دکتر «حجت امانی»، پژوهشگر هنر اسلامی و استاد دانشگاه و هنرمند نقاش و خطاط در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان درباره سیر تکامل هنر تذهیب و وارد شدن آن به قرآن گفت: تذهیب و زر اندود ساختن کلام بزرگان از سنت های ایرانیان پیش از اسلام هم بوده است و به نوعی می توان همنشینی خط و نقش را در کتاب آیینی مانویان را آغازی بر پیدایش تذهیب در فرهنگ اسلامی دانست؛ نقش مایه های تذهیب در ادوار تاریخی بطور همسان در سایر دوره های تاریخی هنر ایران قابل مشاهده و شناسایی است، بطور مثال در دوره صفوی نقش مایه های تذهیب در بافته ها، کاشی کاری ها و کتاب آرایی همسان و بن مایه های مشترکی داشته اند؛ در دوره قاجار نیز در تقابل و تعامل با هنر غرب نقوش فرنگی ماب به تذهیب راه می باید و در تزیین سایر هنرهای سنتی نیز تکرار می شود؛ پیش از آنکه تذهیب بصورت اثری مستقل در آید در کنار و همراه خوشنویسی هویت داشت بگونه ای که فضایی را برای خط فراهم می ساخت تا در ساحت آن معنایی دیگر بیابد.
مبانی حکمی و مولفه های زیبایی شناسی در تذهیب با سایر صناعات اسلامی یکسان است
این پژوهشگر هنر اسلامی اظهار کرد: همنشینی تذهیب با خطاطی کلام وحی در بیان انتزاع معنوی خط بسیار موثر بود از این رو حضور آن در کنار خطوط اسلامی پایدار ماند؛ کلیات مبانی حکمی و مولفه های زیبایی شناسی در تذهیب با سایر صناعات اسلامی یکسان است، بطور مثال زیبایی شناسی گریز از خلا که در نگارگری ایرانی بویژه قبل از صفوی در تذهیب هم قابل مشاهده است.
تذهیب بتدریج در کنار کتابت قرآن قرار داشته است
دکتر «حجت امانی» با بیان اینکه رنگ ها در تذهیب تابع رنگ های خاص هر دوره مبتنی بر اندیشه و سنت های هنری متداول آن دوره است، تصریح کرد: غالبا در همه دوره ها رنگ طلا به عنوان نمادی از نور به عنوان رنگ مسلط و غالب در تذهیب بکار رفته است.
hین هنرمند نقاش خاطر نشان کرد: تذهیب بتدریج در کنار کتابت قرآن قرار داشته است اما در دوره های مختلف شکل و قالب های متنوعی بخود گرفته است.
تذهیب در سایر کشورهای اسلامی از نظر صورت و رنگ لهجه خاص خود را دارد
این پژوهشگر هنر اسلامی درباره جایگاه هنر تذهیب قرآن در کشورهای اسلامی و تقاوت آن با تذهیب کاران ایرانی توضیح داد: تذهیب در سایر کشورهای اسلامی از نظر صورت و رنگ لهجه خاص خود را دارا است؛ گل و برگ در تذهیب ایرانی در امتداد سنت های تصویری اشکانیان و ساسانیان شکل گرفته است گل معروف به شاه عباسی در واقع صورت دگردیسی یافته از گل انار است که در دوره صفوی با تنوع گوناگونی بکار رفته است. خلاقیت طراحان و مذهبان ایرانی صورتهای گوناگونی به تذهیب افزوده اند که آن را کاملا منحصر به این ناحیه کرده است.
نظر شما