به گزارش گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان، بررسی سیره رضوی علاوه بر رفع شبهات تاریخی پیرامون زندگی و اندیشه امام رضا(ع)، موجب می شود پیروان آن حضرت راه مصونیت در برابر سلطه جباران روزگار را بیابند. یکی از مسیرهای متعالی ثامن الحجج(ع) که تأسی به آن سعادت جامعه را در پی دارد تمسک به آیه شریفه «واعتصموا بالحبل الله جمعیا و لاتفرقوا» است.
ماموستا دکتر عابد نقیبی اما از منظر دیگری به نگاه متعالی امام رضا(ع) به مساله وحدت می پردازد. او معتقد است: گفتمان علمی و سیره عملی امام رضا(ع) در مواجهه با اختلافات فکری و رویدادهای علمی اختلاف افکن توانست به وحدت امت اسلام ختم شود.
عضو مجمع علمای جهان اسلام با بیان این مطلب که براساس آیات قرآن و سیره نبوی «وحدت» ضرورت امت اسلام است، می گوید: سیره نبوی توسط اهل بیت(ع) ادامه یافت.
عضو شورای فقهی علمای اهل سنت کردستان با بیان اینکه امام رضا(ع) با آنکه مأمون را به عنوان خلیفه مسلمین قبول نداشت اما برای حفظ وحدت امت اسلامی او را در اداره مملکت کمک کرد، می افزاید: امتناع ثامن الائمه(ع) از اقدامات خلاف وحدت امت نبوی درس مهمی برای ما در دوران معاصر است. امام برای اجرایی کردن وحدت در جامعه آن روز، از افراد غیر بومی در مناصبی چون مرزبانی استفاده کردند که مورد استقبال مأمون عباسی واقع شد. او به قدری از این پیشنهاد امام خرسند شد که گفت سخن علی بن موسی الرضا(ع) را باید با آب طلا نوشت.
وی در ادامه با اشاره به اینکه دفاع از کیان امت اسلامی، حفظ وحدت و اقتدار اسلام اهداف والایی بود که امام رضا(ع) در راستای حفظ آن بسیار کوشیدند، می گوید: به فرموده امام رضا(ع) وحدت امت اسلام یکی از ویژگی های انسان عاقل است. این مساله به قدری برای آن حضرت اهمیت دارد که علت هجرت خود به ایران را حفظ وحدت عنوان میکنند. از این منظر می توان هجرت امام رضا(ع) به خراسان را سفر وحدت نامید.
گفتمان وحدت آفرین امام رضا(ع)
ماموستا نقیبی با بیان اینکه مناظرات امام رضا(ع) با سران سایر ادیان موجب وحدت قلوب مسلمین شد، می گوید: طبق فرمایش پروردگار اختلاف موجب ضعیف شدن امت می شود، امام رضا(ع) با تکیه بر همین اصل امت اسلامی را در زمان اختلاف به دستور قرآن و عمل به سیره نبوی دعوت کردند. شیوه امام رضا(ع) برای تحقق این خواسته قلبی، تکیه بر روشهای علمی و گفتمان محور است. پیروزی امام در جلسات مناظره موجب شادی مسلمانان شد. من معتقدم این رویداد علمی برگ دیگری از فعالیت های وحدت آفرین امام رضا(ع) است.
وی با اشاره به این مطلب که امام رضا(ع) اهل مناظره و گفتمان علمی بود، می افزاید: من طبق مطالعاتی که داشتم به این نتیجه رسیدم که این ویژگی معجزه امام برای آن زمان است. امام رضا(ع) توانست با بهره گیری از توان علمی خود امت اسلام را از انحطاط فکری برهاند. این ویژگی امام رضا(ع) موجب شد سخن ایشان وحدت آفرین باشد.
دکتر عابد نقیبی با اشاره به دخالت سیاسیون در ایجاد اختلاف بین شیعه و سنی در دوره حیات امام رضا(ع) به آن حضرت در رفع فتنه حکومت اشاره کرده و بیان می کند: اختلاف نظر طبقه نخبه با دخالت سیاسیون به کف جامعه آورده شد. در این اتفاقات امام اجازه نمی دادند اختلاف نظر نظم جامعه را مختل کند و وحدت را از بین ببرد، مثلا شرکت در نماز جماعت یکدیگر و تشییع جنازه در راستای حفظ وحدت صورت می گرفت. البته این نکته را بگویم که با وجود همه اختلاف نظرها، ائمه اطهار(ع) در بین علمای اهل سنت از جایگاه ویژه ای برخوردار بودند. امام رضا(ع) از محبوبیت ویژه ای نزد امت پیامبر(ص) برخوردار بودند. این محبوبیت به اندازه ای بالا بود که ائمه پس از او را «ابن الرضا» نامیدند. بعد از امام علی(ع) و امام صادق(ع)، جایگاه امام رضا(ع) بین اهل سنت بسیار ویژه است. این نشان می‌دهد که رفتار امام با اهل سنت به گونه ای بوده است که چنین جایگاهی یافته اند.
این عالم تقریبی، با بیان اینکه وحدت ستون خیمه امت اسلام است، امام رضا(ع) را بهترین نمونه از رهبران دینی در عرصه وحدت می داند و معتقد است: عملکرد امام رضا(ع) در گفتمان علمی روشی هدفمندانه و همیشگی برای علمای مسلمان است تا در بستر مسایل علمی و فرهنگی زمینه وحدت امت را فراهم سازند. عمل به سیره رضوی اختلاف افکنی فرق انحرافی را بایکوت خواهد کرد.
نظر شما