«جبرئیل نوکنده»، رئیس موزه ملی ایران و داور بخش ایده و تجربه سومین جشنواره بین‌المللی چندرسانه‌ای میراث‌فرهنگی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان درباره اهمیت و ضرورت برگزاری این رویداد برای جامعه ایرانی گفت: جشنواره میراث‌فرهنگی در واقع ارتباط مردم با مردم است، یعنی اینکه ما را با جامعه آشتی می‌دهد و آشنا می‌کند. ما نیاز داریم که جامعه خودمان را نسبت به میراث‌فرهنگی آشناتر کنیم و درباره اهمیت و نقش این میراث در زندگی امروز و آینده مردم با آنها صحبت کنیم.
رئیس موزه ملی ایران اظهار کرد: بسیار مهم است که ما جشنواره هدفمند برگزار کنیم و هرسال موضوعات را رصد کنیم و موضوعاتی که نیاز جامعه امروز است، مطالعه کنیم، راهبرد داشته باشیم و جامعه را هدایت کنیم. حوزه میراث فرهنگی حوزه آموزش و پژوهش است و باید حتما این کار را انجام دهیم. واقعیت این است که در دنیا این کار را انجام دادند و موفق بودند و نسل جدیدشان با گذشته و آینده ارتباط برقرار کرده است. کارنامه ما کمی در این حوزه ضعیف است و غفلت کرده‌ایم. تقریبا اکثر جوانان ما خیلی از تاریخ سرزمینشان را نمی‌شناسند.
نوکنده درباره آمار بازدید از موزه ها در کشور و تاثیر برگزاری جشنواره ها بر فرهنگ سازی در بازدید موزه ای توضیح داد: بازدید موزه‌های ما نشان می‌دهد که علاقه‌مندان با حجم جمعیت ما همخوانی ندارد، یعنی بازدید کننده‌های موزه‌های ما باید عددی بالاتر باشد. مثلا در طول سال ۵۰۰هزار نفر از موزه ملی ایران بازدید می‌کنند آن هم در شهر تهرانی که بیش از ۱۰میلیون جمعیت دارد؛ ۵۰۰هزار بازدیدکننده اصلا عدد قابل توجهی نیست. ضمن اینکه ۳۰ درصد از این ۵۰۰هزار بازدیدکننده موزه ملی هم خارجی هستند و ۳۰درصد هم از شهرستان‌ها می‌آیند. در این بین سهم تهران چیست؟ تقریبا هیچ. بخش اعظم همان تعداد اندک هم دانش‌آموزان هستند که از مدارس و دانشگاه‌ها می‌آیند. پس مردم عادی چند درصد می‌آیند؟ خیلی کم.
داور بخش ایده و تجربه سومین جشنواره بین‌المللی چندرسانه‌ای میراث‌فرهنگی با اشاره به اینکه جشنواره‌ها می‌توانند در جامعه موج ایجاد کنند و مردم را با حوزه‌های مختلف آشنا کنند، اظهار کرد: باید کمی بیشتر در رسانه‌هایی که در اختیار داریم اعم از مجازی، ملی، روزنامه و کتاب در این باره بنویسیم. کار میراث‌فرهنگی آموزش و آموزش و آموزش است. مثل یک مسافر هواپیما که همیشه به شما آموزش می‌دهند که چطور ماسک را روی دهن بگذارید یا اگر هواپیما سقوط کند، راه خروج کجاست. همیشه باید تکرار کنیم. یک نفر می‌تواند بگوید من ۵۰ بار سفر رفتم، شاید برای کسی که اصلاً نرفته این موضوع، موضوع مهمی است. آموزش باید مداوم و مستمر باشد. جشنواره ما خوشبختانه الان سه سال است که تکرار می‌شود و ان‌شاءالله مسیرهای درست‌تری را خواهد رفت.
نوکنده یادآور شد: من به عنوان کسی که حدود ۳۰ سال است، در این حوزه هستم از زمانی که دانشجوی باستان‌شناسی شدم تا الان که یک خادم برای میراث‌فرهنگی هستم، این مسائل را مهم و تأثیرگذار می‌دانم.
وی تصریح کرد: جشنواره نهادیست که در حال رشد است. هر زمانی یک نیاز روز داریم و موضوع شاید متفاوت باشد، ولی جشنواره رو به پیشرفت است. نهالش هر سال تنومندتر می‌شود و کارهای جذاب‌تری انجام می‌دهد. جشنواره هر سال قوی‌تر از سال قبل است، تجربه میدانی پیدا می‌کند و خوشبختانه مقامات سیاستگذار در این برنامه هم در طول سه سال ثابت بودند.
رئیس موزه ملی ایران درباره بین المللی شدن جشنواره چندرسانه‌ای میراث‌فرهنگی گفت: این جشنواره حتماً باید بین‌المللی باشد یا حداقل اینکه در مقیاس جهان ایرانی برگزار شود. من وقتی درباره جهان ایرانی صحبت می‌کنم یعنی ذهنم به جغرافیای قلمرو امپراتوری داریوش بزرگ می‌رود. یعنی از رود سن تا دریاچه آرال تا دریای مدیترانه و دریای سیاه، یعنی سه قاره اروپا، آسیا و آفریقا به صورت مستقیم میراث جهان ایرانی دارند. اینها در دوره امپراتوری هخامنشی جزو قلمرو ایران زمین بودند، ضمن اینکه میراث ایران، میراث بشری است. تاریخ جهان بدون دانستن تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران، ناقص است، به همین دلیل حتما باید بین‌المللی شود چون آنها به این موضوعات علاقه‌مندند.
وی افزود: در دنیا پژوهشگرانی هستند که دوست دارند تاریخ ایران را بدانند؛ از آمریکا گرفته تا ژاپن. ما در اروپا، آسیا و آفریقا موسسات شرق‌شناسی و ایران‌شناسی داریم و می‌توانیم با برگزاری جشنواره‌های بین‌المللی هم به آنها محتوا بدهیم و هم از آنها محتوا بگیریم؛ این خیلی مهم است که ما گاهی به موسسات تحقیقاتی ایران‌شناسی و شرق‌شناسی که درباره جهان ایرانی کار می‌کنند، از طریق جشنواره محتوا تحویل دهیم و از آنها هم محتوا و نظر بگیریم. آنها پژوهش‌های ارزشمندی انجام دادند و برخی از آنها کتاب‌های بسیار ارزشمندی می‌نویسند و نقد و بررسی‌هایی نسبت به تاریخ دارند. ما باید بگوییم اینجا میراث جهانی است، چون میراث آنها هم است. باید جشنواره را بین‌المللی کنیم همه آنها را در حفاظت، صیانت، پژوهش و معرفی این میراث ایران سهیم کنیم.
رئیس موزه ملی ایران درباره اینکه جشنواره چطور می‌تواند ارزش‌های فرهنگ ایران را به نسل جدید منتقل کند، گفت: مدیایی که جشنواره برای معرفی خودش استفاده می‌کند زبان این نسل است. جشنواره دارد این کار را می‌کند؛ از فیلم و کارهای کتابخانه‌ای گرفته تا مستند، از فضای مجازی گرفته تا فضای واقعی. جشنواره از همه ظرفیت‌ها استفاده می‌کند و این نسل هم چون بیشتر در فضای مجازی فعال هستند، جشنواره از این فضا استفاده می‌کند و راهی هم جز این نیست.
نظر شما