به گزارش خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان، الگوپذیری از شخصیت و زندگی حضرت زهرا (س) با درک کارها و رفتارهای ایشان و تطبیق دادن آن با شرایط حاکم بر جامعه امروز ممکن می‌شود. الگوپذیری را از دو بعد می‌توان بررسی کرد. یکی از روش‌های تعلیم و تربیت همان روش الگوپذیری است که با این روش می‌توان افراد را راهنمایی کرد و راه و روش زندگی را به آنها یاد داد. نیاز طبیعی همه انسان‌ها این است که از فردی الگو بگیرند و راه و سیره او را به عنوان راهبرد زندگی خودشان استفاده کنند؛ از آنجایی که ما مسلمان هستیم و مرجع اصلی ما قرآن کریم است، خداوند در قرآن کریم الگوهای مهمی را برای ما درنظر گرفته است. مهم‌ترین الگویی که این کتاب آسمانی برای ما درنظر گرفته، پیامبر اکرم (ص) است البته خاندان و اهل بیت(ع) ایشان نیز از جمله حضرت زهرا (س) بهترین الگو برای بانوان هستند.
با توجه به اهمیت موضوع خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان گفتگویی با حجت‌الاسلام «ناصر یوسفی» پژوهشگر مطالعات تاریخ اسلام انجام داده است که در ادامه می خوانید:
تحلیلی از زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی و عبادی حضرت فاطمه (س) بفرمایید؟
مفضل بن عمر به محضر امام صادق (ع) آمد و از حضرت درباره فرماندهان لشکر امام زمان (عج) سوال کرد. امام صادق (ع) به مفضل فرمود ۱۳ نفر از فرماندهان لشکر امام زمان (عج) از زنان هستند (حدیث ۱۳ نفر و حدیث ۵۰ نفر هم داریم). مفضل از امام صادق (ع) سوال کرد زن در لشکر امام زمان (عج) چه جایگاهی دارد؟ حضرت پاسخ دادند: زنان از مجروحان پرستاری می کنند همان طور که در دوران پیامبر هم زنان در لشکر حضور داشتند؛ بنابراین مشخص می شود یکی از رسالت های رسول الله این بوده است که ظرفیت مغفول مانده زنان در عرصه اجتماعی و سیاسی را احیا کنند.
طبیعتا به عنوان اسطوره بشریت و اسطوره خلقت، حضرت فاطمه (س) از این موضوع مستثنی نیست، بانویی که حتی از نابینا نیز حجاب می گرفت، بانویی که در اوج تقوای فردی قرار داشت اما در عین حال در عرصه های اجتماعی و سیاسی نیز در کنار رسول خدا (ص) حضور داشت. ما باید سنت اهل بیت (ع) را جامع ببینیم. سنت اهل بیت (ع) فقط در حدیث خلاصه نمی شود بلکه در کنار احادیث، فعل اهل بیت (ع) نیز جزو سنت اهل بیت (ع) محسوب می شود.
حضور بانوان در عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی دوران پیامبر (ص) چگونه بود؟
امام علی(ع) در بخشی از حکمت ۱۳۶ «نهج البلاغه» می فرماید: «وَ جِهَادُ الْمَرْأَةِ حُسْنُ التَّبَعُّلِ؛ جهادِ زن، شوهرداری شایسته است». این به معنای آن نیست که اگر خانه دار خوبی هستید پس مجاهد فی سبیل الله هستی بلکه مجاهد فی سبیل الله یعنی فرد هر چیزی که توان دارد در راه دین خدا هزینه کند. اگر در کنار همسرداری این توان را دارید و استعداد را دارید که در جامعه اثرگذار باشید؛ نویسنده خوب یا خطیب خوبی هستید باید از همه استعدادهایتان در راه دین خدا استفاده کنید.
