خبرگزاری شبستان، گروه دین و اندیشه: جمعه به عنوان روزی که در ایام هفته به امام زمان(عج) منتسب است فرصتی است مغتنم برای یادآوری ابعاد مختلف از سبک زندگی منتظرانه یا همان اصول و الزاماتی که ما را در مسیر مهدی‌یاوری تا جایی پیش می‌برد که جزء زمینه‌سازان ظهور می‌شویم؛ از این‌رو، درباره این الزامات با حجت‌الاسلام‌والمسلمین «ناصر رفیعی»، عضو هیئت‌علمی جامعة‌المصطفی(ص) العالمیه و کارشناس مذهبی گفتگو کرده‌ایم که مشروح آن تقدیم حضورتان می‌شود:
علم و عمل نسبت به وظایف در مقابل امام زمان(عج) از توصیه‌های موکد روایات به منتظران است، این وظایف که الزام و شرط سبک زندگی منتظرانه هستند، شامل چه اموری می‌شود؟
دعای امام زمان(عج) مشهور به «اللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفِیقَ الطّاعَةِ...» به خوبی وظایف منتظران را تبیین می‌کند؛ پنج دعای نخست آن شخصی است، دعاهای بعد مربوط به اعضاء و جوارح می‌شود و سپس دعاها گروه‌های مختلف را مخاطب قرار می‌دهد.
در اولین درخواست شخصی این دعا عرضه می‌داریم: «اللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفِیقَ الطّاعَةِ ...»؛ رزق دو نوع است یکی مادی مثل برنج، گوشت و ... و دیگری معنوی که رزق روح است، در این دعا در نخستین فراز از خدا توفیق طاعة را می‌خواهیم چون اگر توفیق نداشته باشیم نمی‌توانیم زیارت یا مجالس اهل بیت(ع) برویم و دیگر کارهای خیر را انجام دهیم. احترام به پدر و مادر، خوش‌خُلقی، محبت به دیگران، احسان و نیکوکاری و ... همه توفیق است.
دوری از گناه دیگر وظیفه منتظران است که در این دعا هم آن را از خدا مسئلت می‌کنیم و می‌خواهیم که اساساً موقعیت گناه برای ما ایجاد نشود!؛ صداقت دیگر رمز مهدی‌یاوری است، همچنین است شناخت محرمات، و پنجمین ویژگی منتظران، برخورداری از کرامت، هدایت و استقامت است. این دعای شریف رفتارشناسی مدنظر امام زمان(عج) از منتظران است.
آیا وظیفه منتظران در مقابل امام عصر(عج) به بایدها و نبایدهای شخصی محدود می‌شود یا در نگاهی کلی‌تر وظایف دیگری نیز برای حرکت به سوی ظهور وجود دارد؟
معرفت امام زمان(عج) یعنی شناخت نیز از وظایف منتظران است، جوانان باید بدانند امام زمان(عج) چرا غیبت کرده‌اند، پیامبر(ص) می‌فرمایند: هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلی مرده است؛ امام‌شناسی شرط انتظار است، امام‌شناسی یعنی آنچه مالک اشتر و سلمان و اباذر داشتند؛ منتظر باید به علم، کرامات، مقام و تاثیر امام(ع) بر عالم آگاهی داشته باشد.
وظیفه دیگر منتظران، توسل به ساحت مقدس حضرت حجت(عج) است، آموزه‌های دینی ما را به توسل توصیه می‌کنند تا راه را گم نکنیم، چه انسان‌هایی که به‌واسطه توسلات، راه یافته و هدایت شده‌اند، صبح‌ها دعای سلامتی حضرت حجت(عج) را بخوانیم، به ایشان سلام بدهیم و به نیت سلامتی‌شان صدقه بگذاریم.
وظیفه سوم ما در سبک زندگی منتظرانه، انتظار فرج است، چهارم تبعیت از حضرت(عج) است نه آنکه حضرت(عج) یکسو باشند و ما سویی دیگر برویم! نمی‌شود تابع امام زمان(عج) بود و دروغ گفت، غیبت کرد و به دیگران آزار رساند. وظیفه دیگر منتظران یاری و نصرت حضرت بقیة‌الله الاعظم(عج) و هفتمین وظیفه‌ای که باید منتظران به آن اهتمام داشته باشند جنگیدن در رکاب حضرت(عج) و رسیدن به مقام شهادت در رکاب ایشان است.
