به گزارش خبرنگار شبستان، حسن غفاری، عکاس، مدرس دانشگاه و عضو انجمن عکاسان میراث فرهنگی در نشست تخصصی عکاسی مستند اجتماعی در موزه امام علی (ع) به سخنرانی پیرامون سیر تحول این گونه عکاسی پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود، عکس های راجر فنتون در دهه 1880 میلادی از جنگ انگلستان را اولین عکس های مستند اجتماعی و با موضوع جنگ دانست و گفت: ملکه انگلستان در آن زمان دستور داد از تصاویر دلخراش جنگ عکسبرداری نشود؛ بنابراین فنتون تنها از صحن های بازسازی شده و ساختگی جنگ – که در آن همه سربازان خوشحال و سرحال بودند- عکسبرداری کرد.
غفاری در ادامه به آغاز عکسبرداری در ایران اشاره کرد و گفت: 5 سال پس از کار فنتون و در زمان ناصرالدین شاه، میان ترکمن ها و حکومت مرکزی جنگی درگرفت که ناصرالدین شاه عکاسی خارجی را به همراه قشون به این درگیری فرستاد.
وی افزود: عکاسان ایرانی خوش اقبالند که عکاسی در ایران با فاصله اندکی از اختراع جهانی، در کشور ما آغاز شد. خود ناصرالدین شاه عکاس بود و در زمینه های متنوع از جمله اندرونی، زندان و افراد در تبعید عکاسی می کرد. همچنین وی از اولین کسانی است که برای عکس ها زیرنویس (شرح ماوقع) می نوشت.
لوئیز هاین، عکاس دیگری بود که غفاری به نگرش و عکس های او پرداخت. وی گفت: در زمان هاین، یک میلیون و هفتصد کودک در کارخانه ها کار می کردند که هاین توانست با نزدیک شدن به آن ها،عکسبرداری و چاپ گزارش در روزنامه ها، به تصویب قانونی علیه کار سخت کودکان منجر شود.
غفاری همچنین از برستون یادکرد که او را پیکاسوی عکاسی لقب داده اند. برسون می گوید: "از میان همه وسایل بیانی، عکاسی تنها وسیله ای است که لحظه دقیق و زودگذر را ثبت می کند. ما با چیزهایی روبرو هستیم که مدام محو می شوند و وقتی محو شدند دیگر بازنمی گردند. وظیفه ما مشاهده واقعیت و و ضبط همزمان آن در دفترچه مان (دوربین عکاسی) است."
غفاری عکس های برسون را محصول انطباق ترکیب بندی مناسب بر موضوع عکس دانست و اضافه کرد: اغلب عکاسان این حوزه معتقد بودند که عکاسی مستند اجتماعی، بی غرض اما هدفمند است.
غفاری پس از ذکر نام چندین عکاس مستند اجتماعی دیگر چون نچری، به تعدادی از عکاسان مستند اجتماعی ایرانی پرداخت. وی با یادآوری خاطرات دانشجویی خود گفت: کاوه گلستان از اساتید ما بود که روح جسارت را در دانشجویان عکاسی زنده می کرد. گلستان می گفت: "می خواستم با نفوذ در امپریالیسم خبری موجود در جهان، صدای مردم خودمان را منعکس کنم." یا این که :" می خواهم صحنه هایی به تو نشان دهم که مثل سیلی به صورتت بخورد و امنیتت را از بین برد. می توانی آن ها را نگاه نکنی، اما نمی توانی جلوی حقیقت را بگیری."
غفاری افزود: گلستان درباره مجموعه عکس "کارگران" که پیش از انقلاب عکسبرداری شده می نویسد: "کارگران از زمینی خالی آغاز می کنند و آن را به بنایی مجلل و زیبا تبدیل می کنند و سپس آن جا را ترک می کنند."
پایان پیام/
نظر شما