به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، نشست روز پاسداشت زبان و ادبیات فارسی با حضور دکتر «غلامعلی حداد عادل»، رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی پیش از ظهر امروز (شنبه، ۲۲ اردیبهشت) در محل فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی برگزار شد.
در این نشست دکتر «غلامعلی حداد عادل»، رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: مقصود اصلی این جلسه اعلام برنامه های فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در روز ۲۵ اردیبهشت است که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی روز پاسداشت زبان و ادبیات فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی نام گزاری شده است.
وی درباره ویژه برنامه های برنامه های فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی توضیح داد: زبان فارسی یکی از ارکان هویت ملی ایرانیان است و تا وقتی ایران بوده، زبان فارسی بوده و تا وقتی زبان فارسی باشد، ایران هم خواهد بود. این زبان یکی از کهن ترین زبان های سازنده دنیاست که با ادبیات غنی و فاخر خودش ایران را به همه جهان شناسانده و به همه جای جهان زبان فارسی کشیده شده، در داخل مرزهای ایران هم به عنوان زبان مشترک بین همه مردم ایران پذیرفته شده است.
رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی اظهار کرد: از دیرباز مردم ایران با هر زبان مادری که داشتند برای گفت و گو زبان فارسی را انتخاب کرده بودند و این زبان، زبان رسمی جمهوری اسلامی در قانون اساسی با خط فارسی است؛ در واقع توجه به اصل پانزدهم قانون اساسی که تاکید بر رسمی بودن زبان و خط فارسی می کند، محتاج موسسه و یک نهادی بود که سبب شد شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۶۹ به تاسیس فرهنگستان اقدام کند و در حال حاضر ۳۴ سال از تاسیس این نهاد می گذرد و شأن فرهنگستان سیاستگذاری برای پاسداشت زبان فارسی است و به عهده گرفتن اموری که از سایر دستگاه ها برنمی آید.
دکتر «غلامعلی حداد عادل» درباره اعضای فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: در شورای فرهنگستان ۳۵ عضو پیوسته ایرانی و ۱۰ عضو پیوسته غیر ایرانی و تعدادی عضو وابسته ایرانی و تعدادی عضو افتخاری ایرانی و غیر ایرانی وجود دارد؛ گروه های پژوهشی مختلفی داریم که در موضوعات مهم زبان و ادب فارسی پژوهش و تحقیق می کنند، همچنین هشت مجله علمی و پژوهشی و کتابخانه ای مجهز درباره زبان و ادبیات فارسی داریم.
وی خاطر نشان کرد: از زمانی که ۲۵ اردیبهشت روز پاسداشت زبان و ادبیات فارسی و فردوسی نامگذاری شده است، فرهنگستان مسئولیت اصلی برگزاری برنامه های این روز را بر عهده دارد؛ امسال برای بزرگداشت این روز یک گام بلند و جدی برداشته ایم و تصمیم گرفته ایم که به یک جلسه رسمی اکتفا نکنیم، هر سال یک جلسه رسمی با حضور وزیر ارشاد و ...برگزار می کردیم و امسال علاوه بر مجلس رسمی در روز ۲۵ اردیبهشت، در ۲۶ اردیبهشت رویداد علمی در حوزه زبان و ادبیات فارسی را برگزار می کنیم، بدین معنی که ۱۳-۱۴ گروه پژوهشی به مناسبت روز زبان و ادبیات فارسی هر کدام یک همایش تخصصی در فرهنگستان برگزار می کنند، بنابراین در روز ۲۵ اردیبهشت که جلسه رسمی است از بعد از ظهر در تالارهای فرهنگستان شاهد برپایی جلسات تخصصی توسط گروه های فرهنگستان خواهیم بود که برای مخاطبان خود سمینار و جلسه پرسش و پاسخ برگزار خواهند کرد.
رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی اظهار کرد: امیدوارم این همایش گام بلندی باشد که هر سال در چنین روزی فرهنگستان با دعوت از صاحب نظران حوزه زبان و ادبیات فارسی یک اجتماع علمی برگزار کند.
در ادامه این نشست رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی به سئولات خبرنگاران پاسخ داد.
