خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم-۲۵ شوال یادآور روزی است که خورشید دانایی به خاطر جهل و نادانی افراد کم خرد، در مدینه غروب کرد و باری دیگر مردمان آن زمان گوهری درخشان و نایاب را از دست دادند.
امام جعفرصادق(ع) رئیس مکتب تشیع و خورشید دانایی بود چرا که با تربیت هزاران شاگرد نگذاشت چراغ اسلام خاموش شود و به انتقال فرهنگ شیعه پرداختند تا در سراسر جهان گسترده شود و دشمن با به شهادت رساندن ایشان نتوانست به اهداف خود برسد.
روز شهادت امام صادق(ع)، روز پایان مبارزات علمی، اجتماعی و سیاسی نبود، بلکه شیعیان با بصیرتی که ایشان تربیت کرده بود، عزم خود را بر مبارزه علیه طاغوت بیشتر کردند.
*نگاهی بر زندگی رئیس مکتب تشیع
جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام، ششمین امام شیعیان، و پنجمین امام از نسل امیر المؤمنین (ع) کنیه او ابو عبد الله و لقب مشهورش «صادق» است. لقب‌های دیگری نیز دارد، از آن جمله صابر، طاهر، و فاضل. اما چون فقیهان و محدثان معاصر او که شیعه وی هم نبوده اند، حضرتش را به درستی حدیث و راستگویی در نقل روایت بدین لقب ستوده اند، لقب صادق شهرت یافته است.
ولادت او ماه ربیع الاول سال هشتاد و سوم از هجرت رسول خدا (ص)، و در هفدهم آن ماه بوده است. ولی بعض مورخان و تذکره نویسان ولادت حضرتش را در سال هشتادم از هجرت نوشته اند و در ماه شوال سال صد و چهل و هشت هجری به دیدار پروردگار شتافت. مدت زندگانی او شصت و پنج سال بوده است.
بیشتر شمایل آن حضرت مثل پدرش امام باقر(ع) بود. جز آنکه کمی باریکتر و بلندتر بود. مردی بود میانه بالا، افروخته روی، پیچیده موی و پیوسته صورتش چون آفتاب می درخشید. در جوانی موهای سرش سیاه بود. بینی اش کشیده و وسط آن اندکی بر آمده بودو برگونه راستش خال سیاهی داشت. محاسن آن جناب نه زیاد پرپشت و نه زیاد تنک بود. دندانهایش درشت و سفید بود و میان دودندان پیشین آن گرامی فاصله داشت. بسیار لبخند می زد و چون نام پیامبر برده می شد رنگ رخسارش زرد و سبز می شد. در پیری سفیدی موی سرش بر وقار و هیبتش افزوده بود.
سخنان امام صادق علیه السلام سرشار از آموزه های عرفانی است؛ چنانکه بسیاری از موضوعاتی که ایشان بیان فرموده، در روزگاران بعد، از سوی عارفان بزرگی چون خواجه عبدالله انصاری در کتاب های منازل السایرین و صد میدان؛ عزالدین محمود کاشانی در کتاب مصباح الهدایة و مفتاح الکفایه؛ ابوالقاسم قشیری در الرسالة القشیریه؛ خواجه نصیرالدین طوسی در اوصاف الاشراف تحریر شد.
بی شک اقدامات علمی امام صادق (ع) در حیات ارزشمندش مرهون وضعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی منحصر به فرد آن عصر و اقدامات امام محمد باقر (ع) در راستای اعتلای فرهنگی و تمدنی و زمینه ساز برای تأسیس دانشگاه بزرگ جعفری است. به گواهی مورخان و محققان اسلامی حضرت امام باقر علیه السلام در شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی در آن مقطع حساس تاریخ اسلام نقش مهمی داشته است.
