به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، انس با قرآن و ایجاد نهضت حفظ این معجزه بزرگ خداوند راهکاری موثر برای ترویج سبک زندگی اسلامی در جامعه به ویژه در میان نسل نوجوان و جوان جامعه است. اگرچه لزوم ترویج فرهنگ قرآنی راهکاری است که همواره در سالهای گذشته به طور ویژه در دستور کار متولیان امر قرار گرفته اما ضرورتی است که بیشتر باید به آن توجه داشت. بخشی از این مهم به تدوین برنامه های سازمان ها و نهادهای قرآنی مربوطه در این حوزه انجام می شود که یکی از این نهادهای مسئول در حوزه قرآنی، سازمان دارالقرآن الکریم است لذا با عنايت به اهميت موضوع قرآن کریم، ضرورت و نقش آن در آرامش روحی و روانی انسان و حتی کاهش آسیب های اجتماعی که همواره مورد تاکید دین مبین اسلام و ائمه معصومین (ع) بوده است بر آن شدیم تا با حجت الاسلام «علی تقی زاده»، رییس سازمان دارالقرآن الکریم گفت و گویی در خصوص برنامه های این سازمان در سال جدید داشته باشیم که آن چه در ادامه می خوانید مشروحی از این گفتگو است که تقدیم حضورتان می شود.
باید نهضت رجوع به قرآن کریم در عرصه حکمرانی و نظامسازی آغاز شود
مهمترین برنامه هایی که سازمان دارالقرآن الکریم برای حوزه ای قرآنی در سال ۱۴۰۲ پیش بینی کرده است چیست؟
ما در سال 1402 ذیل اسناد بالادستی شورای توسعه فرهنگ قرآنی و اسناد راهبردی جدید سازمان دارالقرآن که در انتهای سال 1401 به تصویب رسید بر روی چند بحث متمرکز خواهیم شد. یکی از این برنامه ها که در امتداد جریان تلاوت و حفظی که شبکه آموزش سازمان دارالقرآن در آن فعال است، جریان تدبر را جدی تر در سال جاری دنبال خواهیم کرد که هم آیین نامه ها و محتوا و هم دوره های تربیت معلم، مربی و استاد را پیگیری می کنیم و هم از مدیران قرآنی و مدیر کل های سازمان تبلیغات اسلامی در خواست می کنیم که این جریان را در شبکه آموزشی استانی خود لحاظ کنند. لذا تربیت مربیان و مدرسان شبکه تدبر در قران یکی از کارهای اساسی بوده و برای ایجاد این شبکه نیازمند همفکری و همکاری هستیم.
قرائت، حفظ و تلاوت در بیانات مقام معظم رهبری بسیار سفارش شده است، انس و تدبر در قرآن مقدمه تحقق جامعه اسلامی است. با تأکیدات فراوان رهبری ولی هنوز متأسفانه در نظامسازی و نحوه اداره جامعه به طور کامل به قرآن رجوع نکردهایم و همچنان از این اقیانوس بیکران، جز قطراتی بهره نبردهایم. امروز و در گام دوم انقلاب باید نهضت رجوع به قرآن کریم در عرصه حکمرانی و نظامسازی را آغاز کنیم.
پروژه دوم بحث فرهنگ سازی محورهایی از قرآن کریم است که به تعبیر مقام معظم رهبری مفاهیم پایه و محکمات قرآنی محسوب می شوند که این موضوع را با کلیدواژه فرهنگ سازی و گفتمان سازی انجام می دهیم و در امتداد آن بحث حفظ موضوعی و منتخب آیات را دنبال می کنیم و در فرایندی، هم محورهای آیات و هم خود این آیات با یک کار پژوهشی جدی توسط اساتید بنام کشوری استخراج می شوند، سپس ما وارد لایه های مختلف رسانه، پویش، برنامه تلویزیونی و برگزاری مسابقات در دانشگاه ها، حوزه ها و مخاطبان مختلف می شویم.
