خبرگزاری شبستان، گروه دین و اندیشه، آیت الله «هاشمی علیا»، تولیت مدرسه علمیه قائم (عج) چیذر در جلسه اخلاق که با عنوان «شرح دعای هشتم صحیفه سجادیه» برگزار شد به ادامه شرح فراز «اَللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ… مَلَکَةِ الْحَمِیَّةِ» پرداخت و اظهار کرد: عجب یعنی، خودپسندی، خودبینی و خودخواهی که نتیجه آن تکبّر است. اگر در تعالیم دین اسلام، دستوراتی از این قبیل وارد شده است که در سلام کردن بر دیگران پیشی بگیرید و خضوع کنید، برای دوری از همین رذیله اخلاقی است.
وی افزود: هفت امر را به عنوان اسباب خودپسندی و تکبّر که دو مورد آن اخروی و دینی و مابقی دنیوی است، امور دنیوی عبارتند از زیبایی، قوّت و مقام، کثرت انصار و اقوام، مال و ثروت، حسب و نسب و امور اخروی و دینی شامل علم و عمل می‌شود.
آیت الله هاشمی علیا اضافه کرد: علم امری الهی است، اما اگر عالمی در این مسیر، تزکیه نفس نشده باشد، دچار عجب و تکبّر می‌شود. در مورد عمل، یعنی اهل عبادت و ذکر دائمی بودن نیز همین‌طور است. اگر خودسازی نباشد، همین عبادت می‌تواند سبب تکبّر انسان در دنیا و هم در آخرت شود. عالم و عابد متکبّر در قیامت از خدا توقع دیگری دارند و نمی‌دانند ۷۰ گناه از غیر عالم و عابد بخشیده می‌شود ولی گناهان آن‌ها آمرزیده نمی‌شود. بنابراین هر عابد و عالمی در قیامت جایگاه ندارد.
این استاد اخلاق امور دنیوی را به طور کلی اموری توهّمی و فانی عنوان کرد که هیچکدام قابل تفاخر نیستند و گفت: طبق روایات، حسب و نسب واقعی عبارت است از خضوع و خشوع و تواضع انسان، نه شرافت و بزرگی اجداد او. مثلاً در روایتی از امام سجاد (ع) آمده است: «لاَ حَسَبَ لِقُرَشِیٍّ وَ لاَ عَرَبِیٍّ إِلاَّ بِتَوَاضُعٍ؛ هیچ افتخاری برای فرد قرشی و یا عرب نیست، مگر به فروتنی.». اگر انسانی از شرافت و بزرگی هم برخوردار باشد، زکات بزرگواری او تواضع و مقدّم داشتن دیگران بر خود است. درست مانند رئیس جمهور شهیدی که تمام صفات پسندیده ذکر شده در او جمع بود و تمام افرادی که با او ارتباط داشتند از تواضع وی می‌گفتند. شیعه حقیقی علی (ع) بودن و حسب واقعی داشتن، تنها برای انسان متواضع است.
نظر شما