گسترش روحیه فردگرایی و منفعت گرایی مانع ایجاد یک روابط عمیق و عاطفی در جامعه است

استاد دانشگاه گفت: رسانه به شدت انزوا طلبی، روحیه فردگرایی و منفعت گرایی را در افراد گسترش می‌دهد و این مانع ایجاد یک روابط عمیق و عاطفی در جامعه است.

«ستار هدایت خواه» در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در یاسوج، اظهار کرد: رسانه‌ها چه بخواهیم چه نخواهیم تاثیرات فراوانی بر زندگی، فرزندان و رفتار آنها دارند و برخی مطرح می‌کنند چه کاری باید در این زمینه انجام دهیم؟ به نظر من خانواده‌ها باید تاثیرات و کارکردهای رسانه را بشناسند.

استاد دانشگاه و پژوهشگر مسائل دینی و فرهنگی با اشاره به اینکه بسیاری از خانواده‌ها تصور درستی از تاثیر و نوع کارکرد رسانه ندارند، گفت: رسانه‌ها تاثیر بسیار عمیق و ماندگاری بر ابعاد مختلف زندگی ما دارند و خانواده‌ها باید بدانند که رسانه سبک زندگی، سبک خواب، سبک بیداری، سبک پوشش، سبک خوراک، سبک ادبیات و آنچه که مربوط به سبک زندگی انسان‌ها است را تغییر می‌دهد.

وی یادآور شد: ما اگر بخواهیم به صورت عینی نیز مشاهده کنیم، بسیاری از تغییراتی که در سبک زندگی مثل تشکیل زندگی خانوادگی و ملاک‌های ازدواج را وقتی بررسی کنیم، می‌بینیم در دوره‌ای که رسانه‌ها تاثیرگذاری لازم را نداشتند، ملاک‌ها و شیوه‌های ازدواج کاملاً متفاوت بود، ولی متاسفانه متاثر از رسانه در این حوزه دستخوش تغییراتی شده‌ایم.

هدایت خواه با اشاره به اینکه رسانه روابط ما را دستخوش تغییر می‌کند، روابط اعضای خانواده با یکدیگر، پدر و مادر با فرزند، فرزند با پدر و مادر و همین طور ارتباط ما با سایر افراد جامعه نیز تحت تاثیر رسانه قرار دارد، افزود: رسانه به ویژه رسانه‌های صوتی و به خصوص شبکه‌های اجتماعی به شدت انزوا طلبی، روحیه فردگرایی و روحیه منفعت گرایی را در افراد گسترش می‌دهد و این مانع ایجاد یک روابط عمیق و عاطفی در جامعه است.

رسانه روحیه لذت جویی و راحت طلبی را در جامعه تقویت می کند

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در خانواده نیز همین گونه بوده و یک نوع فردگرایی و انزوا طلبی وجود دارد که روابط در میان اعضای خانواده به شدت کاهش پیدا می‌کند، ادامه داد: رسانه در زمینه موضوع فرزندآوری تاثیر لازم را داشته، به دلیل اینکه روحیه لذت جویی و راحت طلبی را در جامعه تقویت کرده و بسیاری از خانواده‌ها نمی‌خواهند که زحمت فرزندآوری را متحمل شوند.

وی خاطرنشان کرد: رسانه ها این گونه به فرزندان ما لقاء می‌کنند که پدر و مادر وظیفه دارند یک سری خدماتی را به فرزندان خود ارائه دهند که اگر پدر و مادر کوتاهی کرد، فرزند حق دارد که اعتراض کند و از طرفی هیچ مسئولیت و تکلیفی را برای فرزند نسبت به پدر و مادر قائل نیست.

هدایت خواه اظهار کرد: برخی از روحیه‌های پرخاشگرایانه را وقتی به درستی تحلیل می‌کنیم، به موضوع رسانه و تاثیری که رسانه دارد برمی‌گردد، زیرا رسانه ارزش‌های ما را تغییر می‌دهد؛ به عنوان مثال وقتی که رسانه مسئله ظواهر و ویژگی‌های ظاهری و جسمی را زیاد برجسته می‌کند، مشاهده می‌کنیم که در برخی موارد ملاک ارزش گذاری، وضعیت جسمی افراد می‌شود، به گونه‌ای که در برخی از جوامع کسی که از لحاظ جسمی و وضعیت ظاهری قیافه زیبایی ندارد، احساس خسران جدی می‌کند.

