به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، ماه مبارک رمضان، تجلی معنویت، با نوروز و جشن باززایی طبیعت و آئین‌های ملی است. این هم‌زمانی استثنایی، مساجد تاریخی و تکایا را به کانون‌های تجمع ایمان و فرهنگ تبدیل کرده است، جایی که گذشته، حال و معنویت در کنار یکدیگر جریان دارند.
در این میان، مساجد تاریخی ایران به‌عنوان پایگاه‌هایی از زیبایی و عمق روحانی، به شکوهی بیش از پیش دست یافته‌اند. این اماکن مقدس که در طول قرن‌ها مأمن دل‌های بی‌قرار بوده‌اند، اکنون در ماه ضیافت الهی میزبان شکوهی از نیایش و دعا هستند.
یکی از این مساجد، مسجدحاج رجبعلی تهران در گذر قدیمی درخونگاه و در محله سنگلج است. این بنا که شامل مسجد، مدرسه و تکیه است، توسط «رجبعلی» کدخدای گذر درخوانگاه در سال ۱۲۱۵ قمری به عمل استاد رستم معمار ساخته شد و از سال‌ها قبل از انقلاب تا کنون خاندان ملامحمد جعفر شریعتمداری پیش نماز این مسجد بوده‌اند.
به دلیل ارادت کدخدای درخونگاه به ملامحمد جعفر شریعتمداری، یکی از پسرانش را به عقد دختر او در آورد و در اثر این قرابت، این مسجد به همراه موقوفاتش وقف نوادگان دختری حاج رجب علی گردیده تا نسل در نسل دراین مسجد نماز بگذارند.
این مسجد یکی از نخستین مساجد ایران و تهران است که دارای سقف بیضی شکل و به صورت ۳ ایوانه است. همچنین این بنای تاریخی به دلیل داشتن کاشی‌های معقلی (ترکیب کاشی و آجر) کاشی هفت رنگ و کاشی معرق، چاه قرآن و گنبد دوپوش یکی از بناهای خاص دوره قاجار است.
در سال دوم سلطنت فتحعلی شاه قاجار یعنی ۱۸۰ سال پیش مرحوم حاج رجبعلی تهرانی از تجار بازار تهران حدود ۲۰ هزار تومان برای ساخت حوزه علمیه و مسجد هزینه کرد.
ساخت این مسجد توسط استاد محمد قلی شیرازی از معماران آن زمان ۱۷ سال طول کشید و دور تا دورش حجره برای اقامت طلاب ساخته شد که الان چند حجره بیشتر باقی نمانده است.
صحن وسیع و شبستان تابستانی و زمستانی و کاشی‌کاری‌های خوش طرح در تاق نماهای ایوان و صحن مسجد از خصوصیات این مسجد تاریخی است.
۱۷۲۰ متر مساحت این مسجدی است که به گفته مرحوم پیرنیا به تنهایی یک دانشکده معماری است. چون قبله این مسجد صاف است درحالی که قبله تهران کج بوده و هست. بنابراین زمانی که نقشه این مسجد را نگاه می‌کنید می‌بینید که مسجد را کج ساخته‌اند یعنی کل مسجد گردانده شده تا قبله صافی داشته باشد این نوع معماری در واقع از هوش سرشار معمار آن بهره گرفته است.
مدیریت مسجد هم با معتمدین محله است. بناهای اطراف مسجد که در ارتباط با آن بودند هم از موقوفات حاج رجبعلی است که در حال حاضر تحت اجاره نود و نه ساله اهالی محله قرار دارد.
شبستان مسجد نیز از نظر کاشی‌کاری دوره قاجار و هنر معماری حائز اهمیت است. بدون شک عبادت در چنین فضایی بسیار آرامش‌بخش خواهد بود.
اگر گذارتان به این مسجد افتاد، به کتیبه‌ای که بر ایوان مسجد و بر متن کاشی‌کارهای لاجوردی نصب شده نیز نگاهی بیندازید.
نظر شما