به گزارش خبرنگار خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان، امام علی(ع) در ارتباط با اهمیت و آثار «نماز» می فرماید: «برنامه نماز را به خوبی مراقبت کنید و در محافظت آن بکوشید؛ زیرا نماز بر همه مؤمنان در اوقات مخصوص واجب است، به عنوان فریضه واجب بر مؤمنان مقرّر شده است، آیا پاسخ دوزخیان را در برابر این سؤال که چه چیز شما را به دوزخ کشانید؟ نمی شنوید که می گویند: ما از نمازگزاران نبودیم، گناهان را فرو می ریزد؛ همچون فرو ریختن برگ از درختان و طناب های معاصی را از گردن ها می گشاید، پیامبر(ص) نماز را به چشمه آب گرمی تشبیه فرمود که بر در خانه انسان باشد و او هر شبانه روز پنج مرتبه خود را در آن شستشو دهد که بی شکّ چرک در بدنش باقی نخواهد ماند و ...».
قرآن، نماز و نمازگزار را به خوبی معرفی کرده است؛ به بیان قرآن نمازگزار کسی است که مسائل مالی بر عهده او نیست، طمع و آز در درون او نیست، از رذایل محفوظ است، صاحب بسیاری از فضایل است و ... آری نمازی مقبول است که روح انسان را تطهیر کند و در این صورت است که علاوه بر اقبال الهی و بهشت خداوند، دلهای دیگران را متوجه شما می کند و شما محبوب دیگران می شوید. در روایت است که اگر انسان بخواهد مؤمنان مشکل او را حل کنند و یا برای او دعا و طلب آمرزش کنند، باید قلب خودش را مخصوصاً در حال نماز متوجه خداوند سازد. لذا در این خصوص با حجت الاسلام دکتر «هادی گراوند»، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان لرستان و دبیر استانی وحدت حوزه و دانشگاه گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
از نظر شما مهمترین راهکار در جذب نسل نو به نماز و مراکز دینی چیست؟
امام رضا (ع) در بیانی زیبا فرمودند: «إنّ النّاسَ لَو عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لَاتَّبَعُونا» (اگر مردم زیبایی‌های سخنان ما را می‌شناختند، بی‌شک از ما پیروی می‌کردند.) این فرمایش حضرت یک نکته کلیدی و اساسی برای پاسخ به بسیاری از این چرایی هایی ایست که ما امروز با آن روبرو هستیم؛ مثلا چرا برخی دین گریز شدند یا چرا از فریضه بسیار اثرگذار و انسان ساز نماز فاصله گرفتند. به عقیده من بخش عمده ای از این مسئله بر می گردد به همین فرمایش امام رضا (ع) لذا اولین راهکار اساسی این است که اگر فرمایشات معصومین (ع) یا به عبارتی دستورالعمل های دینی به زیبایی تبیین و حق مطلب ادا شود، خود موجب جذابیت و اثرگذاری بسیاری می شود لذا اگر زیبایی های نماز را هنرمندانه و خلاقانه برای نسل نو ترسیم کنیم و همچنین تاثیرات ارزنده و آثار و برکات نماز را با ابتکار و خلاقیت برای جوانان و نوجوانان بیان نماییم خود باعث ایجاد جذابیت برای نسل نو می شود. گاهی مواقع هم به تناسب مخاطبین و تولید انیمیشن و محتوای جذاب و خلاقانه می توانیم ایجاد جذابیت نماییم.
یکی دیگر از راهکارهای موثر در امر نماز، فضاسازی و بسترسازی مناسب برای مشارکت و حضور در فریضه مهم نماز است ضمن اینکه عرض کردم تبیین زیبا و هنرمندانه آثار و برکات نماز نیز در جذب نسل نو به نماز بسیار تاثیرگذار است. گاهی لازم است برای برخی مخاطبان از طریق خطابه و منبر صحبت کرد اما یک زمانی این شیوه برای برخی گروه های سنی جواب نمی دهد مانند نسل نو که بایستی آثار و برکات نماز را خلاقانه برایشان بیان کرد ولو در قالب یک حکایت یا یک داستانی با شیوه های مختلف. اینکه نسل نوی ما بدانند و متوجه شوند که نماز جهت دهنده مسیر زندگی و عاملی برای رفع بسیاری از اضطراب ها، استرس ها و دل نگرانی هاست بسیار مهم است. همچنین نماز را عاملی برای تقویت احساس مسئولیت فرد بدانند.
نماز چه آثار و برکاتی برای نسل نو و خانواده ها دارد؟
لذا نماز، موجب ایجاد امید و نشاط معنوی در انسان، ایجاد امید نسبت به آینده، باعث تقویت باورمندی در انسان نسبت به روز قیامت و خنثی کننده بسیاری از شیطنت های مختلف می شود. اینها از جمله عواملی هستند که می توانند اثرگذاری خاص خود را در انسان داشته باشند. عرض کردم گاهی مواقع نیز با یک آثار هنری و ابتکار خاص در انسان ایجاد انگیزه می شود.
