به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، تحقق نهضت بازگشت به مسجد که در دولت مردمیِ آیت‌الله رئیسی با تولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دنبال می‌شود، در کنار مسئله‌شناسی، به شناخت و کاربست راه حل‌ها نیاز دارد، مسئله‌ای که در گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین «مرتضی ادیب‌یزدی»، کارشناس مذهبی به بحث و بررسی گذاشته‌ایم و مشروح آن در ادامه تقدیم حضورتان می شود:
اجرای نهضت بازگشت به مسجد در شرایط کنونی جامعه که با جنگ شناختی دشمن مواجه هستیم، چه ضرورت‌هایی دارد؟
اگر دشمن امروز توانسته در اقشار مختلف جامعه به ویژه نوجوانان و جوانان نفوذ کند برای آن است که ما در جذب نسل جوان فتح‌الفتوح نداشته‌ایم، در این باره باید به ظرفیت مساجد از جهات مختلف توجه شود. نخست بازبینی در محتوایی است که در مساجد ارائه می‌شود و متاسفانه دمِ‌دستی و ابتدایی است، در حالی که مسجد محل سیاست‌گذاری برای تداوم حیات نظام و انقلاب است و باید اساسی‌ترین و راهبردی‌ترین مسائل کشور در مساجد طرح و درباره آنها تصمیم‌گیری، اقدام و عمل شود ... اما ما از آبادانی معنوی، سیاسی و اجتماعی مسجد غفلت کرده‌ایم!
کمتر مسجدی داریم که نمازهای پنجگانه به طور مرتب در آنها اقامه شود و درصد بالایی از ائمه جماعات که مساجد مهم شهر را هم در اختیار دارند، چندشغله هستند! در حالی که امامت جماعت مهمترین منصب در جامعه اسلامی است، او به عنوان پیشرو و پیشران، نمازگزاران را فراخوانده و مراتب ارتقا و رشد جامعه را فراهم می کند. علی‌رغم چنین جایگاهی، منصب امامت‌جماعت را سبک شمرده‌ایم همانطور که برای موذن شأن قائل نیستیم در حالی‌که پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) خود موذن بودند.
چه دغدغه های دیگری در حوزه عملکرد مساجد وجود دارد؟
علاوه بر اینکه امام جماعت جایگاه درخوری ندارد و بعضاً دغدغه‌های دیگری برای امامان‌جماعت مطرح است، اغلب مساجد در اوقات بسیار حساس تعطیل‌اند، بارها صبح زود وارد تهران شدم و مسجدی را که درش برای اقامه نماز باز باشد، نیافتم ... این مایه تاسف است که نماز صبح در مساجد اقامه نشود در حالی که روایات بر اهمیت نماز صبح تاکید بسیار دارند؛ در کنار اینها فضای تکراری و خسته‌کننده بدون جاذبه‌های خاص، ارتباط با مسجد را از اولویت مردم خارج می کند.
حال که مسئله نهضت بازگشت به مسجد با جدیت مطرح شده، چه الزاماتی برای تحقق آن باید فراهم و رعایت شود؟
از دولت انقلابی و متعهد آیت‌الله رئیسی توقع داریم که ورود کند و وقت بگذارد و فارغ از دایره دستگاه ها و تشکیلات مسجدی، نهضت بازگشت به مسجد را پیش ببرد چون پیش از این برخی برخوردها با ائمه جماعات مایه دلسردی بود و به خواست و تمایلات مردم در انتصاب و تغییر امامان مسجد توجهی نشده است، مردم دلبسته امامی که به او اقتدا می کنند، می شوند اما این قسم الزامات را در انتخاب ائمه جماعات رعایت نمی‌کنیم.
اگر بخواهیم در جهت عمران و آبادی مسجد حرکت کنیم دولت باید نهادی را زیر نظر معتمدان و هیت امنای معتقد و متعهد تشکیل دهد؛ بعضاً شاهد هستیم میلیاردها تومان صرف پروژه های مختلف می شود (که بعضا بجا است) اما ریالی به مساجد اختصاص نمی یابد!
واگذاری مسئولیت ها و برخورد صمیمانه و همراه با روی باز با جوانان و نوجوانان، در آنان انگیزه رفت و آمد به مسجد را ایجاد و ارائه طرح های بدیع توسط طلاب مبتکر و خلاق در مساجد، نیز به اجتماع نسل جوان کمک می‌کند.
امام جماعت در این نهضت چه جایگاهی دارد و چطور باید این شان احیاء و تقویت شود؟
مردم را در انتخاب ائمه جماعات بیشتر دخالت دهیم اینکه امام جماعت را انتخاب و اعزام کنیم کافی نیست، بعضاً گلایه هایی از این رویکرد می شود، وقتی قرار است مردم پشت کسی نماز بخوانند باید در انتخاب او مشارکت کنند. علاوه بر این، مسجدی که درآمد ندارد دست امام جماعت را در بسیاری از امور می بندد؛ بسیاری از مساجد فاقد موقوفه و رقبات آن هستند که حتی تامین حقوق امام جماعت را با مشکل روبرو می کند، در حالی‌که امام جماعت همچون معلم و دیگر اقشار نیازمند تامین معیشت است، که باید جدی گرفته شود. اگر جزئیات رفتار با ائمه جماعات را اصلاح کنیم و آقایان دلشان گرم حمایت ها باشد، مساجد آباد خواهند شد و استعدادهای بالقوه امام برای جذب مخاطب بالفعل می شود. امام جماعت از ارکان جدی نهضت بازگشت به مسجد است که معبر حضور توده مردم در مسجد را می گشاید.
به دم دستی بودن محتوای مسجد اشاره داشتید، ارتقای محتوای برنامه ها و فعالیت های مسجد به ویژه در مقابله با فتنه ها و جهاد تبیین نیازمند چه تدابیری است؟
برای آنکه مسجد هم در تربیت عناصر ارزشی موفق عمل کند و هم پایگاه طرد توطئه های دشمن باشد، باید اتاق فکر تشکیل و در مدیریت مسجد اقتضائات فکری فرهنگی و اجتماعی اقتصادی اهالی آن لحاظ شود؛ غالبا مساجد با سیاستی واحد مدیریت می شوند در حالی که در اعزام علما و ائمه به مساجد باید جغرافیای استقرار خانه‌های خدا در نظر گرفته و فرهنگ و زبان مردم منطقه و محله شناخته و لایه های جمیعتی بررسی شود.
برقراری ارتباط با واحدهای آموزشی اطراف مسجد و رفت و آمد به آنها از الزامات نهضت بازگشت به مسجد است، امامان جماعت باید در مدارس حاضر شوند و با زبان موردپسند مخاطب خود، مباحث را مطرح کنند، این مهم نیازمند اشراف بر شگردهای کلامی عمیق است وگرنه تبلیغ ما جنبه ضدتبلیغ می یابد.
ائمه جماعات باید حوصله به خرج دهند گاه باید ۲۰ سال کار کنیم تا نتیجه‌ای را که می خواهیم، حاصل شود ... در این باره باید انسجام ائمه جماعات به سرعت انجام شود چون ما در نهضت بازگشت به مسجد به اراده و عمل نیاز داریم نه حرف و شعار.
نظر شما