ارزیابی کارشناس سیاست خارجی از عملیات سپر و پیکان

علیرضا عرب، کارشناس سیاست خارجی در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان  در مورد موقعیت جدید غزه گفت: حمایت بن گویر از نتانیاهو حیاتی است چون حزب بن گویر 6 کرسی در کنیست دارد و می تواند به سادگی ائتلاف 64 کرسی نتانیاهو را سرنگون کند.  امتناع بن گویر از حمایت از بودجه دولتی در پایان ماه جاری  در رای گیری کنست طی دو هفته آینده می تواند دولت نتانیاهو را سرنگون کند.

وی اظهارداشت: نتانیاهو طی یک هفته بعد از موشکباران  اسرائیل  مورخ سه شنبه 12اردیبهشت1402(2می2023م) توسط جهاد اسلامی و حماس زیر فشارهای بی سابقه ای از سمت تندروهای کابینه خودش چون بن گویر برای پاسخ سخت‌تر به موشک‌های غزه و همچنین اتخاذ تدابیر تهاجمی به جای واکنش به حملات، تحت فشار قرار گرفته بود.  پس از رگبار موشک های جهاد اسلامی در 2می(12اردیبهشت)، بن گویر از دولت خارج شد و اعلام کرد تا زمانی که ائتلاف،  موضع سخت تری علیه نوار غزه اتخاذ نکند، در کنیست در رای گیری شرکت نخواهد کرد. روز 3 می(13اردیبهشت) بن گویر رهبر حزب قدرت یهودی  که در برابر دوربین های خبری ایستاد و از نتانیاهو آشکارا شکایت کرد زیرا نتانیاهو او را از جلسات امنیتی کنار گذاشته بود. او مستقیماً نتانیاهو را تهدید کرد: «من به صراحت این را می‌گویم: "اگر یک دولت راست‌گرای واقعی نمی‌خواهید، می‌توانید همه ما را به خانه بفرستید. اوتزما یهودیت در رای گیری کنست شرکت نمی کند تا زمانی که نخست وزیر بفهمد و درک نکند که هدف این دولت این است که واقعاً و کاملاً راست گرا باشد."

وی گفت: هنگامیکه مورخ 9می ( 19 اردیبهشت) عملیات سپر و پیکان آغاز شد ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل، از این عملیات حمایت کرد و در توییتی نوشت: "زمان فرارسیده است" از منظر بن گویر اکنون زمان تغییر معادله به نفع اسرائیل است و اکنون زمان ترور رهبران مقاومت در سرزمین های اشغالی است.

عرب تصریح کرد: بنابراین علت اصلی "عملیات سپر و پیکان" توسط رژیم صهیونیستی به دست گرفتن ابتکار عمل در مبارزه با گروه های مقاومت به ویژه جهاد اسلامی در غزه و تحمیل قوانین بازی به آنان و تغییر معادلات شکل گرفته به نفع اسرائیل و احیاء بازدارندگی دچار فرسایش رژیم صهیونیستی بود اما ذیل این هدف راهبردی، نتانیاهو تحکیم وضعیت سیاسی خودش را نیز به ویژه در آستانه تصویب بودجه دولتی در آخر ماه می 2023م با استفاده از جلب حمایت موتلفین راستگرایش مخصوصا ایتمار بن گویر را نیز دنبال می کند.

وی گفت: در این نبرد با جهاد اسلامی، نتانیاهو مجبور نیست برنده شود، بلکه نباید در نظر افکار عمومی اسرائیل بازنده به نظر برسد. افکار عمومی اسرائیل نباید شاهد شکستی چشمگیر باشند زیرا با اتمام جنگ نچه مورد توجه اسرائیلی ها قرار خواهد گرفت مساله تصویب بودجه دولتی است. با تصویب بودجه  آخرین  مانع بزرگ نتانیاهوبرای ادامه حکومتش تا مارس 2025 تقریبا تثبیت خواهد شد. اگر از منظر افکار عمومی اسرائیل نتانیاهو بازنده این جنگ نباشد و بودجه نیز در دو هفته آینده تصویب شود آنگاه وضعیت به نفع نتانیاهو تغییر خواهد کرد و دوران ضعف پنج ماهه گذشته او تمام می شود و می تواند به اولویت های اصلی خود یعنی جلوگیری از هسته ای شدن ایران و عادی سازی با عربستان و بهبود وضعیت اقتصادی اسرائیل بپردازد. در صورت بازنده نشدن نتاینیاهو در این جنگ و تصویب بودجه دوره ثبات دولت سی و هفتم اسرائیل اغاز می شود و حتی شرکای راستگرای وی نیز نمی توانند موقعیت وی را متزلزل کنند.

