عمل نیکی که ارزشش از نماز و روزه‌های مستحبی بالاتر است

خبرگزاری شبستان-استان فارس؛ مهدی رحمانیان

پرداختن به اصول و منش اخلاقی از ویژگی های دین مبین اسلام است که حاکی از توجه دین به جزیی ترین مسائل انسانهاست؛ از زیبایی های اخلاقی مورد توجه بزرگان دین، آشتی و صلح میان مردم است که در احادیث و روایات ائمه(ع) از آن به «اصلاح ذات البین» تعبیر شده است.

قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان، در چندین آیه، مردم را به انجام اصلاح ذات البین فرمان داده و البته رحمت و مغفرت را پاداش افرادی می داند که قدمی در این زمینه برداشته اند.

البته در دین مبین اسلام نیز راهکارهایی برای رفع اختلافات و صلح و سازش ارائه شده که بزرگان دین بر اساس آن راهکارها، میان مردم صلح و آشتی برقرار کرده اند.

«اصلاح ذات البین» در کلام معصومین(ع)

به فرموده پیامبر(ص) ارزشمندترین صدقه و انفاق در طول عمر هر انسانی همین اصلاح ذات‌البین است که شما از وقت و اعتبار و حیثیت و نفوذ و آبروی خود استفاده کنید که بین دو نفر صلح و آشتی برقرار شود.

 امیرالمومنین(ع) نیز در نامه چهل و هفتم نهج‌البلاغه می‌فرمایند: «صَلاَحُ ذَاتِ‌الْبَیْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ‌الصَّلاَةِ وَ الصِّیَامِ» اصلاح ذات‌البین از همه نماز و روزه‌های مستحبی ارزش بیشتری دارد.

حضرت امام موسی‌بن‌جعفر (ع) هم فرمودند: «طوبی لِلْمُصْلِحینَ بَیْنَ‌النّاسِ اُولئِکَ هُمُ‌الْمُقَرَّبونَ یَوْمَ‌الْقیامَةِ» خوشا به حال آن کسانی که دغدغه و همت‌شان این است که بین مردم آشتی برقرار کنند.

بی تفاوتی ممنوع

آنگونه که امام جمعه جهرم می گوید طبق آیه ۱۰ سوره حجرات (إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ) جامعه مومن با همدیگر خواهر و برادرند و اگر بین آنها نزاع و کدورتی پیش آید تلاش می‌کنند صلح برقرار و پیوندها از هم گسسته نشود پس بی‌تفاوت نیستند و از خدا می‌ترسند شاید مورد رحمت خداوند متعال واقع شوند.

طبق گفته حجت الاسلام محمدحسین مدبر اگر از بزرگان دین در این باره سوال شود قطعا این عنوان اخلاقی «اصلاح ذات‌البین» را بیان خواهند کرد. یعنی این که اگر رابطه دوستی و محبت و برادری بین مومنین و مومنات مخدوش شده برای اصلاح و برگرداندن این رابطه تلاش کنیم.

وی عنوان می کند: گاهی بین دو همسایه یا دو دوست یا دو همکار، و یا بین اعضای یک خانواده، خصوصا زن و شوهر و یا بین دو جمعیت، بین اهالی دو روستا، دو شهر، دو استان، دو کشور مشکلاتی پیش می‌آید و انسان‌ها تلاش می‌کنند این دوستی و برادری دوباره برقرار شود و این را «اصلاح ذات‌البین» گویند.

اصلاح ذات البین توشه ای ارزشمند

این استاد حوزه و دانشگاه می گوید: بزرگان دین فرموده‌اند که «اصلاح ذات‌البین» از آن توشه‌های بسیار ارزشمند است  که گاهی با اعمال شب قدر برابری می‌کند.

 به اذعان حجت الاسلام مدبر، دروغ از دیدگاه دین بسیار زشت و کلید همه بدی‌هاست و خدای متعال دروغگویان را لعنت کرده «... لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ –آل عمران۶۱» اما فرموده‌اند اگر همین دروغ برای آشتی بین دونفر یا دو گروه استفاده شود و باعث ایجاد رابطه مجدد شود بسیار با ارزش است و خدای متعال آن را دوست دارد. خاتم انبیاء محمد مصطفی (ص) می‌فرمایند: «إِنَّ‌اللَّهَ أَحَبَّ‌الْکَذِبَ فِی‌الصَّلَاحِ» خداوند دروغی که در روند اصلاح ذات‌البین گفته شود را دوست دارد.

وی در عین حال می گوید کسانی هم هستند که برعکس عمل می‌کنند، مانند نمّامین و سخن‌چین‌ها که به دنبال این هستند که رابطه‌ها را به هم بزنند.

وی با یادآوری کلام امام موسی بن جعفر(ع) که می‌فرمایند دوست دارید شما هم جزو همان مقربان قلیل باشید پس در زندگی به دنبال اصلاح ذات‌البین باشید، عنوان می کند: اما متاسفانه در روزگاری زندگی می‌کنیم که به هر دلیلی بین اعضای خانواده‌ها خصوصا بین زن و شوهرها این حالت ناسازگاری وجود دارد.

مدبر همچنین به روایتی از کتاب ثواب‌الاعمال و عقاب‌الاعمال صفحه ۶۷۱ اشاره می کند و می گوید: «من مَشی فی اِصلاحٍ بَینَ اِمرَأَةٍ وَ زَوجِها اَعطاهُ‌اللهُ تعالی أَجرَ اَلفِ شَهیدٍ قُتِلوا فی ‌سبیلِ‌الله حَقّاً» کسی که فقط تلاش کند (حتی نمی‌فرمایند موفق شود) بین زن و مردی آشتی برقرار کند خدای متعال پاداش هزار نفر شهید که حقیقتا در راه خدا به شهادت رسیده باشند به او عطا می‌کند.

امام جمعه جهرم تصریح می کند: باید باورمان شود که مسئله اصلاح ذات‌البین بسیار ارزشمند است و لازم است احساس مسئولیت کرده و همت کتیم به محض اینکه متوجه شدیم بین دونفر یا بین دوگروه به تعبیر امروزی شکرآب شده به نوعی پیوند و دوستی و محبت و آشتی و برادری برقرار کنیم.