مسجد؛ سکوی خدمات محلی

به گزارش گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، دهمین جلسه رویداد «مسجد جامعه پرداز» از سری برنامه‌ های بخش «مسجد، پایگاه قرآن» برگزار شد.

بخش دوم جلسه دهم رویداد «مسجد جامعه پرداز» به موضوع «مسجد؛ سکوی خدمات محلی» اختصاص داشت که از سوی خانم کریمی راهیار منطقه‌ای بانوان بنیاد هدایت و مسئول ستاد بانور استان گلستان ارائه شد. حجت الاسلام سیدناصر میرمحمدیان دبیر علمی و حجت الاسلام گودرزی مدرس حوزه و دانشگاه به عنوان استاد این نشست حضور داشتند.

در دنیای امروز، همزمان با پیشرفت‌های تکنولوژیکی و ساخت‌های بلندمرتبه، بسیاری از محله‌ها دچار فروپاشی اجتماعی شده‌اند، به طوری که همسایه‌ها یکدیگر را نمی‌شناسند و مسائل اجتماعی به طور روزافزون افزایش می‌یابد. خانم کریمی در این جلسه تأکیدی و جامع، به تحلیل این وضعیت و نقش محوری مساجد به عنوان سکوی خدمات محلی پرداختند.

خانم کریمی با اشاره به مشکلات اجتماعی جاری، تصریح کرد: علی‌رغم پیشرفت‌های فناورانه، گره‌های زندگی مردم پیچیده‌تر شده است؛ در این شرایط، مسجد به عنوان یک فناوری اجتماعی قدیمی و مؤثر در حل مشکلات اجتماعی می‌تواند ایفای نقش کند.

وی به تاریخ مساجد اشاره کرد و نمونه‌ای از مسجد امام (مسجد شاه سابق) در اصفهان را مورد بررسی قرار داد و گفت: این مسجد تنها یک بنای باشکوه نبود بلکه به عنوان یک مرکز چندمنظوره عمل می‌کرد که دارای چهار بازوی اصلی بود؛ بازوی عبادی که به عبادت مردم می‌پرداخت، بازوی علمی که شامل مدارس و حوزه‌های علمیه بود، بازوی اقتصادی که بر بازار محله نظارت داشت و بازوی اجتماعی که مسائل اجتماعی و اختلافات محله در آن حل و فصل می‌شد.

راهیار منطقه‌ای بنیاد هدایت یادآور شد: در اواخر دوران صفویه با ورود مستشاران غربی به ایران، استراتژی تضعیف مساجد آغاز شد. به تدریج، با تأسیس بانک‌ها، مدارس و تغییر رویکردهای اجتماعی، بازوهای مساجد به تدریج تضعیف شدند.

مسئول ستاد بانور استان گلستان با اشاره به احیای کارکرد مساجد در بستر انقلاب اسلامی، گفت: در این دوره مسجد به عنوان یک نهاد اجتماعی از خاکستر خود برخاست و در روند انقلاب اسلامی نقش مؤثری ایفا کرد. امام خمینی (ره) نیز با استناد به ظرفیت مساجد، انقلاب را به پیروزی رساندند و فرمودند «مسجدها پیروزی را به ملت ما دادند.»

خانم کریمی به احیای دوباره چهار بازوی مساجد پس از انقلاب اشاره و خاطر نشان کرد: کمیته‌ها و شبکه‌های مساجد امنیت محله‌ها را به عهده گرفتند و فعالیت‌های اجتماعی و آموزشی در آنها از سر گرفته شد. این کارکردهای چندگانه مسجد مختص ایران نیست و در مساجدی در خارج از کشور نیز مشاهده می‌شود. برای مثال، مسجد اندونزی به عنوان یک مرکز چندمنظوره در حوزه‌های اشتغال‌زایی و آموزش بهداشتی فعال است.

وی به بیانیه دوم گام انقلاب اسلامی اشاره کرد و پنج گام طراحی‌شده از سوی رهبر معظم انقلاب از انقلاب اسلامی تا تمدن نوین اسلامی را مورد توجه قرار داد و گفت: در این مرحله، تمرکز بر دولت اسلامی و الگویی برای حل مشکلات اجتماعی و پیشرفت محله‌ها ضروری است.

راهیار منطقه‌ای بنیاد هدایت افزود: در این راستا بنیاد هدایت، از سال ۱۳۹۹ تأسیس شد و به دنبال خلق الگویی از مقاومت و پیشرفت برای حاکمیت در محله‌ها است؛ در این الگو امامت، به عنوان یک ویژگی اساسی، می‌تواند به امامان محله منتقل شود تا حکمرانی مؤثری را تضمین کند.

خانم کریمی با تأکید بر نقش فرهنگی مساجد، گفت: مساجد نه تنها می‌توانند به عنوان محلی برای عبادت و دعا عمل کنند، بلکه می‌توانند بستر مناسبی برای تربیت نسل جوان و انتقال ارزش‌های اسلامی به نسل‌های آینده شوند. انجام پروژه‌های اجتماعی موفق در مساجد، مانند دوره‌های آموزشی و مشاوره خانواده می‌تواند به بهبود وضعیت اجتماعی کمک کند.

وی به چالش‌هایی که مساجد با آن‌ها روبه‌رو هستند، اشاره کرد و مقاومت برخی افراد یا نهادها در برابر تغییرات و نارسایی‌های اقتصادی را از جمله آن‌ها دانشت و تصریح کرد: این چالش‌ها می‌توانند مانع از پیشرفت مساجد در ایفای نقش مؤثرشان شوند.

مسئول ستاد بانور استان گلستان در پایان بر اهمیت همدلی و همبستگی در بین اعضای جامعه تأکید کرد و گفت: تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی می‌تواند به کاهش مشکلات اجتماعی کمک کند.

خانم کریمی با دعوت از اعضای جامعه، خواستار مشارکت آنان در احیای ظرفیت‌های مساجد شد واظهار داشت: ما باید به سمت مساجد حرکت کنیم و با بهره‌گیری از این فناوری اجتماعی قدرتمند، آینده‌ای بهتر بسازیم.

گفتنی است، در بخش دیگر این نشست استاد مدعو ضمن ضمن ارزبابی این ارائه، به تکمیل مباحث پرداخت و در پایان نیز حجت الاسلام میرمحمدیان دبیر علمی مجموعه مطالب مطرح شده را جمع بندی کرد.