خبرگزاری شبستان: به طور کلی، قرار دادن متولی و سرپرست برای وقف از سوی واقف جایز است. ولی در مورد مسجد، واقف شرعاً از چنین حقی برخوردار نیست. به دیگر سخن، زمینی که به عنوان مسجد وقف و مسجد در آن ساخته شد مکانی مشترک و عمومی برای همه مسلمانان است و همگان می توانند با رعایت احکام و موازین شرعی در استفاده از آن نقش داشته باشند و هیچ کس حتی واقف نمی تواند دارای نقش خاصی باشد و دیگران را از مزایا و امکانات آن محروم کند. ولی در مورد املاک و متعلقات دیگر مسجد که برای تامین مخارج مسجد در نظر گرفته شده اند می توان جعل تولیت کرد. این حق را خود واقف هم دارد.
واقف می تواند برای وقف، متولی یا ناظر مشخص کند. حتی واقف می تواند تعیین متولی وقف را به شخص دیگری واگذار کند که در این صورت تولیت وقف با همان شخصی است که از سوی واقف معین شده است؛ به جز در مورد مسجد که واقف نمی تواند خود یا شخص دیگری را به عنوان متولی مسجد مشخص کند. پس مسجد یک مکان عمومی برای استفاده شرعی همه مسلمانان است و واقف یا هیئت امنا یا دیگران تولیتی بر مسجد ندارند.
سوال: شخصی مقداری زمین را برای مسجد وقف کرده، ولی متولی معین نکرده است. اهالی امام جماعت را دعوت می کنند و به سعی ایشان مسجد، آباد و تکمیل می شود. آیا رضایت صاحب زمین در صحت نماز امام جماعت و اهالی شرط است یا نه؟
پاسخ: مسجد متولی ندارد و رضایت کسی در عبادت در آن معتبر نیست. ولی تصرفاتی که منافی با احترام مسجد یا مزاحم نمازگزاران باشد جایز نیست.
سوال: مسجدی موقوفاتی دارد که بانی آن بر اساس وقف نامه ای برای مسجد و موقوفاتش متولی و ناظر معین نموده و متجاوز از یک قرن است که در تحت ید متولی و اعقاب وی بوده و هم اکنون متولی در شهر دیگری است و برای رسیدگی به امور موقوفه برای خود نماینده ای تعیین نموده است. در چنین صورتی آیا می توان بدون اذن متولی و یا نماینده آن در رقبات تصرف نمود و در آن مسجد نماز خواند یا نه ؟
پاسخ: مسجد تولیت بردار نیست و نماز خواندن در آن موقوف بر اجازه کسی نیست. ولی تصرف در موقوفات مسجد، منوط به نظر و اجازه متولی شرعی آن هاست.
در این جا ممکن است این سوال مطرح شود که پس اداره امور مسجد بر عهده چه کسانی خواهد بود؟
در پاسخ به این سوال باید گفت: سرپرستی و اداره امور مساجد در مرتبه اول بر عهده حاکم اسلامی است و چنان چه دسترسی به حاکم اسلامی نباشد به نماینده منصوب از طرف او مراجعه می شود و در صورت عدم دسترسی مومنان باید اداره امور مسجد را به عهده بگیرند.
حضرت آیت الله گلپایگانی در پاسخ به استفتایی می فرماید: « ادای تکالیف راجع به مسجد به نحو کفایی، به عهده عموم مسلمین است و تولیتی که برای مسجد معین می شود راجع به اموال و رقبات متعلقه به مسجد است و در رقبات و اموال، کسی نمی تواند با متولی مخصوص آن ها مزاحمت کند.»
پایان پیام/
نظر شما