حجت الاسلام والمسلمین «سیدحسین مومنی» در گفت و گو با خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان که به مناسبت فرا رسیدن سالروز ولادت حضرت زینب (س) انجام شد درباره راز شهرت آن بانوی بزرگوار به «عقیله بنی‌هاشم»، اظهار کرد: عقل، بالاترین نعمتی است که خدا در اختیار ما قرار داده و وجه تمایز میان انسان و حیوان همین قوه عقل و ادراک است؛ به عبارت دیگر، عقل ملکه ای است که ما را به سمت خدا سوق داده و در مقابل، جهل ما را از خدا دور می کند، به تبع هر ابزار و وسیله ای که به یکی از این جهت ها ما را سوق داده جنود عقل یا جنود جهل نام می گیرد.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه تفکر و اندیشه ره‌آورد و ثمره عقل است، افزود: مَلَک عقل محض است، حیوان شهوت محض و انسان مرکب از عقل و شهوت است. اگر عقل قوای دیگر انسان را کنترل کند به جایگاهی می رسد که به تعبیر شاعر «رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند»، اما اگر عقل مغلوب قوای دیگر شود، همین انسان که اشرف مخلوقات است به جایگاهی تنزل می کند که به تعبیر قرآن از چهارپایان هم پایین تر می شود: «أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ».
وی با بیان اینکه از عقل به حجت درون و پیامبر درون هم تعبیر شده است، تصریح کرد: روایات ما نسبت به عقل و کاربرد این قوه توصیه بسیار دارند؛ از امام رضا (ع) است که فرمودند: عقل بهترین رفیق و دوست انسان است و امیرالمومنین امام علی (ع) می فرمایند: بالاترین غنا، عقل است و امام مجتبی(ع) بالاترین ثروت آدمی را عقل معرفی کرده اند.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه به تصریح آموزه های دینی برخی امور نورانیت عقل را از بین می برد، گفت: مثل آمال و آرزوهای طولانی، کثرت سخن و کمتر اندیشیدن و کثرت شهوت، شهوت یعنی هر نوع زیاده طلبی.
وی اضافه کرد: بنا بر آموزه های روایی، انسان جاهل نیز نشانه هایی دارد، که برخی از آنها عبارتند از: کوتاهی در واجبات، زیاد سخن گفتن، کمتر ذکر خدا را بیان کردن و مسخره کردن دیگران.
حجت الاسلام مومنی با بیان اینکه علاوه بر این در آموزه های روایی به نشانه های انسان عاقل نیز تصریح کرده است، تأکید کرد: عدم تعلق به دنیا و ذخایر آن، تلاش برای روی آوردن به خدا و کسب رضای او، آماده شدن برای قیامت و روز حشر از نشانه های انسان عاقل است. به برکت این عقل انسان بسیاری از چیزها را می بیند و در مواجهه با نعمت ها شاکر است و می داند نداده های خدا بسیار کمتر از داده هایی است که به او ارزانی داشته است.
وی افزود: انسان عاقل در گرفتاری ها، ابتلائات و سختی ها خود را نمی بازد و داشته هایش را می بیند. اینکه ما در مواجهه با مشکلات متزلزل شده و خود را می بازیم ناشی از ضعف نور عقل است. اگر نور عقل کامل باشد و درست عمل بکند، انسان هرگز در ابتلائات کم نمی آورد مثل حضرت زینب(س) که با داشتن آن نورانیت تام عقل در مواجهه با مصائب عاشورا چنان صبر و برخورد تاریخ‌سازی داشتند!
این استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: حضرت زینب (س) در واقعه عاشورا و در همراهی با امام حسین (ع) همه امور را با عقل مدیریت کردند. رفتار ایشان به نوعی جمع اضداد است چراکه در برخورد با آن همه مصائب نه‌تنها به عنوان یک زن تکلیف خود را فراموش نکردند بلکه به دفاع از امام خود برآمده و با آن همه ابتلاء پرستاری هم می کردند؛ عقیله بنی هاشم(ع) با آن قوه عاقله ای که در وجودشان بود در توصیف مصائبی که تاریخ مثل آن را ندیده فرمودند: «ما رأیتُ الّا جمیلاً».
وی در ادامه بیان کرد: این عقلانیت در جای جای حیات حضرت زینب کبری (س) جلوه گری دارد. مرحوم ممقانی در رجال خود آورده ما نمی دانیم این زینب(س) چه شخصیت عجیبی است. مرحوم آیت الله خویی حضرت زینب(ع) را شریکة‌الحسین معرفی می کند و در منابع معتبر بیش از ۵۰ لقب برای آن بانو آمده است. اینها همه در آن شخصیت والایی و عقلانیتی است که نقمت را نعمت دانسته و بلا را به فرصت و تعالی تبدیل می کند. چنانکه در گودی قتلگاه به خدا عرضه می دارد: خدایا این قربان را از ما قبول کن.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم امروز با الهام از سیره حضرت زینب کبری (س) و امور معنوی ،عقلانیت را مدیریت و مراقبه کنیم در همان مسیری قرار می گیریم که آن بانو قرار داشت وگرنه با جهل، نور عقل در ما از بین رفته و به آسیب های جهالت مبتلا می شویم.
نظر شما