منظور قرآن از تعبیر مردگان

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام والمسلمین ناصر رفیعی، استاد حوزه و دانشگاه در مراسمی به مناسبت ماه مبارک رمضان، به تفسیر آیاتی از سوره مبارکه روم پرداخت و اظهار کرد: خداوند به واسطه باد و باران نعمت های زیادی را به همه ما عطا کرده است اما بسیاری از مردم شاکر این نعمت ها نیستند به همین علت خداوند در قرآن کریم به این دو نعمت اشاره کرده و از مردم می خواهد که شاکر نعمات الهی باشند.

این استاد حوزه علمیه با اشاره به آیاتی از سوره مبارکه روم، بیان کرد:‌ در آیاتی از این سوره آمده اگر خداوند اراده کند که باد همه زراعت‌های شما را از بین ببرد شما هیچ کاری نمی توانید انجام دهید، پس چرا وقتی باران یا باد مفید می‌آید شما خدا را شکر نمی‌کنید و به گناه مشغول هستید. خداوند می‌فرماید: برخی از انسان‌ها وقتی که نعمت به آنها روی می‌آورد دچار طغیان و وقتی که نعمت از آنها روی برمی‌گرداند به کفران الهی دچار می‌شوند. 

این کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه دنیا  یک روز به نفع ما و یک روز به ضرر ما است، ابراز کرد: درست نیست که هر زمان به نفع ما بود شاکر نباشیم و هر زمان به ضرر ما بود کفران کنیم. عالم هستی فراز و نشیب و آرامش و زلزله دارد. طبق آیات قرآن کریم حضرت ایوب(ع)، یحیی(ع) و حضرت زکریا(ع) بسیار سختی کشیدند اما صبوری کردند. 

وی افزود: زمان امام صادق(ع) منصور دوانیقی که با سادات بسیار دشمنی داشت عده‌ای از سادات حسنی را زندانی کرده بود، شرایط بسیار سخت بود، شب و روز آنها مشخص نبود و مکان بسیار تاریک بود با غذای اندک و رنج و مشقت بسیار، امام صادق(ع) در آن شرایط برای آنها نامه‌ای نوشتند و آنها را به صبر توصیه کردند که در این سختی‌ها مبادا خشم کرده و ناشکری کنید. انسان‌ها نباید در زندگی اینگونه باشند که در اثر اندکی سختی یا کمبود نعمت دچار ناشکری بشوند.

حجت الاسلام والمسلمین رفیعی تأکید کرد: خداوند می‌فرماید ما برای شما باد و باران نعمت فرستادیم گاهی ممکن است بادی هم که مضر است بیاید و زراعت شما را از بین ببرد اینگونه نباشید که کفران کنید.

وی با بیان اینکه حیات در قرآن به چند معنا است، گفت: یکی حیات گیاهی که در قرآن آمده است زمین پس از مرگ زنده می‌شود، حیات حیوانی که ما می‌میریم و زنده می‌شویم. حیات روحی برخی از نظر جسمی زنده هستند اما چون درک ندارند در واقع حیات روحی ندارند. خداوند در قرآن کریم می فرماید هر کس عمل صالح انجام دهد زندگی پاکیزه به او می‌دهیم یعنی دل او زنده می‌شود.

این استاد حوزه علمیه با استناد به فرمایشی از امیرمومنان امام علی(ع)، اظهار کرد: حضرت(ع) می فرمایند: برخی مردگان متحرک هستند چهره آنها چهره آدم است اما قلب آنها قلب حیوان است حیات آنها حیوانی است. ابوجهل و ابولهب از کسانی بودند که می‌شنیدند اما نمی‌خواستند عمل کنند آنها همان کسانی هستند که چشم‌و گوش دلشان کور و کر شده بود.

وی اضافه کرد: امروز هم افرادی هستند که مثل ابولهب گوش و چشم جسمی آنها خوب می‌بیند و می‌شنود اما با گوش و چشم دلشان چیزی نمی شنوند و نمی‌بینند. در قرآن کریم حیات به معنای قیامت هم آمده است،‌ قرآن می‌فرماید: در آخرت برخی می گویند ای کاش ما چیزی برای حیات می‌فرستادیم. برخی چشم دارند اما نمی‌بینند گوش دارند اما نمی‌شنوند یعنی آنچه را که می‌گویید درک نمی‌کنند.

دکتر رفیعی با بیان اینکه خداوند در قرآن به حضرت نوح(ع)، حضرت ابراهیم(ع) و مرسلین سلام داده است، ابراز کرد: خداوند به مردگان سلام نمی‌دهد، این نشان دهنده آن است که آنها در برزخ حیات دارند. پس از جنگ بدر پیامبر(ص) با کشته‌شدگان دشمن صحبت می‌کردند و می فرمودند: آیا وعده الهی را دیدید. برخی اعتراض کردند که مگر می‌شود با مردگان صحبت کرد. پیامبر(ص) فرمودند: در حال حاضر آنها بهتر از شما می شنوند و درک می کنند.

حجت الاسلام رفیعی با بیان اینکه در جنگ جمل عده زیادی مقابل امیرمومنان امام علی(ع) ایستادند، اظهار کرد: یکی از کسانی که در این جنگ کشته شد یک عالم مفسر قرآن در سپاه دشمن است که شب در منزل او رفتند و گفتند می‌خواهیم با علی(ع) بجنگیم. این مفسر قرآن گفت: درباره علی‌بن‌ابیطالب(ع) آیات زیادی نازل شده است ۳۰۰ آیه قرآن درباره او است آیا شما اصحاب پیامبر(ص) می‌خواهید جلوی علی(ع) که جان پیامبر(ص) است، بایستید؟. کمی پول به او دادند راضی شد و فریب خورد و در جنگ جمل مردم را به جنگ با امیرمومنان(ع) تحریک کرد و فریاد می‌زد علی(ع) را به قتل برسانید که بهشت در انتظار شما است. همین شخص در جنگ به درک واصل شد. پس از اینکه کشته شد امیرمومنان(ع) فرمودند: ای جناب کعب علم داشتی اما علم تو برای تو سودمند نشد چرا که تو توسط شیطان به گمراهی رسیدی. 

این کارشناس مسائل دینی با اشاره به بخشی از مواعظ امیرمومنان امام علی(ع) در حکمت ۱۳۰ نهج البلاغه، بیان کرد: آنچه در قرآن کریم به عنوان موت به کار می رود به معنای مردگان نیست بلکه به معنای افرادی است که دل‌های آنها در اثر گمراهی مرده است و سخن حق را فهم نمی کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: پس از جنگ صفین هنگام بازگشت، حضرت امیر(ع) مقابل قبرستان کوفه ایستادند و خطاب به به مردگان فرمودند: ای اهالی سرزمین تنهایی و وحشت، بدانید که اکنون در خانه‌های شما دیگران زندگی می‌کنند، اموال شما تقسیم شده است و همسرانتان هم بدون شما به زندگی خود ادامه می دهند. سپس فرمودند: اگر خداوند به آنها اجازه می داد که سخن بگویند همه می گفتند تنها چیزی که در آخرت به کار می آید تقوا و خویشتن‌داری است.