در حدیث مسجد النساء بیتها یعنی مسجد زنان خانه آنها است، آیا این به معنای آن است که زن باید در خانه محبوس باشد؟ اگر دین را با یک حدیث ببینید، بنابراین باید فقط از حضرت فاطمه (س) دم بزنیم که در خانه مشغول تربیت حسنین (ع) است و حال آنکه در جنگ احد حضرت فاطمه (س) حضور داشتند و در این جنگ سه کار انجام دادند؛ حمل آب تا میدان جنگ (پشت جبهه حضرت فاطمه آب را از چشمه برای رزمندگان می آورد)، آب دادن به دست خود رزمندگان و سوم پرستاری از مجروحان جنگ به طوری که جراحات پیامبر گرامی اسلام در جنگ احد توسط حضرت فاطمه (س) مداوا شد.
در جریان مباهله با مسیحان نجران، پیامبر گرامی اسلام، حضرت علی (ع)، حضرت فاطمه و حسنین را دعوت کرد تا در این مباهله حضور پیدا کنند؛ بنابراین مسیحیان نجران در این مباهله شرکت نکردند. این سوال مطرح است که چرا پیامبر گرامی اسلام حضرت فاطمه (س) را به این مباهله می آورد؟ این اقدام پیامبر به معنای آن است که زن در جریان مباهله در میان اجتماع است.
سوء استفاده از جایگاه زن چه پیامدهای فرهنگی و اجتماعی به دنبال دارد؟
در طول تاریخ احساسات زنان مورد سوءاستفاده طاغوت قرار گرفته است. در فتنه های امروز جامعه زمانی که می خواهند پروژه کشته سازی در جامعه را راه اندازی کنند و یا در فتنه های بعدی و در فتنه اخیر به اسم مرگ یک زن حوادث زیادی در کشور رخ داد. به اسم مرگ یک زن در یک سال اخیر حوادث بسیاری رخ داد که جالب توجه آن بود که در این مدت هیچ فتنه ای با نام یک مرد آغاز نشد یعنی جمهوری اسلامی رفته است فقط زنان را بکشد و هر روز نام یک زن را مطرح می کردند و اعلام می شد که جمهوری اسلامی باعث کشته شدن آن زن شده است چرا که زن یک ابزار تحریک آمیز برای احساسات بشری است؛ بنابراین اگر از ظرفیت زنان در راستای توحید استفاده نکنیم شیاطین از ظرفیت زنان در راستای امور شیطانی بهره می برند. یکی از آزادی های دروغینی که غرب در دوره رنسانس مطرح کرد، آزادی زنان بود.
مهم ترین درسی که از سبک زندگی حضرت فاطمه (س) می توان گرفت، چیست؟
پیامبر (ص) از ظرفیت همه زنان به ویژه حضرت فاطمه (س) در امور سیاسی اجتماعی بهره می برد. بانوی گرامی اسلام با چنین زمینه هایی در دوران پسا رسول الله با آنکه مدت زمان اندکی زنده بود به درب خانه انصار و مهاجر می رفت و خطبه برای زنان انصار می خواند و هزار و یک نقش اجتماعی که حضرت فاطمه (س) در این ایام داشت. حضرت فاطمه (س) پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام خطبه فدکیه را خواند. حضرت نه تنها پس از رحلت پیامبر بلکه در زمان حیات ایشان نقش های اجتماعی سیاسی مهمی بر عهده داشت.
در عرصه فرهنگ سازی نیز حضرت فاطمه (س) نشان داد که زنان می توانند نقش آفرین باشند. حضرت فاطمه (س) با تربت قبر حضرت حمزه سیدالشهدا (ع) تسبیح ساختند و این به معنای آن است که فرهنگ شهید و شهادت طلبی را حضرت فاطمه (س) با تسبیحی که از تربت شهید ساختند در جامعه تبلیغ می کردند.
فرهنگ سازی، اثرگذاری اجتماعی و فعالیت سیاسی با عفت زنان در تضاد و تناقض نیست؛ حتی می توان مانند صدیقه طاهره (س) بیشتر عمرتان را در خانه باشید اما برای همیشه بشریت الگوسازی انجام دهید. الزاما برای فرهنگ سازی نیاز نیست که هر روز از در خانه بیرون بیایید، الزاما برای اثرگذاری سیاسی نیاز نیست هر روز تریبون دستتان باشد و این حرکت تان منافی با عفت باشد. زن می تواند در کمال عفت، در نهایت حیا اثرگذاری جهانی داشته باشد.
نظر شما