به گزارش خبرگزاری شبستان، بیست و ششمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «انسان‌پژوهی دینی» با مقالاتی در حوزه‌های مختلف اندیشه اسلامی، به همت مجتمع آموزشی شهید محلاتی منتشر شد.
بنابراین گزارش، «قضا و قدر و ارتباط آن با مسئله اختیار» به قلم عسکر دیرباز و قاسم امجدیان، از جمله عناوین مقالات درج شده در این دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی است که با بیان هدف و نحوه خلقت عالم و اینکه خداوند خالق عالم است نه فاعل عالم، توحید افعالی خداوند، یعنی نفی فاعلیت تام از ماسوی‌الله را مورد بررسی قرار می‌دهد و پس از تشریح این مسئله که تنها موثر حقیقی در عالم خداوند است، به تبیین معنای قضاء و قدر و نقش انسان در رخدادها و رویدادهای حادث در زندگی او می پردازد.
«نفس و حافظ آن، در آیه چهارم سوره طارق با تاکید بر دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی»، نوشته عبدالله حاجی‌علی لالانی و سلمان قاسم‌نیا، «کمال‌پذیری انسان؛ نقطه عزیمت در گفتمان ادیان» از محمدکاظم شاکر و فاطمه سادات موسوی حرمی و «ماهیت نفس از نظر سهروردی» نوشته حسن رضازاده از دیگر عناوین مقالات بیست و ششمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «انسان‌پژوهی دینی» است.
در بخشی از مقاله می‌خوانیم: کمال‌پذیری انسان به مثابه چهارراهی است که راه‌های اصلی مهم‌ترین ادیان شرقی و غربی، اعم از الهی و غیر الهی را به هم پیوند می زند و بنابراین، می‌تواند نقطه عزیمت درخوری برای گفت‌وگوی ادیان واقع شود. در ادیان معروف تعابیر مختلفی از کمال و انسان کامل وجود دارد. در آیین بودا از انسان کامل با نام‌های ارهت و انسان آزاده، در اندیشه مردم چین باستان و آیین کنفوسیوس، با نام های تائو، انسان آزاده و انسان قدیس و در زرتشت با نام انسان آرمانی تعبیر شده است.
ما از منظر اسلام انسان نسبت به سایر اجزای عالم از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار است، به گونه‌ای که اگر به نهایت کمال خود برسد، از سایر آفریده‌ها، حتی کروبیان ملا اعلی و فرشتگان عالم فراتر می‌رود؛ زیرا دیگر مخلوقات الهی دارای ظرفیت کمال‌پذیری محدودی هستند، اما انسان چون می‌تواند مظهر کل اسماء و صفات الهی شود، کمال‌پذیری او نامحدود است.
همچنین، «ارکان تلقی انسان از خود و تأثیر آن در رفتارهای اخلاقی او» به قلم محمدتقی سبحانی‌نیا عنوان مقاله دیگر این نشریه است که با پذیرش این اصل که تلقی انسان از خود مبتنی بر شناخت او از خویش است، به دنبال تبیین ارکان تلقی صحیح انسان از خویش بوده و دو اصل اعتقاد به حرمت نفس انسان و اعتقاد به وجود ربطی و غیرمستقل داشتن را به عنوان دو رکن تلقی صحیح خویش معرفی می‌کند.
«بررسی تطبیقی رابطه نفس و بدن در نظام فلسفی ملاصدرا و برگسون» نوشته علی پیری و فرمان ایسماعیلوف و «صورت‌پردازی مفهوم انسان و چگونگی تأثیر آن بر اندیشه سیاسی از منظر هابز و آیت‌الله جوادی آملی» به کوشش احمد شفیعی، عبدالله حاجی‌زاده و محسن سلگی، از دیگر عناوین مقالات درج شده در بیست و ششمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «انسان‌پژوهی دینی» است.
علاوه بر این، مقاله «صورت‌پردازی مفهوم انسان و چگونگی تأثیر آن بر اندیشه سیاسی از منظر هابز و آیت‌الله جوادی آملی»، در سه محور کلی انسان‌شناسی در مفاهیم مورد نظر، از قبیل سرشت انسانی، تفسیر انسان، منشا حق، روح، تحلیل عقلی زندگی اجتماعی، انگیزه انسان و یا عامل حرکت، حق و تکلیف، انسان پرومته‌ای در مقابل مقام خلافت، دین و... و نیز شرح و تفصیل در تفارق آن، به این نتیجه دست یافته است که وجوه تفاوت، ناشی از نگرش طبیعت گرای توماس هابز، در مقابل دیدگاه ترکیبی فطرت و طبیعت (با تأکید بر فطرت) آیت‌الله جواد آملی به انسان است.
این دوگانگی در نگاه به انسان به عنوان یکی از مبانی اساسی اندیشه سیاسی، موجب شده است تا در باور آیت‌الله جوادی آملی، قدرت مطلق در اختیار امام معصوم(ع) و سپس نایب عادل او قرار گیرد؛ حال آنکه در نگاه هابز، قدرت مطلق بایستی در اختیار شاه باشد. گزاره مزبور، چگونگی تأثیر صورت‌پردازی میان مفهوم انسان و اندیشه سیاسی در دستگاه فکری جوادی آملی و توماس هابز را نشان می‌دهد.
شایان ذکر است، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «انسان‌پژوهی دینی» به صاحب امتیازی مجتمع آموزشی شهید محلاتی، مدیر مسئولی احمد شفیعی و سردبیری اسحاق طاهری منتشر می‌شود.
پایان پیام/
نظر شما