اعتقاد به وجود مقدس امام زمان(عج) و تاثیر ایشان در عالم و فیوضاتی که بواسطه آن حضرت(عج) نصیب عالمیان می‌شود در فرهنگ انتظار چه جایگاهی دارد؟
امام سجاد(ع) به اباخالد کالبی که محضر ایشان رسیده بود، فرمودند: مردمی که در عصر غیبت زندگی می‌کنند اگر دو ویژگی داشته باشند از مردم همه زمان‌ها بالاتر و برتر هستند ... یکی امام عصر(عج) را قبول داشته و دیگر آنکه به انتظار ایشان بنشینند!
نقل است رسول اکرم(ص) به اصحاب فرمودند: برادران من کجایند؟ عرضه داشتند: ما هستیم، حضرت(ص) فرمودند: شما اصحاب من هستید، برادران من کسانی هستند که در آینده می‌آیند، ما را نمی‌بینند، ایمان‌شان به ما از خط‌های رو کاغذ است و بر این ایمان استوار هستند ... لذا برخی روایات حتی ثواب عبادات دوران غیبت را از ثواب عبادات دوران حضور ائمه(ع) برتر می‌دانند.
نگاه آموزه‌های دینی روایی درباره منکران آن وجود مقدس چیست؟
کسی که منکر امام مهدی(عج) شود مثل کسی است که رسالت پیامبر(ص) را منکر شده باشد، حتی در روایت است اگر کسی همه ائمه(ع) را قبول دارد اما وجود امام زمان(عج) را انکار می‌کند، مثل کسی است که همه انبیاء را قبول دارد اما رسالت خاتم‌النبیین(ص) را منکر شده است! پیامبر(ص) و همه ائمه(ع) درباره دوران غیبت نگرانی‌هایی داشته‌اند مثل نگرانی از دین مردم، چنان‌که موسی‌بن‌جعفر(ع) فرمودند: وقتی پنجمین امام از نسل هفتمی (یعنی امام زمان(عج)) غیبت می‌کند مراقب دین‌تان باشید، شما را نلغزانند و بی‌دین‌تان نکنند! این کنایه از رواج شبهات و سختی و انکار در عصر غیبت است. چنان که هیچ زمانی به اندازه امروز علیه دین به‌ویژه شیعیان شبهه نداشته‌ایم. برای مصونیت از این شبهات، روایات ما را توصیه کرده‌اند که دست‌مان را از دست محافظان دین خارج نکنیم.
یاران امام زمان(عج) چه ویژگی‌هایی دارند چطور می‌شود به جرگه آنها وارد شد؟
در روایات از آیه ۵۴ سوره مبارکه مائده «...یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکَافِرِینَ یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا یَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ» به ویژگی‌های یاران حضرت بقیة‌الله الاعظم(عج) تأویل شده است، این آیه پنج ویژگی را برای پیروان فرهنگ انتظار تصریح می‌کند؛ نخست آنکه مهدی‌باوران و منتظران، خدا را دوست دارند و خدا نیز آنها را دوست دارد... ارتباط پیروان امام زمان(عج) با خدا باید قوی باشد و با ظالم دشمن و با مظلوم دوست باشند. دوم آنکه منتظران متواضع بوده و از غرور و منیت بری هستند، سوم آنکه مقابل دشمن محکم و استوارند و خود را نمی‌بازند، چهارم یاران مهدوی همیشه در حال جهاد هستند و پنجم آنکه هراسی از سرزنش ندارند.
دعا در مسیر مهدی‌یاوری چه ضرورتی دارد؟
تأکید بر دعا برای سلامتی و فرج امام زمان(عج) به معنای نیاز ایشان نیست بلکه راه ارتباط و انس با ایشان و عرض ارادت به آن ساحت قدسی است؛ دعا برای امام زمان(عج) ما را به حضرت(عج) وصل کرده و دعای ایشان را در حق ما جلب می‌کند.
این روزها شاهد تولید آثاری همچون «سلام فرمانده»، «عزیزم حسین(ع)» و «بیعت» ویژه گروه سنی کودک و نوجوانان هستیم، در کنار این اقدامات هنری خانواده‌ها برای انس نسل آینده با امام زمان(عج) چه رسالتی دارند؟
والدین فرزندان‌شان را با حضرت حجت(عج) آشنا کنند و در این باره از تفریح، نقاشی، کتاب، دعا، سفر و اردوی زیارتی و ... بهره بگیرند؛ اجازه ندهید بدنه جامعه به ویژه جوانان و نوجوانان فکر کنند ما بی امام و صاحب هستیم؛ فکر مهدویت را در خانواده‌ها پررنگ کنیم و مهدویت را به نیمه‌شعبان منحصر نکنیم البته این جشن‌ها و شادباش‌ها خوب است و انگیزه‌بخش اما این کافی نیست فکر مهدویت و یاد امام زمان(عج) باید فضای غالب جامعه و جاری باشد.
نظر شما