حجت الاسلام دکتر «محمد نجفی»، نویسنده و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان درباره راه های افزایش میزان مطالعه در جامعه و اقبال عمومی به کتاب و کتابخوانی، اظهار کرد: برای برخی از مردم فایده و سود کتابخوانی معلوم نیست. همه مردم وقت، هزینه و انرژی خود را صرف کاری می کنند که برایشان ارزش داشته باشد و فایده ای ملموس برایشان در بر داشته باشد. کتاب هنوز جای خود را در میان مردم کامل باز نکرده است زیرا فایده اش نامشخص است. فایده کتاب خوانی چیست؟ اولا آشنا شدن با کتاب، شخص را با جهان فرد دیگر آشنا می کند. هر فردی زاویه دیدی به جهان دارد و هر کسی که بهتر جهان را بشناسد بیشتر از آن استفاده می کند. کتاب معرفی نظرگاه هر فرد به جهانی است که او می نگرد و با خواندن کتاب جهان را با عینک او می بینیم. ثانیاً هیچ چیزی جای کتاب را نمی گیرد زیرا در کتاب مباحث به هم همچون زنجیر پیوند خورده اند و خواننده از ابتدا تا انتها سیری را دنبال می کند و او را از جایی به جای دیگر می برد.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: عموم افراد با امور محسوس سر و کار دارند و فوائد امور محسوس را درک می کنند ولی مفاهیم کتاب از جنس امور ملموس نیست، بلکه از جنس معرفت و شناخت است. معرفت و شناخت نقشی اساسی در تصمیم گیری افراد دارد و اگر فایده و نقش معرفت در زندگی انسان ها مشخص شود قطعاً بخشی از وقت و انرژی خود را صرف کتابخوانی خواهند کرد. انسان ها جسم تنها نیستند بلکه هر انسانی اندیشه است و به هر اندازه معرفت و اندیشه اش کمال یابد او رشد حقیقی کرده است.
مولانا می سراید:
ای برادر تو همان اندیشه ای/ مابقی خود استخوان و ریشه ای
گر گل است اندیشه تو گلشنی / ور بود خاری تو هیمه گلخنی
عدم جذب مخاطبان به کتب دینی حاصل گسست نسلی بین نویسنده و خواننده است
نویسنده کتاب «مثبت اندیشه اسلامی» درباره موانع نشر کتاب های دینی توضیح داد: عدم ارتباط و گسست نسلی میان نویسندگان و مخاطبان موجب عدم جذب مخاطبان به کتب دینی شده است. ادبیات دینی معمولاً در فرمت آمرانه و یا تکراری به مخاطب تحویل می شود. نویسنده باید فهم خود را به اندازه فهم مخاطب تنزل دهد تا بتواند مطالب را به او القاء نماید؛ همچنین عدم تولید محتوای مناسب یکی از مشکلات اساسی حوزه کتب دینی است. عدم تفکر و استفاده کپی گونه از آثار دیگران مزید بر مشکل شده است. باید فکر جدید بر اساس نیاز به مخاطب منتقل شود.
یکی از گرفتاری های نسل جوان چاپ کتاب های نامناسب فکری در حوزه معارف است
حجت الاسلام دکتر نجفی چاپ کتاب های نامناسب فکری در حوزه معارف را یکی از گرفتاری های نسل جوان دانست و گفت: اگر سری به کتاب فروشی های شهر خصوصاً انقلاب زده باشید با فوجی از کتب ترجمه ای از نویسندگان غربی مواجه می‌شوید که افکار نامناسب را به فکر جوانان پمپاژ می‌کنند.
وی یادآور شد: ما در ادبیات دینی چیزی به نام کتب ضاله و گمراه کننده داریم که ممنوع الچاپ هستند و چاپ نمی شوند اما کتاب هایی هم داریم که ظاهرا نویسنده ای غربی سعی در تبیین امری از امور عالم دارد، اما آنچنان خود گمراه است که حکایت کوری عصاکش کور دگر شد می شود. جوانی که فاقد تحلیل است اگر سراغ آن کتابها با آن جلدها و تیترهای پر زرق و برق برود فکرش دچار شبهات و سؤالات می شود و حالا باید برای دادن غذا به معده فکری او، معده اش را از وسواس فکری قبل شستشو داد و کار دو چندان می گردد. یا باید چنین کتبی به مخاطبانی خاص فروخته شود یا خریداران در خریدشان دقت کنند که فلفل و پیاز نخورند.
عموم نویسندگان دینی از آثار قدما به شکلی تکراری و بدون نوآوری استفاده می کنند
حجت الاسلام دکتر نجفی که در حوزه کتاب دینی مباحث نویی را به رشته تحریر درآورده درباره نوشتن مباحث دینی در قالب نو برای نسل جوانان بیان کرد: هنر نویسندگی و قلم روان شرط اصلی نوشتن است. همچنین نگاشتن در قالب هایی نظیر داستان و رمان و طنز و... و چاپ مناسب کتاب کمک بسیار بزرگی برای ارتباط گیری با نسل جوان است اما آنچه از همه مهمتر است داشتن مطلب و محتوا مناسب است. عموم نویسندگان از آثار قدما به شکلی تکراری و بدون نوآوری استفاده می کنند و تولید محتوا نمی کنند. همچنین نویسنده باید درد و مشکل را پیدا کند و برایش راه حل داشته باشد. عدم تناسب و عدم سنخیت بین محتوای تولیدی با نیاز مخاطب منجر به آن می شود که ارائه در بهترین قالب ها کمکی برای ارتباط گیری نکند.
تولید کتاب در هر بخش دینی باید با نیازسنجی مخاطبان صورت گیرد
وی درباره توجه به نیازهای مخاطبان در سنین مختلف در تولید و نشر کتاب های دینی گفت: دین یعنی روش و آئین زندگی که خدای متعال برای بشر تعیین کرده و توسط انبیاء آن برنامه آورده شده است؛ کتاب دینی تبیین برنامه انبیاء برای مردم است؛ باید به تناسب ظرفیت هر گروه سنّی تولید محتوا داشت؛ در هر بخش دینی باید نیاز سنجی صورت گیرد و بر اساس آن دست به تولید محتوا و نشر کتاب کرد. باید توجه کرد که برخی از بخش های دین اصل و پایه برای دیگر بخش ها هستند و نباید همه مطالب را با هم به خورد مخاطب داد. بسیاری از شبهات برای برخی از سنین لازم نیست مطرح شود زیرا همچون ویروسی می ماند که به بدن سالمی منتقل کنید و حالا دنبال درمانش باشید، درست است که برای هر مسئله دینی پاسخی وجود دارد اما مگر هر پاسخی را می توان به فهم مخاطب رساند. برخی مسائل و شبهات نیاز به مقدمات متعدد عقلی، فلسفی، منطقی و... دارد لذا در تولید محتوا باید دقت نمود تا مطالب به اندازه عمق و درک مخاطب ارائه شود خصوصاً در اعتقادات که ریشه و بنیان های اصلی شخصیت فرد را شکل می دهد.
نظر شما