کارشناس مسائل خارجی تصریح کرد: در همین چهار چوب است که باید به اهمیت جنگ شناختی با اسرائیل در نبرد فعلی جهاد اسلامی با رژیم صهیونیستی توجه ویژه داشت زیرا اگر اسرائیل مانند جنگ 12روزه در جنگ شناختی با گروه های مقاومت شکست بخورد افکار عمومی اسرائیل و جناح های سیاسی فشار بسیاری را تا آستانه فروپاشی دولت نتانیاهو وارد خواهند آورد.

وی گفت:  لازم به ذکر است طی نظر سنجی ها مشخص شده است افکار عمومی اسرائیل زمانی ارتش اسرائیل را در مواجهه با گروه های مقاومت غزه پیروز می دانند که دولت و ارتش صهیونیستی بتوانند دوره ارامش هر چه طولانی مدت را در غزه حاکم سازند. لذا تغییر معادلات بازدارندگی در غزه شیشه عمر دولت نتانیاهو محسوب می شود و در این راستا منطقا گروه های مقاومت باید مستمرا اسرائیل را از نوار غزه آزار داده و امنیت آن را به چالش بکشند. به همین علت بود که  طی یک هفته بعد از موشکباران اسرائیل توسط جهاد اسلامی و حماس در واکنش به شهادت خضر عدنان تا آغاز عملیات سپر و پیکان توسط اسرائیل، دولت نتانیاهو زیر فشار راستگرایان موتلف نتانیاهو ، افکار عمومی اسرائیلی ها و اپوزوسیون( جناح چپ و میانه) قرار داشت.

وی در مورد عملکرد گنبد آهنین طی نبرد انتقام آزادگان( عملیات سپر و پیکان) اظهار کرد: گنبد آهنین در دفع حملات موشکی و راکتی گروه های مقاومت فلسطینی عملکرد ضعیفی داشت و  سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی از کشته شدن یک اسرائیلی در پی خطای این سامانه در رهگیری موشک‌های مقاومت پرده برداشت. آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی مورخ21اردیبهشت 1402(12می) فاش کرد که «نقص فنی» در سامانه گنبد آهنین باعث کشته شدن یک اسرائیلی شده است. هنگام شلیک موشک‌ها به سمت شهر «رخووت» نقص فنی در سامانه گنبد آهنین رخ داد و این سامانه موشک‌های رهگیری را شلیک کرد، اما موفق به رهگیری موشک پرتاب شده نشد و این اتفاق باعث مرگ یک اسرائیلی شد.

وی گفت: علاوه بر این مبارزین جهاد اسلامی توانستند با بکار گیری تکنیک های متنوع گنبد اهنین را گمراه کرده و کارایی آن را کاهش دهند. یکی از تکنیک های گروه های مقاومت شلیک موشکی گسترده و انبوه به سمت اهداف است به نحوی که بیش از 50 موشک و راکت را در یک زمان شلیک می کنند و سامانه دفاع هوایی مزبور گمراه و گیج می شود و توانایی رهگیری و ساقط کردن تمامی آنها را از دست می دهد. اگر انبوهی از موشک‌های مقاومت به‌صورت گسترده و در یک‌زمان شلیک‌ شوند  به‌خصوص با توجه به اینکه موشک‌ها، غیرهوشمند هستند و توسط رادارها نشان داده نمی‌شود گنبد آهنین گمراه می شود.

عرب اظهار کرد: اسرائیل در سال 2007 ساخت گنبد آهنین را پس از سلسله آزمایش هایی بین سال های 2008 و 2009 آغاز کرد و سپس شرکت رافائل متخصص در سامانه های پدافندی پیشرفته، آن را توسعه داد و از آن زمان در حال توسعه این سیستم به عنوان راه حل دفاعی برای دور کردن خطر موشک های کوتاه برد است. سیستم سامانه دفاعی گنبد آهنین بر فناوری پیشرفته ای مرتبط با شبکه های ردیابی ماهواره ای برای مقابله با موشک های دوربرد و قاره پیما متکی است. ارزش هر موشک سامانه گنبد آهنین ۵۰ تا 60 هزار دلار هزینه دارد و هر موشک سامانه فلاخن داوود ۵۰ میلیون دلار برای اسرائیل هزینه دارد. لذا هزینه روزانه نبرد برای ارتش رژیم صهیونیستی تقریبا ۲۰۰ میلیون شکل یا ۵۴.۴ میلیون دلار هزینه داشت.

وی ادامه داد: با توجه به اهمیت پیروزی بر اسرائیل در جنگ شناختی، در جنگ های آینده با اسرائیل  بسیار مهم است گروه های مقاومت زمان اتمام جنگ و آغاز آتش بس را به طرف اسرائیلی تحمیل کند تا زمینه برای پیروزی در جنگ شناختی بر اسرائیل بیش از پیش فراهم شود.  در چهار چوب جنگ شناختی بسیار مهم است که گروه های مقاومت در عملیات یا جنگ انتقامی، دستاوردی مهم ، مشخص و ملموس کسب کنند.

