خبرگزاری شبستان: تاکنون در بحث چگونگی ایجاد لطافت در قرائت قرآن مواردی بیان شد که در این گزارش به چند نکته دیگر اشاره می کنیم.
9): طنین و رنگ صوت قاری
یکی از مهمترین مسائلی که در ایجاد لطافت در تلاوت نقش اساسی دارد، طنین یا رنگ صوت است. طنین ویژگی خاص صوت است که باعث تمایز اصوات از یکدیگر می شود. شکل و فرم خاص صدای هر کس بر جذابیت صوت می افزاید. قطعاً اولین چیزی که در نظر شنونده نمایان شده و بیشترین نقش را در صوت بازی می کند، طنین صوت باشد. طنین صوت اساتیدی همچون عبدالباسط محمد عبدالصمد، محمد صدیق منشاوی، شحات محمد انور و ….. کاملاً برای شنوندگان ملموس و محسوس می باشد.
10): پردازش مناسب صوت در فضاهای جوف و خیشوم
بدون تردید و بر اساس یافته های علمی، صدای تولیدی در حنجره به صورت سوت مانند وارد فضای جوف (فضای خالی دهان) و خیشوم (فضای خالی بینی) می شود. پس از ورود صدا در فضاهای مذکور، حالت سوت مانند صوت، از بین رفته و فرم و شکل خاصی به خود می گیرد. همچنین منتشر شدن امواج صوتی در فضای جمجمه، برخورد ارتعاشات با دندان ها در دهان و حرکات مختلف دهان به طرفین، در شکل گیری و ایجاد فرم صدای سوت مانند صوت تأثیر دارد. اگر صدای سوت مانند صوت، به صورت مستقیم وارد فضای بینی شود، به آن صدای غنّوی و یا خیشومی گفته می شود. اگر صدای سوت مانند صوت، به صورت مستقیم از دهان خارج شود به آن صدای جوفی گفته می شود. پس از اینکه صدای مذکور وارد قسمت های خیشوم و جوف شد، خواننده باید صدای مذکور را به صورت مداوم و با تسلط در فضاهای مذکور جابجا کند. انتقال صدا از بینی به دهان و از دهان به بینی باعث ایجاد صدای دلنشین و لطیف خواهد شد. به طور کلی ورود مقدار کمی از حجم صدا در فضای خیشوم، باعث تلطیف صوت شده و آن را دلنشین می کند.
11): فرم ملودی مورد استفاده
شکل و فرم نغمه موسیقایی که در تلاوت مورد استفاده قرار می گیرد، در ایجاد لطافت بسیار نقش دارد. نغماتی که با حجم زیاد صوتی اجرا می شوند معمولاً دارای لطافت کمتری می باشند. لذا شاید یکی از دلایلی که بسیاری از اساتید بر اجرای قطعات توسط در تلاوت تأکید دارند، همین مسئله باشد. وجود تعداد زیاد قطعات توسط در ردیف لحنی و صوتی تلاوت می تواند نقش مهمی در ایجاد لطافت تلاوت داشته باشد.
12): کم و زیاد کردن حجم صوت (شدت)
پس از اینکه پرده صوتی مناسب توسط خواننده اتخاذ، و صوت در فضاهای جوف و خیشوم پردازش شد، نوبت به کم و زیاد کردن حجم خروجی صوت می رسد. شدت یا ولوم اصطلاحی است علمی که در مباحث صوت شناسی به کار برده می شود. فرض کنیم فردی در رادیو در حال تلاوت است.
زمانی که صدای رادیو را کم می کنیم در واقع شدت آن را کم و زیاد کرده ایم ولی صدای شخص، کم و زیاد نمی شود. در تلاوت نیز، چنین فنی مورد استفاده قرار می گیرد. کم کردن حجم خروجی صدا بطوری که با تغییر پرده صوتی همراه نباشد همان شدت است.
13): تسلط بر آیات و محل قرائت
یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد لطافت در تلاوت می شود، تسلط بر آیاتی است که قصد قرائت آن را داریم. بدیهی است که شناخت ظرفیت های تنغیمی و … کلماتی که در قرائت آنها تسلط داریم بر کیفیت تلاوت تأثیر خواهد گذاشت. اطمینان از کیفیت قرائت کلمات هر آیه در کیفیت کل تلاوت تأثیرگذار می باشد.
14): تسلط بر ردیف لحنی
در کنار تمامی عواملی که در ایجاد لطافت تلاوت نقش اساسی دارند، تسلط بر ردیف لحنی به عنوان مهمترین ابزار قاری قرآن باید مورد توجه قرار گیرد. پراکنده خوانی و مقید نبودن به راه و رسم و شیوه ثابت و مشخص از جمله عوامل بسیار مهمی است که در عدم ایجاد لطافت نقش دارد. اینکه قاری بداند چه چیزی می خواند و بداند که چه هدف موسیقایی را دنبال می کند بسیار حائز اهمیت است. ردیف همان چیدمانی است که قاری بر اساس آن هنر خود را به نمایش می گذارد. تا زمانی که چیدمان موسیقایی و صوتی مشخصی را دنبال نکنیم، در تکلف و دشواری تلاوت قرار خواهیم گرفت.
15): با فکر خواندن
از جمله مسائلی که به مرور زمان و بر اساس تجربه، نصیب قاری قرآن می شود، استفاده از فکر و خلاقیت خود در تلاوت است. داشتن برنامه ی صوتی و لحنی برای تک تک کلمات و دنبال کردن هدفی مشخص برای ارائه یک جمله لحنی مطلوب و با کیفیت را، با فکر خواندن می گویند. با فکر خواندن نیازمند شناخت و تسلط بر ساختار صوتی نغمات می باشد. توضیح اینکه هر نغمه ای از تعداد اصوات موسیقایی تشکیل شده است. کنار هم قرار گرفتن تعدادی از اصوات موسیقایی باعث تشکیل یک نغمه خواهد شد. افرادی که در تلاوت قرآن به سطح قابل قبولی دست پیدا کرده و توانایی تجزیه و ترکیب اصوات موسیقایی نغمات را دارند می توانند از قدرت خلاقیت و فکر خود در ارائه جملات لحنی مطلوب و با کیفیت مبادرت ورزند.
ادامه دارد...
پایان پیام/
نظر شما