پژوهشگر مسائل دینی و فرهنگی ادامه داد: هزینه‌هایی که برای تغییر وضعیت جسمی، عمل‌های جراحی، لوازم آرایشی، کاشت ناخن، انواع و اقسام تغییر و تحولاتی که در جسم می‌توان ایجاد کرد، به شدت تحت تاثیر رسانه گسترش پیدا کرده است.

وی تاکید کرد: ارزش‌ها به جای اینکه ارزش‌های معنوی، اخلاقی، اسلامی و تقوا، علم و معرفت باشد ولی ارزش‌ها جسمی و ظاهری می‌شود و افراد را بر اساس همین وضعیت جسمی و ظاهری ارزیابی می‌کنند.

هدایت خواه با اشاره به اینکه رسانه حتی فکر ما را هم تغییر می‌دهد، افزود: فرهنگ کتابخوانی به تعبیر برخی‌ها تعقل ما را بر می‌انگیزد، یعنی ضمیر خودآگاه ما کار آن نقادی و سوال کردن است و هر مطلبی را فوراً نمی‌پذیرد، ولی ضمیر ناخودآگاه به شدت تاثیرپذیر است و موضوعی کم کم در ضمیر ناخودآگاه جایگزین می‌شود و تبدیل به یک اصل و بر احساسات ما نیز تاثیرگذار است.