شهادت آن امام (ع) در دوشنبه روزی از ماه شوال و بنا به نوشته مؤلف جنات الخلود در 25 شوال و به روایتی نیمه ماه رجب سال 148 هجری روی داده است. با این حساب می توان عمر آن حضرت را 68 یا 65 سال گفت که از این مقدار 12 سال و چند روزی و یا 15 سال با جدش امام زین العابدین (ع) معاصر بوده و 19 سال با پدرش و 34 سال پس از پدرش زیسته است.(۱)
گفتگوی اختصاصی خبرنگار خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام سیدعلی حسینی-معاونت تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه سفیران هدایت بیرجند و کارشناس دینی- به مناسبت فرارسیدن سالروز شهادت امام جعفرصادق(ع) را به شرح ذیل می خوانید؛
۱-مهم ترین ویژگی اخلاقی امام صادق(ع) چه بود؟ اهل بیت(ع) همه آنچه که به عنوان اخلاق خوب شناخته می شود در بالاترین کمال صدرصد را داشتند و «کلهم نور واحد» بودند و فرقی بینشان نیست و از اخلاق منفی اعلام شده اسلام به دلیل عصمت، مبرای فکری و عملی بودند.
اما با توجه به دورانی که مواجه بودند برخی اوصاف اخلاقی نیک آن ها مشهوریت بیشتری بین مردم پیدا می کرد به طور مثال امام کاظم(ع) به کظم غیظ و امام حسن مجتبی(ع) به کرامت و کریمیت وسخاوت و امام علی(ع) به عدالت شناخته می شدند.
این تفاوت تعابیر به علت تفاوت مراتب بین آن ها نبوده است که یکی بخشنده تر و دیگری کمتر باشد بلکه نمود یک یا چند خُلق در زمان آن امام بیشتر بوده است و بر همین اساس مشهور به آن صفت می شدند.
اهل بیت(ع) تمام آن ها دارای مکارم اخلاق آن هم از نوع اکتسابی بودند یعنی خودشان می خواستند این جور زندگی کنند و اختیاری آن را اختیار کرده بودند و مکارم اخلاق هم فراتر از محاسن است زیرا انسان در مکارم اخلاق پا بر روی نفس می گذارد و کسی که به او بدی کرده خوبی می کند یا کسی قطع رحم کرده به آشتی با او پیش قدم می شود و یا ظلم کرده او را می بخشد و این نوع اخلاق هنر است که انسان به کسی که به او بدی کرده خوبی کند و الا خوبی کردن به کسی که به ما خوبی کرده خیلی هنر نیست، هنراین است که کسی بدی کرده ما نه تنها بدی نکنیم بلکه بالعکس به او خوبی کنیم.
۲- در مورد سبک زندگی امام صادق(ع) بفرمایید که چگونه بود؟ مهم ترین ویژگی سبک زندگی حضرت در عرصه اجتماعی، مبارز بودن ایشان است به این معنا که ضرورت داشت یک فعالیت فکری و علمی در زمان ایشان رقم بخورد، زیرا نمی شود بدون القای فکری فراگیر و مورد پذیرش غالب مردم بحث آمادگی همراهی و جانفشانی مردمی را فراهم کرد و دست به اقدامی مثبتی زد.
عدم همراهی فکری مردم و به تبع عدم حمایت عملی آن ها شکست حتمی و اثر معکوس برای هر قیام را دارد و حقیقت جریان فکری شیعه از زمان پیامبر اکرم(ص)شروع و تا حدودی مسائل مطرح می شد ولی با توجه به خفقان بعد پیامبر و روی کار آمدن حکام بنی امیه و بنی مروان و بنی العباس، هرجا فریادی در جهت حمایت اهل بیت علیه السلام بلند می شد، آثار آن کشته شدن معدود اصحاب اهل بیت(ع) بود.
امام سجاد و امام باقر و امام صادق(ع) دست به تبیین و تجهیز یک گروه مجهز زدند که اصولش به فراموشی سپرده شده بود و یک خصوصیت در زمان امام صادق علیه السلام ایجادشد که در زمان دیگران نبود به طوری که دشمنان دیرین اهل بیت(ع) در نهایت ضعف وشکست قرارداشتند.
لذا مبارزات امام صادق(ع) بسیار حاد و روشن و صریح و قاطع بود که باعث تبعیدهای مکرر به حیره، کوفه و بارها قصد قتل ایشان شد و امام(ع) علنا در عرفات و منی و غیره می ایستادند و خود و پدر و اجدادشان را حاکمان بر حق معرفی و مظالم بنی امیه را فاش می کردند.
نظر شما