دکتر حداد عادل درباره واژه گزینی در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و استفاده از آن در میان مردم توضیح داد: یکی از وظایف فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی یافتن معادل های فارسی برای اصطلاحات بیگانه است که وارد زبان فارسی می شوند؛ در واقع وظیفه اصلی فرهنگستان دست یافتن به دانش و سازوکار مناسبی برای یافتن معادل است و ما در ۳۴ سال گذشته برای واژه گزینی فعالیت های گسترده ای انجام داده ایم؛ در حال حاضر گروه واژه گزینی ۵۰ متخصص واژه گزینه دارد و تاکنون ۱۱۰ گروه علمی متشکل از اساتید دانشگاه با ما همکاری کردند. ما بیش از ۶۵ هزار واژه فارسی را در برابر اصطلاحات علمی و تخصصی و عمومی به تصویب رساندیم. اینها هر ساله در فرهنگ مصوب همان سال منتشر و در نمایشگاه کتاب به نمایش در می آید.
وی تصریح کرد: اگر تعداد واژه های مصوب به عدد هزار برسد، یک فرهنگ تخصصی برای آن رشته معرفی می کنیم.
حدادعادل با بیان اینکه ترویج واژه ها و کاربردی کردن آنها فقط از عهده فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی بر نمی آید، گفت: ما واژه تولید می کنیم اما در توزیع آنچه تولید می کنیم عوامل مختلفی دخیل است، یکی از این عوامل فرهنگی است، یعنی جامعه باید غیرت و تعصبی به زبان فارسی داشته باشد و از خطر صدمه دیدن زبان آگاه باشد و دیگری اجرای قوانینی است که در این حوزه تصویب شده است، فرهنگستان در حوزه قوانین مسئولیتی ندارد؛ می بینید سردر مغازه ها چقدر با این قانون مغایرت دارد و یا تولیدات صنایع خوراکی مایه شرمسازی هر ایرانی است، این مشکلی است که برخورد با آن در تاسیس فرهنگستان دیده نشده است و سازوکاری برای ورود به این سطح اجرا نداریم. آسیب شناسی در وضع زبان و تخلفات زبانی بحث گسترده ای است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی اظهار کرد: ما در فرهنگستان اقداماتی برای ترویج واژه ها انجام دادیم و گروه خاصی برای ترویج واژه های تولیدی تشکیل دادیم؛ البته از نقش رسانه نباید در این زمینه ساده گذشت، رسانه می تواند نظریات جامعه را به فرهنگستان و مصوبات فرهنگستان را به آگهی مردم برساند، اهالی رسانه باید مردم را با مصوبات فرهنگستان آشنا کنند. رسانه باید به عنوان دست و بازوی ما در این حوزه عمل کند و با ناهنجاری های این حوزه برخورد کنند.
دکتر حداد عادل درباره اقدامات فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی برای شناساندن فردوسی در میان مردم توضیح داد: در طول تاریخ این قدر که فردوسی در میان عام مردم شناخته شده بود در بین اساتید اهل تحقیق نه، فردوسی شاعری مردمی بوده و نمونه اش هم نقالی است؛ قبل از ظهور تلویزیون مردم پای نقالان می نشستند و آنها روایتگر داستان های کهن ایران از زبان فردوسی بودند. در گذشته حتی روستایی ها با شاهنامه انس داشتند و کسانی کل شاهنامه را از حفظ بودند، در این دوران کارهایی برای آشنایی نوجوانان با فردوسی انجام شده است. جا دارد صدا و سیما و فیلم سازان مستقل تولیدات رسانه ای زیادی با موضوع شاهنامه و فردوسی تولیدکنند؛ شاهنامه یک خوراک فرهنگی مناسبی برای ملت های فارسی زبان و جهان است.
