کردند و برخی هم ترس و رغبتی به فرزندآوری ندارند.

محمدرضا حیدری با اشاره به اهمیت موضوع فرزندآوری و کاهش آن در سال های اخیر اظهار کرد: نرخ باروری جمعیت این شهرستان، 1.4 درصد است که در مقایسه با نرخ استان خراسان شمالی که 2.7 درصد  و کشور 1.7 درصد است کم تر می باشد و باید تدابیری برای آن اندیشید.

وی بیان کرد: شناسنامه جمعیت زیر پنج سال این شهرستان، 116 هزار و 33 نفر معادل، 7.22 درصد و زیر 15 سال، 38 هزار و 766 نفر معادل، 24.7 درصد است.

حیدری خاطرنشان کرد: رفع موانع ازدواج ، تسهیل وترویج تشکیل خانواده، کاهش سن ازدواج، حمایت از زوج های جوان درتامین هزینه های زندگی وتربیت فرزند، اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران ( بارداری وشیردهی ) درخصوص پوشش بیمه وهزینه های زایمان ودرمان ناباروری، ترویج ونهادینه سازی سبک زندگی اسلامی – ایرانی و ارتقای امید به زندگی و غیره از جمله عوامل تاثیرگذار در افزایش باروری است.

سرپرست شبکه بهداشت و درمان شیروان عنوان کرد: ترغیب جوانان به ازدواج با فراهم نمودن شرایط لازم جهت تشکیل زندگی وکاهش سن ازدواج، افزایش محدوده سنی دراستخدام جدید یک سال به ازای تاهل ، اختصاص وام ودیعه خرید یا ساخت مسکن برای زوجین بدون فرزند، اعطای وام به زوجین جوان با ضمانت های آسان، فرهنگ سازی وآموزش مسایل تربیتی بلوغ وازدواج براساس سبک زندگی ایرانی – اسلامی و افزایش 7.5برابری حقوق با حق عائه مندی از جمله اقداماتی است که برای ترغیب جوانان و زوج ها با موضوع فرزندآوری انجام می شود.

وی اضافه کرد: افزایش فشار روانی وعدم حمایت از زوجین دربحث بهداشت روان، پرهزینه و زمان بربودن  فرآیند ناباروری، عدم پوشش خدمات ناباروری توسط بیمه ها و نبود مرکز تخصصی مشاوره ودرمان نازایی  از جمله چالش های زوج های نابارور است.

حیدری در خصوص مشکلات زوج های نابارور تصریح کرد: قراردادن زوجین ناباور تحت پوشش بیمه درمان ناباروری، راه اندازی مرکز تخصصی ناباروری وارجاع زوجین نابارور به این مراکز، حمایت مالی از زوجین نابارور و برگزاری دورهای تخصصی آموزشی و مشاوره از جمله خدمات درمانی برای زوج های نابارور است.

وی گفت: درایران ازهرازدواج،  11.9 درصد ناباروری اولیه  و15.3 درصد ناباروری ثانویه  است که تعداد زوج نابارور شناسنامه ای درسطح  این شهرستان،  597 نفر معادل 1.7 درصد است.

حیدری در خصوص فرار جوانان از فرزندآوری افزود: وجود مشکلات اجتماعی واقتصادی و پرهزینه بودن هزینه های فرزند آوری، تبلیغات منفی درفضای مجازی، بالا بودن هزینه های دوران بارداری و غیره بیکار بودن سرپرست خانواده ومشکلات معیشتی، نگرانی از تامین آتیه فرزند ان، نهادینه شدن فرهنگ فرزند کمتر زندگی بهتر، مهاجرت به شهرها، شیوع ناباروری وبالا بودن هزینه ای درمان و  تاخیر درازدواج جوانان از علل کاهش فرزندآوری است.

وی ادامه داد: نرخ جایگزینی جمعیت درکشور، 2 می باشد وبرای اینکه درچاله جمعیتی گرفتار نشویم می بایست راهکارهایی را اتخاذ نمایم که همواره رشد جمعیت از نرخ جایگزینی بالاتر باشد

سرپرست شبکه بهداشت و درمان شیروان گفت: برگزاری کلاس های مشاوره پیش از ازدواج، برگزاری دوره های آموزشی با محتوای درمان های ناباروری، پی گیری و ارجاع زوجین نابارور به مراکز ناباروری، مشاوره پیش از بارداری وفرزندآوری وایجاد فرهنگ سازی دراین خصوص، اطلاع رسانی به زوجین نابارور دررابطه با درمان های ناباروری و تسهیلات موجود، تشویق وحمایت از مادران شاغل دارای سه فرزند و غیره  از اقدامات و فعالیت های حوزه بهداشت ودرمان درحوزه ازدواج، طلاق فرزندآوری وناباروری است.

قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در جلسه مورخ ۲۴ مهرماه ۱۴۰۰ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.