محور سوم برنامه های ما در سال جاری تولید محتوای قرآنی در راستای جهاد تبیین است، از باب اینکه یکی از مامویت های سازمان تبلیغات اسلامی جهاد تبیین است لذا واحدهای مختلف این سازمان چه مبلغین، چه مبلغات، چه شبکه هیئات و چه مساجدش نیازمند محتوایی هستند که به جهاد تبیین ارتباط پیدا می کند و سازمان دارالقرآن تهیه بخشی از محتوا را که به مباحث قرآنی و جهاد تبیین مرتبط است را از وظایف خود می داند و در این راستا برنامه ها و فعالیت هایی را نیز پیش بینی کرده ایم.
بنابراین ما در سازمان دارالقرآن الکریم در چند لایه، «گفتمان سازی قرآن» را دنبال می کنیم که یکی از این لایه ها گسترش محتوا و معارف قرآن با رویکرد تدبری است که کاملا روی این موضوع تاکید و تمرکز کرده ایم. دیگری بحث جهاد تبیین است. فعالان قرآنی در تحقق جهاد تبیین نقش مهمی دارند. وظیفه آنها روشنگری و بصیرت افزایی در جامعه است، چون روشنگری های جامعه قرآنی موجب بلوغ فکری و بصیرت افزایی نسبت به مسایل موجود در جامعه و نظام می شود.
محور انتهایی ما پایگاه قرآنی مساجد است که این هم به عنوان یک محور اصلی در سال 1402 اضافه شده است که انشاءالله افق 2000 پایگاه قرآنی مسجد را در سال 1402 راه اندازی می کنیم. برای این چهار عنوان برنامه فوق و مباحثی که از قبل در سازمان دارالقرآن بوده مانند آموزش، چاپ و نشر قرآن و حمایت از موسسات قرآنی برنامه هایی تدارک دیده شده است. همچنین در بحث تسهیل صدور مجوز و تقویت موسسات قرآنی برنامه های ویژه ای پیش بینی کردیم که در راستای رویدادهای رقابتی کشوری و استانی که بر اساس آن مجموعه های ویژه تر دیده شده است را اجرایی خواهیم کرد. لذا امیدواریم ایده ها و محصولات برتر مورد حمایت جدی سازمان ها و نهادهای مرتبط قرار گیرد.
سازمان دارالقرآن الکریم در خصوص ترویج جلسات خانگی قرآن چه برنامه هایی پیش بینی کرده است؟
با توجه به اینکه ترویج و تبلیغ جلسات خانگی قرآن جزو ماموریت های سایر نهادهای قرآنی است لذا سازمان دارالقرآن فقط نقش حمایتی از آنها دارد. ما با مجموعه قرآنی «خاتم» که حجت الاسلام سید مصطفی حسینی مسئولیت آن را بر عهد دارد ارتباط مستقیم داریم ضمن اینکه ما در حوزه گفتمان سازی جلسات خانگی و محتوا هم با آنها همکاری می کنیم. یکی از سیاستهای سازمان تبلیغاتاسلامی شناسنامهدار کردن جلسات قرآنی است. برگزاری حدود 20 هزار جلسه قرآنی شناسنامه دار در این مجموعه به عنوان یک شبکه پویا و زنده قابل تحسین است که ما در حد کمک محتوایی و شبکه ای با آنها همکاری می کنیم. هدف از شناسنامه دار کردن جلسات قرآنی نظارت، حمایتهای فرهنگی، تغذیه فکری و ارائه آموزشهای لازم در حوزه قرآن به مردم میباشد.