این فعال فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد یادآور شد: نیل پستمن آمریکایی می‌گوید «عصر تصویر، عصر گسترش دامنه جهل انسان است»، چون به انسان فرصت تفکر نمی‌دهند و قدرت تفکر را به شدت کاهش می‌دهند و انسان‌ها را به شدت سطحی نگر بار می‌آورند.
وی ادامه داد: به همین خاطر ما می‌بینیم که برخی دچار یک سری سوالات و شبهاتی می‌شوند که اگر ذره‌ای تعقل کند و عقل خود را به کار گیرد، خود به خود پاسخ روشن است ولی به دلیل اینکه رسانه اجازه تفکر نداده و در واقع اندیشه ورزی و تمرین تفکر در این رسانه اتفاق نیفتاده، نوعی جهل مرکب ایجاد می‌شود.
هدایت خواه ضمن تاکید بر اینکه باید بدانیم که رسانه احساسات ما را نیز تغییر می‌دهد و نوع احساسات ما نسبت به افراد را رسانه‌ها گاهی عوض می‌کنند، گفت: در مبانی دینی مهر و قهر ما مشخص است که قرآن می‌فرماید «اشداء علی الکفار رحما بینهم که نسبت به کفار شدید و سختگیر هستند، به ویژه کفاری که علیه دین و ارزش‌های دینی و منافع ملی ما اقدام می‌کنند؛ ولی بین خودشان رحیم و مهربان هستند».
پژوهشگر مسائل دینی و فرهنگی با بیان اینکه گاهی در جایی این جای مهر و قهر عوض می‌شود که تحت تاثیر رسانه اتفاق می‌افتد و اثرگذاری خود را خواهد داشت، اظهار کرد: رسانه الگوی مصرف ما را نیز تغییر می‌دهد، یعنی نوع چینش وسایل در منزل، لباس، خوراک، داروها و بسیاری از موارد دیگر تحت تاثیر رسانه قرار می‌گیرند.
وی بیان کرد: اگر ما هم اکنون مشاهده می‌کنیم که روحیه تجمل گرایی و مصرف گرایی در جامعه گسترش پیدا کرده، تقریباً بخش زیادی از آن نیز تحت تاثیر همین رسانه های مختلف و شبکه‌های مجازی، ماهواره‌ای و امثال این‌ها است که به مرور زمان این الگوی مصرف در ابعاد مختلف دچار تغییر و تحول شده است.
هدایت خواه خاطرنشان کرد: رسانه بر سلسله اعصاب، قلب و حتی مغز ما اثر می‌گذارد و بسیاری از حالات و روحیات ما تحت تاثیر تششعات الکترومغناطیسی قرار می‌گیرد و تجربه در این زمینه زیاد شده است؛ به عنوان مثال وقتی که تلفن همراه را زیر پای مرغی که ۱۲ تخم داشت، گذاشتند، هفت تخم ناقص الخلقه متولد شد و حتی گوشی خاموش را کنار کندوی زنبور عسل گذاشتند و زنبورها به شدت عصبانی شدند که این نشان می‌دهد تشعشعات الکترومغناطیسی آنها را تحت تاثیر قرار داده؛ یا گاهی اوقات برخی افراد زمان خواب، گوشی را در کنار خود می‌گذارند و به خواب می‌روند، یا در زمینه ناباروری و نازایی این‌ها بی تاثیر نیستند.
این پژوهشگر مسائل دینی و فرهنگی یادآور شد: تلفن همراه شرایط جسمی ما را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند، به ویژه وقتی که فرزندان تحرک ندارند و در کنار سرگرمی‌های این رسانه، از فست فودها و غذاهای آماده نیز استفاده می‌کنند، فرزندان چاق می‌شوند و تحرک لازم را ندارند.
وی ضمن تاکید بر اینکه رسانه ها به طور کلی عادات ما را تغییر می‌دهند، ادامه داد: در دنیا به ویژه در چین و کشور کره یک سری کلینیک‌های درمانی وجود دارد که در زمینه درمان اعتیاد به اینترنت و درمان عوارض وسایل صوتی، تصویری و شبکه‌های اجتماعی و افراد گرفتار در این زمینه فعالیت دارند.
هدایت خواه افزود: نخست باید خانواده‌ها شناخت کافی را در این زمینه نسبت به تاثیرات رسانه‌ها داشته باشند و فکر نکنند که رسانه فقط سرگرمی است، شاید جامع‌ترین تعبیر برای این مسئله توسط مقام معظم رهبری به کار برده شده که فرمود «برای نوجوانان ما، فضای مجازی یک قتلگاه است» و خانواده باید بداند که فرزند خود را به تفریحگاه نمی‌فرستد.
این فعال فرهنگی و استاد دانشگاه ادامه داد: وظیفه دوم این است که خانواده‌ها ضمن اینکه خود شناخت لازم از رسانه را دارند، این شناخت را نیز به فرزندان به صورت مستقیم یا غیر مستقیم عوارض ارتباط بیش از حد با این گونه وسایل، لوازم و فضای مجازی، گوشی همراه و شبکه‌های اجتماعی را به آنها یادآور شوند، یعنی فرزندان باید نسبت به پیامدهای رسانه آگاهی لازم را داشته باشند.
وی با بیان اینکه در این زمینه نیز کتاب‌هایی نوشته شده و حتی در برخی از سایت‌ها نیز مطالب بسیاری به صورت کلی بیان شده که می‌توانند از آنها استفاده کنند، گفت: فرزندان باید به صورت ناآگاهانه وارد این فضا نشوند، مخاطرات این فضا برای فرزندان به درستی و به صورت علمی بیان شود.
هدایت خواه خاطرنشان کرد: سواد رسانه‌ای نیز یک ضرورت بوده که بخشی از آن همین کارکردهای رسانه است و اما مهمتر این است که وقتی شخصی وارد فضایی می‌شود، بتواند تحلیل درستی از مطلب ارائه شده داشته باشد.
این پژوهشگر مسائل دینی و فرهنگی ادامه داد: سواد رسانه یک قدرت تحلیل است که ما بدانیم مطلبی که ارائه شده را چه کسی بیان کرده، کی گفته، کجا گفته، چرا و به دنبال چه هدفی بوده که همه این‌ها سواد رسانه‌ای است.
وی یادآور شد: وقتی خبری ارائه می‌شود مهم‌ترین کار این است که منبع آن شناخته شود که در آموزه‌های دینی ما این موضوع به اندازه‌ای مهم است که در این زمینه آیه‌ای معروف در سوره حجرات آیه «نبا» نازل شده «اگر فاسقی برای شما خبری آورد، تحقیق کنید».
هدایت خواه گفت: قرآن می‌فرماید «اگر خبری به دست شما رسید و در مورد منشا و منبع این خبر تحقیق نکنید، ممکن است شما رفتاری به خاطر این خبر از خود نشان دهید که این خبر در جاهای دیگر نقل شود و به قومی، گروهی یا جمعی آسیب بزنید که قابل جبران نباشد و سپس به خاطر این کار، پشیمان شوید که این سودی نخواهد داشت».
کد خبر 1773740

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha