«گردشگری مذهبی»؛ پیشگام در شکستن تحریم اقتصادی غرب در سوریه

خبرگزاری شبستان، جهان اسلام: سوریه دارای مکان‌های گردشگری مذهبی اسلامی و مسیحی است که از قدیمی‌ترین مکان‌های جهان به شمار می آیند. به همین دلیل، گردشگری دینی می تواند اقتصاد سوریه را بسازد و تحریم غرب براین کشور را بشکند.

توافق اخیر دمشق و تهران برای اعزام سالانه 50 هزار زائر به اماکن مذهبی سوریه، گردشگری مذهبی این کشور را وارد مرحله جدیدی از فعالیت کرده است که بر اقتصاد سوریه تاثیر خواهد گذاشت.

برهمین اساس، این پرسش مطرح می شود که گردشگری مذهبی در سوریه چگونه می تواند محاصره غرب را بشکند و چگونه می تواند به ساختن اقتصاد سوریه کمک کند؟

گردشگری مذهبی چیست؟

 مردم با ادیان و مذاهب مختلف، زیارت اماکن مذهبی را یک وظیفه شرعی، اخلاقی و انسانی می دانند که با تکرار این زیارت ها، آنان را به آمرزش گناهان و طهارت بدن عادت می دهند تا در بیشتر موارد منظم شوند.

از این رو، گردشگری مذهبی در ارقای نسان و ملاقات با اقوام مختلف، غلبه بر موانع متعددی که زبان، قومیت و ​​سایر موانع تحمیل می کند، اهمیت و نقش بسزایی دارد. مردم اغلب آرزو می کنند با دعا، عبادت، تأمل احساس زندگی در داخل مکان مقدس را تجربه کنند.

همچنین گردشگری مذهبی یکی از قدیمی‌ترین انواع گردشگری در تاریخ است. می توان آن را این گونه تعریف کرد که افراد و گروه ها از کشوری به کشور دیگر یا از منطقه ای به منطقه دیگر به منظور نماز و عبادت سفر می کنند. به طوری که زیارتگاه‌ها، اماکن مذهبی و مساجد در دوره‌های فصلی و زمان های خاص مورد بازدید قرار می گیرند.

گردشگری مذهبی بر طیف گسترده‌ای از اصول و ارزش‌های اصیل انسانی است که از ادیان مختلف آسمانی گرفته شده است. زیرا نشان دهنده یک وسیله واقعی برای ارتباط و گفت‌وگوی تمدنی بین ملت‌ها و مردم است که از طریق پیوندهای ناب انسانی و با هدف بیان  واقعیت انسان به ملت‌ها به دور از مفاهیم تنگ نظرانه سیاسی که در زمان کنونی حاکم است، مشخص می شود.

 گردشگری مذهبی به طور اساسی مبتنی بر اشتیاق مذهبی است و میل بر ارضای این اشتیاق از طریق اماکن مذهبی انجام می گیرد. همچنین گردشگری بر جنبه معنوی انسان اهمیت می دهد، زیرا آمیزه‌ای از مراقبه مذهبی و میراثی برای تقرب به خداوند است.

سوریه مأمن مکان‌های گردشگری اسلامی و مسیحی

سوریه یکی از کشورهای خاورمیانه از نظر وجود مکان‌های گردشگری مذهبی به شمار می آید، چرا که استان‌های سوریه دارای زیارتگاه‌های مهمی است که به مذاهب اسلامی و مسیحی متعلق است و این مکان‌ها مقصد میلیون نفر از سراسر جهان است.

شاید مهم‌ترین مکان های گردشگری مذهبی مربوط به مسلمانان مسجد اموی، حرم حضرت زینب(ع)، حرم حضرت رقیه(ع)، مقام حضرت هابیل در دمشق، مسجد جامع خالد بن الولید در حمص، و مسجد بزرگ اموی در حلب باشد.

 علاوه بر آنها، زیارتگاه صحابه «عمار بن یاسر» در رقه، و قبر کعب الاحبار، ربعه العدویه و و بسیاری زیارتگاه ها، مساجد و مقام‌ها دیگر در مناطق مختلف سوریه از جمله مکان‌های اسلامی است.

سوریه از نظر مکان‌های مقدس و زیارتگاه‌های مسیحی نیز بسیار غنی است،  کلیساها و صومعه ها که قدیمی ترین در جهان هستند، مانند کلیسای مریمیا، کلیسای سیده نیاح، کلیسای سنت حنانیه کلیسای الزنانر، کلیسای صلیب، و کلیسای فرانسیسان ماری در این کشور وجود دارد.

  کلیسای قلب لوزه، کلیسای عیسی ناصره، کلیسای سنت یعقوب، کلیسای سریانی، کلیسای سنت جورج، صومعه سیده سیدنایا، صومعه سنت الیاس شویا، صومعه سیده بلمانا، صومعه مار موسی و  بسیاری دیگر از کلیساهای قدیمی در سراسر سوریه دیده می شود.

« ابراهیم فواز» یکی از اعضای هیئت عمومی اتاق گردشگری حومه دمشق و مالک یک مرکز گردشگری در منطقه سیده زینب (س) در دشمف به المیادین نت می گوید: سه سال گذشته با افزایش تعداد گردشگران شاهد یک رویداد قابل توجه بودیم. زیرا این منطقه  دستکم پذیرای 10 هزار گردشگر در ماه است.

فواز می گوید: هماهنگی بین نهاهای توریستی و وزارت گردشگری در حال انجام است تا تمامی خدمات لازم را برای مسافران در طول اقامتشان فراهم کند و تورهای گردشگری را برای آنها در مناطق باستانی در دمشق هماهنگ کند.

فواز تاکید می کند: بیشتر مسافران از کویت، عراق، امارات، پاکستان و ایران و سایر کشورها هستند.

 سالانه 6 میلیون مسافر به سوریه قبل از جنگ

قبل از جنگ در سوریه، بخش گردشگری در نتیجه امنیت و ثبات اقتصادی که در آن دوره در کشور وجود داشت، به رونق چشمگیری دست یافت. به طوری که در سال 2009 حدود شش میلیون گردشگر خارجی وارد سوریه می شدند، این تعداد در سال 2010 افزایش یافت و به هشت میلیون و 500 هزارگردشگر رسید که 40 درصد افزایش داشت.

درآمدهای گردشگری در سال 2010 به 30.8 میلیارد پوند سوریه (8.4 میلیارد دلار) یعنی 14 درصد از اقتصاد این کشور در آن زمان رسید. همچنین تعداد کارگران بخش گردشگری 11 درصد از کل نیروی کار سوریه را تشکیل می داد.

 اگرچه آمار دقیقی از درآمدهای گردشگری مذهبی توسط وزارت گردشگری سوریه در دست نیست، اما جنب و جوش و تحرک بازارهای اطراف اماکن مذهبی در طول ماه های گذشته شاهد فعالیت چشمگیری بوده است که با توجه به افزایش هجوم گردشگران از کشورهای مختلف به پایتخت سوریه در فرآیند خرید و فروش تاثیر داشته است.

بازارهای «الحمیدیه»، «البزوریه» و «العصرونیه» در مجاورت مسجد جامع اموی و حرم حضرت رقیه(ع) و بازار «سیدة زینب» در مجاورت حرم حضرت زینب (ع) بخشی از فعالیت خود را که قبل از جنگ به آن شهرت داشتند، دوباره به دست آورده اند.

تقاضای گردشگران در این بازارها برای شیرینی های عربی در انواع مختلف، لباس، پارچه های سنتی، لوازم جانبی، اسباب بازی و عطر به دلیل قیمت پایین آنها در بازارهای سوریه نسبت به بازارهای کشورهای همسایه افزایش یافته است.

جواد الآقا، یک تاجر نساجی در منطقه "الحریقه" در مرکز دمشق،به المیادین می گوید: بازگشت گردشگری مذهبی به وضعیت پیشین خود می تواند کمک زیادی به احیای بازارهای محلی کند. ، با توجه به اینکه گردشگران عرب و خارجی از قدرت خریدی برخوردارند که می تواند به احیای فعالیت‌های تجاری و جبران بخشی از خسارتی که صاحبان مغازه‌ها و بازرگانان در نتیجه رکود اقتصادی سال‌های پیش متحمل شده‌اند، کمک کند.

الآغا می گوید: گردشگرانی که در دوره گذشته در بازارهای سوریه حضور داشتندف از شرق، جنوب آسیا و ایران و عراق هستند. تعداد گردشگران از کشورهای حوزه خلیج فارس که اخیرا برای زیارت اماکن عبادی دمشق می آیند، افزایش یافته است.

در طول سال گذشته، سوریه پذیرای یک میلیون  و 500 هزار مسافر بود که یک سوم آنها گردشگر بودند و نزدیک به  10 درصد آنها از اروپای غربی آمده بودند.

 داده های وزارت گردشگری سوریه نشان می دهد که 385 هزار گردشگر در سه ماهه اول سال جاری وارد این کشور شده اند که 40 هزار نفر از آنها خارجی های غیر عرب بوده اند،  این درحالی است که این وزارتخانه در نظر دارد امسال پذیرای سه میلیون گردشگر بازدید کننده در چارچوب برنامه که برای جذب گردشگران تدوین کرده است، باشد.

هدف برنامه وزارت گردشگری سوریه در دوره کنونی گشایش بازارهای جدید به ویژه در ایران، روسیه، چین، حوزه خلیج فارس و کشورهای همسایه است، زیرا این وزارتخانه در تلاش برای ساخت هتل های جدید در مناطق ساحلی به منظور پاسخ به نیازهای گردشگری خانوادگی است.

 برهمین اساس، این وزارتخانه برای راه اندازی وب‌سایتی برای ویزای الکترونیکی برنامه ریزی می کند.

50 میلیاردی خسارت به بخش گردشگری

 با آغاز جنگ، تعداد گردشگران به سوری در نتیجه شرایط امنیتی و عملیات نظامی و تشدید تحریم‌های غرب علیه دمشق و ممانعت شرکت‌های غربی از برقراری هرگونه روابط اقتصادی با این کشور به شدت کاهش یافت.  به طوری که بخش گردشگری طی سال های گذشته زیان های بی سابقه ای را ثبت کرده است.

محمد رامی مارتینی، وزیر گردشگری سوریه، تاکید می کند: بخش گردشگری نزدیک به 50 میلیارد دلار از درآمدهای گردشگری را از سال 2011 تا 2019 از دست داده است، زیرا نزدیک به یک‌هزار و 500  نهاد گردشگری از جمله یکهزار و 103 رستوران و 365 هتل کار خود را متوقف کردند.

این وزیر سوری می گوید: 403 مکان گردشگری سوریه به طور کلی یا جزئی آسیب دیدند و بیش از 260 هزار کارگر در بخش گردشگری بیکار شدند.

 بخش گردشگری در سوریه از ابتدای بحران تا سال 2017 متوقف شد تا اینکه  وضعیت امنیتی در استان‌های اصلی بهبود یافت. در آن دوره، گردشگری مذهبی پیشگام شکستن بن بست در بخش گردشگری بود. به طوری که در طول سال 2018  نزدیک به 125 گردشگر برای گردشگری مذهبی به سوریه آمدند که نسبت به سال 2017 میلادی 50 درصد افزایش داشته است.

 ناظران معتقدند که این بخش که سال ها قبل از جنگ نزدیک به 11 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می داد، در حال حاضر در محاصره بسیاری از چالش ها قرار دارد و مهم‌ترین این چالش ها محدودیت های غرب بر اقتصاد سوریه است که مانع از توسعه گردشگری به عنوان دروازه ای برای جذب سرمایه خارجی و محدود کردن توانایی دولت سوریه برای ارتباط با شرکت های خارجی است.