به نظر بنده باید یک جذاب سازی و بازنگری در مساجد صورت بگیرد و در بخشی از کارهای مساجد محور نیز کارها را به نسل نو سپرد. این در حالی است هیئت امنای بسیاری از مساجد را افراد سالخورده و مسن تشکیل می دهند ضمن اینکه بسیاری از آنها را به دلیل حفظ حرمت و بالا بودن سن شان نمی توانند تغییر دهند لذا در سفرهای تبلیغی خود یکی از کارهایی که انجام دادیم، این بود که می گفتیم شما (هیئت امنای سالخورده مساجد) شاید به دلیل مشغله کاری زیاد فرصت انجام همه کارها را نداشته باشید لذا می توانید یکی از جوانان مورد تایید خودتان را انتخاب و بخشی از کارها را به آنها بسپارید.
ما نباید مسجد را صرفا برای اقامه نماز در نظر بگیریم بلکه مسجد باید مرجعیت خود را در محل داشته باشد. انجام بسیاری از امور را می توان در مساجد انجام داد؛ مثلا کلاس های تقویتی، فعالیت های مختلف هنری و آموزشی را می شود در درون خود مسجد انجام داد تا آن جذابیت خاص خود را برای نسل نو داشته باشد.
عملکرد مسئولان در حوزه کاری خود در عدم جذب جوانان و مردم به مراکز دینی و مساجد چقدر نقش دارد؛ به عنوان مثال نامناسب بودن شرایط نمازخانه ها، مساجد و سرویس های بهداشتی بین راهی که بسیاری از مردم از آن ها ناراضی هستند؟
یکی از موضوعاتی که در جلسات ستاد اقامه نماز استانی مطرح و تاکید کردیم، همین شرایط نامناسب نمازخانه ها، مساجد و سرویس های بهداشتی بین راهی بود. برای این محیط ها باید فضاسازی مناسبی صورت بگیرد، این خود باعث ایجاد جذابیت برای افراد و مسافران می شود. اینها اثرگذاری خاص خود را دارند، حتی افرادی هم که تقید زیادی به نماز خواندن نداشته باشند، همین که در این فضا قرار می گیرند خود باعث ایجاد یک خاطره خوش می شود. همانند نمازخانه های فرودگاه ها که بسیار شکیل، تمیز و جذاب هستند. همه اینها باعث ایجاد انگیزه برای وضو گرفتن و نماز خواندن افراد می شود لذا فضاسازی مناسب اثرگذاری بسیار زیادی دارد که باید مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گیرد.
ارتباط بین مدرسه، خانواده و مسجد یک واقعیت مهم است. در صورتی که یک تدبیر لازم و مناسب صورت بگیرد، می شود پیوند بین این نهادها را ایجاد کرد؛ مثلا سلسله جلسات توجیهی خوب و فعالیت های جذابی در مدرسه برگزار کرد. در حال حاضر نگاه ما نسبت به انجمن اولیا نبایستی یک بحث تکلیفی باشد. نیاز است بسیاری از مباحث را در قالب مدرسه برای والدین تبیین نماییم که اثرات بسیاری دارند. همچنین مسجدمحوری نیز از دیگر مباحث مطرح شده در جلسه ما بود. مسجدمحوری نقش بسیار زیادی می تواند در جذب جوانان به مباحث دینی و نماز داشته باشد. ما در دانشگاه فرهنگیان خودمان بسیاری از معارفه ها و فعالیت های خاص خود را در مسجد برگزار می کنیم که خوشبختانه خروجی خوبی هم داشته است.
مقام معظم رهبری در خصوص دانشگاه می فرماید: اگر می خواهید دانشگاه به علم تحقیق و انسانیت دست یابد تا می توانید فضا را دینی کنید؛ لذا منظور از فضاسازی دینی این نیست که همه در و دیوار را مزین به آیه قرآن، حدیث و روایت کنیم بلکه این امر بایستی بخشی از کار باشد و از جهات مختلف فضا باید یک فضای دینی باشد.
مهمترین فوایدی که نهادینه شدن نماز در جامعه می تواند داشته باشد، چیست؟
واقعیت این است اگر حق نماز ادا شود، اگر هنرمندانه و خلاقانه نماز را تبیین کنیم و جذابیتی ایجاد شود که نسل نو به سمت نماز سوق یابد، واقعا ما شاهد کاهش آسیب های اجتماعی در جامعه خواهیم بود و شاهد آرامش روحی- روانی، نشاط معنوی، حاکمیت اخلاق و ارزش ها، حفظ حرمت ها و تکریم خواهیم بود؛ ضمن اینکه برکات نماز اصلا قابل شمارش نیست، حتی باعث می شود که انسان یک روحیه استقامتی متفاوت تر در وجودش شکل بگیرد و باعث آرامش روحی و روانی در وی شود. همچنین باعث محبوبیت و مقبولیت فرد در جامعه هم می شود. اگر در مدل سبک زندگی انسان نماز به معنای واقعی اقامه شود ، سبک زندگی توحیدی در خانواده ها و جامعه شکل می گیرد.
نظر شما