عرضه بیش از ۶۷۰ عنوان کتاب از انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در نمایشگاه کتاب/ کتاب از سبد خانوارها حذف شده است

«جواد گائینی»، مسئول انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در حاشیه سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب در گفت و گو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه یک ناشر تخصصی- دانشگاهی است که در حوزه های علوم انسانی، کتاب های پژوهشگاه را چاپ و منتشر می کند. در واقع تخصصی به این دلیل که علوم انسانی با گرایش اسلامی است. ما از سال 78 که انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه راه اندازی شده است. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تاکنون بیش از 670 عنوان کتاب منتشر کرده که غالب این آثار در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران  عرضه می شود، از سال گذشته تا امسال نیز 58 عنوان چاپ جدید داشتیم که 49 عنوان آن مربوط به سال 1401 و 9 عنوان مربوط به سال 1402 است، هم‌چنین در سال 1401 بیش از 160 عنوان کتاب تجدید چاپی به بازار نشر عرضه کردیم. کتاب های پژوهشگاه در 13 رشته علوم انسانی است، از جمله روانشناسی، خانواده، علوم تربیتی، علوم سیاسی، فلسفه علوم انسانی، فلسفه و کلام اسلامی، تاریخ، اقتصاد، مدیریت، جامعه شناسی و ارتباطات آینده پژوهشی.

گائینی اظهار کرد: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به دلیل آن رویکرد و سیاستی که در نشر دانشگاهی دارد، متن هایی که چاپ و منتشر می کند غالبا بر اساس سرفصل های دانشگاهی می باشد. این سرفصل ها معمولا در شورای تحول علوم انسانی تصویب و بعد از ابلاغ در وزارت علوم و شورای تحول علوم انسانی وارد گروه های پژوهشی پژوهشگاه شده و مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و بعد از تصویب، طرح ها چاپ و منتشر می شود.

مسئول انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ادامه تصریح کرد: ما سالانه حدود 40 تا 45 کتاب چاپ اول داشتیم که در دو سه سال اخیر از رشد بهتری برخوردار بود.  حدود 50 عنوان کتاب چاپ اول داشتیم ولی در سه چهار سال اخیر هم با توجه به مشکلات اقتصادی ناشی از بحران کرونا باز فعالیت انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بهتر شده است و سالانه حدود 200 عنوان تجدید چاپ داشتیم و این تجدید چاپ هم بر اساس نیاز بازار انجام می شود.

گائینی اظهار کرد: کاری که پژوهشگاه در این چند سال اخیر انجام می دهد، این است که کتاب هایی با مشارکت سازمان ها و دانشگاه های دیگر منتشر می کند. ما اخیرا یک تفاهم نامه ای را با دانشگاه فرهنگیان منعقد کردیم که بر اساس آن مقرر شده است 30 عنوان از کتاب های درسی دانشگاه فرهنگیان را تهیه کنیم که از این 30 عنوان حدود دوازده عنوانش منتشر شده و مابقی عناوین هم در دست تالیف و چاپ است.

وی بیان کرد: با توجه به اینکه ما تجربه سال گذشته را داشتیم و همزمان با بخش حضوری، بخش مجازی هم فعال است، بیشتر کتاب های پر فروش و تازه های نشر پژوهش را در نمایشگاه عرضه کردیم که حدود 300 عنوان کتاب در بخش حضوری و در قالب کتاب هایی که تا به حال چاپ شده در بخش مجازی عرضه می شود. با توجه به اقدام خوب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص مشارکت کتابفروشی ها در بحث توزیع کتاب لذا بر آن شدیم که در بخش حضوری، کتاب کمتری عرضه کنیم و بیشتر فعالیت های خود را اختصاص به بخش مجازی دهیم.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بیشترین مشکلات و معضلات شما در حوزه تولید کتاب های دینی و مذهبی چیست، تصریح کرد: با توجه به ارتباطی که پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با حوزه علمیه دارد و ما بیش از 500 عضو هیئت علمی داریم که اینها تحصیلات توامان حوزوی و دانشگاهی دارند لذا یک ارتباط خوبی هم با دبیرخانه حمایت از طرح های پژوهشی، معاونت پژوهشی حوزه علمیه داشتیم که تفاهم نامه بیش از 300 عنوان کتاب را منعقد کردیم که شامل کتاب های درسی مراکز حوزوی است و تاکنون حدود 10 عنوان چاپ و منتشر شده است.

وی با اشاره به مشکلات موجود در حوزه نشر و چاپ کتاب اظهار کرد: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه زیرمجموعه وزارت علوم است و یک نشر دولتی می باشد ولی متاسفانه در این سال ها هزینه کاغذ بسیار سرسام آور بوده است و از طرفی هم بودجه های مراکز به ویژه مراکز دولتی هم کاهش یافته است و حدود سه سال است که انتشارات ما به لحاظ اعتبارات هیچ حمایتی نمی شود و به صورت خودگردان هزینه های کاغذ، چاپ و توزیع کتاب را انجام می دهیم. بر همین اساس قیمت گذاری کتاب ها برای ما ناشران هم بسیار سخت است، چون می دانیم با این شرایط نامساعد اقتصادی مردم و دانشجویان قدرت خرید ندارند.

مسئول انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به استقبال مردم از نمایشگاه کتاب خاظرنشان کرد: استقبال در بخش حضوری نمایشگاه بسیار پایین است و در بخش مجازی هم بیشتر کتاب هایی به فروش رسیده که قیمت های پایینی داشتند. این نشان می دهد که باید یک حمایت جدی از ناشران به ویژه ناشران علوم انسانی صورت بگیرد. در سال های گذشته وزارت ارشاد کاغذ دولتی در اختیار ما می گذاشت و ما سعی می کردیم قیمت های کتاب ها را پایین تعیین کنیم، این در حالی است که پژوهشگاه به دنبال این نیست که از فروش کتاب ها انتفاع مالی داشته باشد، بیشتر کمک به بخش فرهنگ و جامعه علمی کشور دارد ولی به دلیل افزایش هزینه ها ناگزیر به افزایش قیمت ها هستیم.

وی با بیان اینکه استقبال پایین مردم از نمایشگاه کتاب چند علت دارد، افزود: سال های گذشته نمایشگاه های استانی نیز برگزار می شد و در قالب نمایشگاه های استانی هم شرکت می کردیم. تجربه نشان می دهد که مردم ایران به نسبت کتابخوان هستند ولی به دلیل افزایش هزینه ها، کتاب از سبد خانوارها خارج شده است. در اواخر دهه 80 در نمایشگاه های داخلی تهران و استان ها افراد بدون توجه به قیمت ها، کتاب مورد علاقه خود را خریداری می کردند ولی امروزه ابتدا قیمت کتاب را می پرسند، سپس خرید می کنند لذا تا حمایت جدی از طرف دولت صورت نگیرد ما هیچ پیشرفت و اقدام رو به جلویی نخواهیم داشت.

گائینی با بیان اینکه امسال بن خرید کتاب هم کاهش یافته است، افزود: از طرفی هزینه کتاب ها نیز دو یا سه برابر شده است و قدرت خرید مردم هم کاهش یافته است.