طرح تربیت نورالثقلین چیست و در سال جاری به چه صورتی اجرایی خواهد شد؟
سازمان دارالقرآن الکریم با راه اندازی ستاد مرکزی و استانی و هماهنگی های لازم با مؤسسات و ایجاد نظام هماهنگ جلسات خانگی قرآن، قدم های مؤثری در اجرای این طرح ملی برداشته است. همچنین سازمان دارالقرآن الکریم در دهه های گذشته با تربیت کادر متخصص، نقش مؤثری در این راه ایفا کرده و کادر آموزشی طرح نورالثقلین از همین کادر متخصص تأمین می شود. طرح تربیت قرآنی «نورالثقلین» خانوادهمحور، خودجوش و مردمنهاد است و مساجد مرکز اصلی اجرای آن هستند. این طرح از انتهای سال گذشته، زمانی که حجت الاسلام والمسلمین حریزاوی مسئول سازمان دارالقرآن الکریم بودند به صورت متمرکز برگزار میشد. وظایف ما در قبال آنها فقط به صورت همکاری و مساعدت است لذا اکنون طرح تربیت نورالثقلین از برنامه های اصلی سازمان دارالقرآن خارج شده است.
چه میزان اعتبار به سازمان دارالقرآن الکریم در سال جاری تخصیص یافته است؟
تخصیص اعتبارات هنوز نهایی نشده است و ما در حال رفت و برگشت در سازمان تبلیغات اسلامی هستیم. با توجه به اینکه وضعیت تخصیص اعتبارات عرصه فرهنگ هیچ گاه خوب نبوده ظاهرا این طور به نظر می رسد که اعتبار تخصیص یافته به سازمان دارالقرآن الکریم هم مناسب نباشد. امیدواریم که در یکی دو هفته آینده وضعیت تخصیص بودجه مشخص شود.
سازمان دارالقرآن الکریم برای اجرایی کردن شعار سال مبنی بر مهار تورم و کاهش تولید چه برنامه ای در دستور کار دارد؟
با توجه به اینکه سازمان دارالقرآن الکریم در ذیل مجموعه سازمان تبلیغات اسلامی تعریف می شود لذا در مورد مسایل کلان باید نقش خود را با سازمان تبلیغات اسلامی ایفاء کند. سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان یه نهاد فرهنگی وظایفی در راستای فرهنگ سازی و گفتمان سازی شعار سال مبنی بر مهار تورم و رشد تولید دارد که ما هم در حال همکاری با آنها هستیم طبیعتا ما برای این کار، ستادی در سازمان دارالقرآن داریم و چون سازمان ما به عنوان یک سازمان متخصص در حوزه قرآنی فعالیت می کند لذا ما فقط در تولید محتوا می توانیم به آنها کمک می کنیم. منتهی اصل این فضا که تبدیل به گفتمان در کشور است، باید توسط قسمت های دیگری از سازمان تبلیغات مانند مرکز رسانه ای و حوزه هنری در سال 1402 صورت بگیرد.
با توجه به مسایل و مشکلاتی که موسسات قرآنی در کشور دارند، برای حمایت از آنها در سال 1402 چه برنامه هایی را پیش بینی کردید؟
تمام تلاش ما این است که در سال جاری بتوانیم مسایل و مشکلات پیش روی موسسات قرآنی را مرتفع و انجام برخی از کارها را برای آنها تسهیل کنیم. هم در زمینه مجوز دهی و ثبت موسسات و هم در زمینه بیمه و برخی از قول هایی که توسط دولت به آنها داده شده است را به انجام برسانیم، بنابراین به صورت هدفمند سعی داریم در فضای رقابتی، حمایت متفاوتی از سال های گذشته از این فعالان حوزه قرآنی داشته باشیم و موسساتی که از انگیزه بالا، توان و تخصص بیشتری برخوردار هستند در قالب رویدادهای رقابتی مورد حمایت ویژه قرار دهیم. اگر بتوانیم یک زیرساخت و پلتفرمی برای حل برخی از نیازهای موسسات مانند پیدا کردن مخاطب و مشتری و انتقال آنها به محتواهایی که در فضای کلی و قرآن تولید می شود، فراهم کنیم، مشکلات مرتفع می شود. منتهی نیازمند یک زیرساخت هستیم که هم اعتبار لازم را تولید کند و هم یک سیستم فنی داشته باشد. بنابراین امیدواریم در سال 1402 این اتفاق مهم رخ دهد.
نظر شما