دکتر حداد عادل در پاسخ به سئوال خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان مبنی بر اینکه فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در حوزه کودک و نوجوانان به عنوان آینده سازان ایران چه اقداماتی انجام داده است و آیا با آموزش و پرورش در این زمینه همکاری دارد و برای شناساندن فردوسی به نسل کودک و نوجوانان چه برنامه ای را در دستور کار دارد؟
رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در پاسخ به سئوالی درباره اینکه چرا تلویزیون و سینمای ما کمتر به شاعرانی مثل فردوسی، سعدی و حافظ در تولیدات خود استفاده می کنند و فرهنگستان چه برنامه ای در این زمینه دارد؟، گفت: علت اینکه در عرصه سینما کمتر به ادبیات فارسی توجه می کنند، این است که تهیه کنندگان و کارگردانان چنان که باید با زبان فارسی آشنا نیستند؛ اگر ما در دانشکده سینما و صدا و سیما بعضی از دانشجویانی را که استعداد بالایی دارند، نشان کنیم و اینها را با عمق ادبیات فارسی آشنا کنیم، هزاران موضوع برای فیلم سازی پیدا خواهند کرد. ما بر سر یک گنج پنهان در خرابه ای نشسته ایم که اگر این گنج را پیدا کنیم جامعه ما را متفاوت می کند و به حقایق زبان فارسی بیشتر پی خواهیم برد.
وی تصریح کرد: شعر مولانا به زبان انگلیسی ترجمه و در آمریکا منتشر شده است، این کتاب مدت هات پرفروش ترین کتاب ترجمه اشعار مولانا بوده است. این نشان می دهد مولانا انگشت بر فطرت انسانی می گذارد و آن را به زبان هنری بیان می کند.
حدادعادل درباره فعالیت های فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در حوزه بین الملل گفت: فعالیت های بین المللی مربوط به زبان فارسی در بنیاد سعدی انجام می شود؛ در حدود ۱۲-۱۳ سال گذشته بنیاد سعدی راه اندازی شده که وظیفه آن گسترش زبان فارسی در جهان است. ما در آنجا هم کتاب تالیف می کنیم، تاکنون ۴۰ کتاب تخصصی درسی تالیف کردم و بیش از ۲۰ نرم افزار در فضای مجازی تولید کردیم و در ۵۰ کشور معلم داریم به غیر از اساتیدی که وزارت علوم برای تدریس زبان فارسی به دانشگاه ها می فرستد.
رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی خاطرنشان کرد: در هند یکصد دانشگاه و کالج رشته زبان فارسی دارند؛ تعداد کسانی که در هند امروز زبان فارسی به عنوان رشته تحصیلی می خوانند در حدود ۱۰ هزار نفر هستند و این رقم، رقم واقع بینانه ای است. در لاهور بیش از ۲۵۰ هزار دانشجو درس فارسی می خوانند. ما در بنیاد سعدی از اینها پشتیبانی می کنیم.
وی درباره موازی کاری دست گاه های فرهنگی با فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در حوزه پاسداشت زبان فارسی توضیح داد: در این زمینه موازی کاری انجام نمی شود؛ ما با شورای پاسداشت زبان فارسی همکاری نزدیک داریم، در واقع خود فرهنگستان پیشنهاد داد شورای پاسداشت تشکیل شود و مصوبه در دولت تصویب برسد و ما عضو شورا هستیم و با انجمن مفاخر هم ارتباط نسبی داریم، در واقع نهادهای فرهنگی موازی کاری نمی کنند و در طول اقدامات فرهنگستان کار می کنند.
حداد عادل درباره برنامه های فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی برای مقابله با «زبان مخفی» گفت: هر زبانی گونه های مختلف دارد، این به زبان فارسی هم اختصاص ندارد و طول تاریخ کشورمان زبان هایی هست که متعلق به یک حرفه خاصی هست. حتی امروزه پزشکان برای سلامت روان بیمار و بستگاه ترجیح می دهند اصطلاحاتی به کار ببرند تا امنیت خاطر آنها به هم نریزد. در واقع «الوترام» در فرهنگ لغات دهخدا به گونه ای زبانی که رسمیت ندارد اما واقعیت دارد اختصاص دارد، این زبان مخفی که دکتر سماعی به آن توجه کرد جزو گونه های اجتماعی زبان است. معمولا این واژه ها و سبک سخن گفتن عمر معینی دارد و این گونه نیست که جانشین زبان رسمی شود و خطری برای زبان باشد. ممکن است ۳۰ سال بعد از بین برود و ما این را به عنوان یک واقعیت می شناسیم. این زبان در این حد لطمه ای به زبان فارسی نمی زند.
پایان پیام/
نظر شما