عرب گفت: تحقق شروط جهاد اسلامی برای آتش بس اعم از تحویل پیکر شهید خضر عدنان و تعهد طرف اسرائیلی به عدم ترور فرماندهان جهاد اسلامی در چهار چوب پیروزی در جنگ شناختی بسیار مهم ارزیابی می شود. 

کارشناس مسائل خارجی اظهار کرد: در چهار چوب یک جنگ شناختی بسیار مهم و تعیین کننده است که حماس ، جهاد اسلامی و سایر گروه های مقاومت مانند هفته گذشته  هماهنگ و متحد به عملیات  یا جنگ  انتقامی علیه اسرائیل اقدام کنند . "اتاق عملیات مشترک" جلوه اتحاد گروه های مقاومت غزه محسوب می شود و بسیار حائز اهمیت است. در چهار چوب یک جنگ شناختی تلاش برای به صحنه آوردن فلسطینیان در قدس ، کرانه باختری و مناطق اشغالی 1948( داخل اسرائیل) بسیار تعیین کننده و موثر خواهد بود لذا زمان اتمام جنگ و برقراری آتش بس می تواند با توجه به جمیع شرایط می تواند تا روز اورشلیم  مورخ 18 می 2023م (28اردیبهشت1402)الی 19 می 2023م(29اردیبهشت1402) به تعویق انداخته شود تا بیشترین تاثیر گذاری را داشته باشد. 

وی گفت: به شکل منطقی تاریخ آتش بس، بستگی به شرایط میدانی تعیین شده و به دشمن اسرائیلی تحمیل خواهد شد. با توجه به شرایط اضطراری که اکنون در عمق 40 کیلومتری اطراف غزه و حتی مناطق مرکزی اسرائیل حاکم است ، اضطراب و انتظار برای اسرائیلی ها  زهر است و استمرار این شرایط هزینه بالایی به آنان تحمیل خواهد کرد.

عرب افزود: هر چه افکار عمومی اسرائیل در فضایی از اضطراب، بلاتکلیفی و انتظار فزاینده و رو به گسترش ناشی از ادامه یافتن جنگ و وضعیت اضطراری قرار گیرند شکست اسرائیل در جنگ شناختی محتمل تر خواهد شد.

وی اظهار کرد: این انتظار و اضطراب روانی همراه با اختلال در روال زندگی معمولی اسرائیلی ها و امتداد وضعیت اضطراری ، فلج نسبی در بخش خصوصی و دولتی، بسته شدن جاده ها و مدارس و غیره برای جامعه اسرائیل هزینه های سنگین خواهد داشت.

عرب گفت: با توجه به این شرایط در درگیری های بعدی نظامی گروه های مقاومت می توانند زمان پاسخ به عملیات نظامی اسرائیل را حتی المقدور به تعویق بیاندازند تا از اهرام بسیار موثر اضطراب روانی و برقراری وضعیت اضطراری در اسرائیل هر چه طولانی مدت تر استفاده کرده و به طور مثال بعد از یک هفته یا یک ماه موشکباران اسرائیل را اغاز کنند و اضطراب فردی و وضعیت اضطراری اجتماعی را طولانی کرده و هزینه سنگینی به دولت صهیونیستی تحمیل کنند.

وی تصریح کرد: لازم به ذکر است با ترور سه فرمانده جهاد اسلامی و اغاز عملیات سپر و پیکان توسط اسرائیل مدت زمان 15ساعت طول کشید تا جهاد اسلامی شروع به موشکباران به اسرائیل کرد و طی این مدت اضطراب و نگرانی در جامعه صهیونیستی رو به افزایش بود و حتی می توانست این زمان دلهره آور تا یک هفته یعنی روز اورشلیم نیز به درازا بکشد تا طی این یک هفته هم سطح اضطراب روانی و وضعیت اضطراری جامعه اسرائیل به درازا کشیده وهزینه سنگین تحمیل شود و ضمنا به راهپیمایی های پرچم مرتبط با روز اورشلیم متصل شود و زمینه برای تنش در میان عرب های فلسطینی داخل اسرائیل نیز فراهم شود بنابراین طی مدت حمله اسرائیل تا پاسخ مقاومت، زمینه برای جنگ شناختی بسیار فراهم خواهد بود. تنوع عملیات انتقامی مقاومت نیز از عملیات استشهادی دردناک به ویژه در مناطق اشغالی 1948 و قدس تا موشکباران از جبهه های مختلف به صورت هماهنگ و به صورت همزمان قابل تصور است.